دو سال پيش روش "چندتا از 10تا" مطرح شد و اکنون بسياري از دانش‌آموزان به جاي تراز و درصد، مفهوم "چندتا از 10تا" را به کار مي‌برند. مفهوم "چندتا از 10تا" در مقايسه با درصد و تراز خيلي ساده‌تر و ملموس‌تر است و علاوه بر اين با "چندتا از 10تا" خيلي راحت‌تر مي‌شود هدف‌گذاري کرد و تأثير آن در پيشرفت درسي بيش‌تر است.
شما در اين جدول متوجه مي‌شويد که در هر يک از درس‌ها چند واحد با هم‌ترازهاي خود تفاوت داريد، در چه درس‌هايي از هم‌ترازهاي خود قوي‌تر هستيد، منطبق هستيد يا عقب‌تر هستيد. جالب اين است که شما در اين "جدول جمع‌بندي هدف‌گذاري" نقاط قوت و برتري خود را خواهيد يافت و به طور واقع‌بينانه و بدون بزرگ‌نمايي متوجه مي‌شويد که واقعاً نقاط مثبت زيادي داريد و مي‌توانيد پيشرفت کنيد و به نتايج بهتر برسيد. شما با اين روش در تجربه‌ي خودتان و با بررسي کارنامه‌ي خودتان از نقاط قوتي که داريد، آگاه مي‌شويد.
مراحل تکميل "جدول جمع‌بندي هدف‌گذاري"
مرحله‌ي اول:
نمره‌هاي خود را به صورت "چندتا از 10تا" از اولين آزمون تا آخرين آزمون بنويسيد. سپس تفاوت‌هاي خود را از هم‌ترازهاي خود با اعداد علامت‌دار (+ و – و منطبق) در زير هر رقم بنويسيد. اين تفاوت‌ها را روي کارنامه‌تان مي‌بينيد. همان اعداد را در اين‌جا بنويسيد تا متوجه شويد در کدام درس‌ها از هم‌ترازهاي‌تان جلوتر، منطبق يا عقب‌تر هستيد. مطمئن باشيد که تعداد مثبت‌هاي‌تان کم نيست و شما هم مثبت‌هاي زيادي داريد.
در هر آزمون کافي است فقط يک ستون را تکميل کنيد؛ يعني ستوني که مربوط به همان آزمون است و در هر بار مي‌توانيد نمره‌هاي "چندتا از 10تا"ي خودتان را از آغاز تا همان لحظه، با يک نگاه ببينيد.
مرحله‌ي دوم:
در اين مرحله جدول جمع‌بندي هدف‌گذاري را رنگ‌آميزي مي‌کنيد. درس‌هايي را که (1+) يا (2+) واحد يا بيش‌تر از آن با هم‌ترازهاي خود اختلاف داريد، با رنگ آبي رنگ مي‌کنيد.
درس‌هايي را که با هم‌ترازهاي خود منطبق هستيد با رنگ سبز مشخص مي‌کنيد.
درس‌هايي را که (1-) واحد با هم‌ترازهاي خودتان اختلاف داريد، يعني يک واحد از آن‌ها عقب‌تر هستيد، با رنگ زرد مشخص مي‌کنيد.
اگر در درسي (2-) يا (3-) واحد يا بيش‌تر با هم‌ترازهاي خود اختلاف داشتيد، آن درس را با رنگ قرمز رنگ مي‌کنيد.
اتفاق جالب اين است که همه‌ي دانش‌آموزان خانه‌هاي آبي و سبز خواهند داشت و اين خبر خوبي است؛ يعني بايد نقاط قوت خودتان را ببينيد و بايد کار را از همين‌جا يعني نقاط قوت خودتان شروع کنيد.
مرحله‌ي سوم:
"نقاط قوت پايدار"تان را مشخص کنيد. منظور از نقاط قوت پايدار، درس‌هايي است که همواره از هم‌ترازهاي‌تان جلوتر هستيد و تفاوت شما با آن‌ها (1+)، (2+) يا بيش‌تر است يا اين‌که وضع درسي‌تان با هم‌ترازهاي‌تان منطبق است. به عبارتي اگر در درسي همه‌ي خانه‌ها سبز يا آبي بود، آن درس نقطه‌ي قوت پايدار شما است.
مطمئن باشيد که اکثر شما دانش‌آموزان با هر ترازي که باشيد، نقطه‌ي قوت پايدار خواهيد داشت. اين را بايد با چشمان خودتان ببينيد تا خودتان را بيش‌تر قبول داشته باشيد و به خودتان بيش‌تر اعتماد کنيد.
مرحله‌ي چهارم:
فکر کنيد، گفت‌وگو کنيد و بنويسيد که چه کار کرديد که در اين درس‌ها موفق شده‌ايد. اکنون زمان فکر کردن خودتان، گفت‌وگو کردن با پدر و مادر و گفت‌وگو با پشتيبان و دوستان است تا روش‌ها و راهکارهايي که سبب موفقيت شما در نقاط قوت پايدار شده است کشف کنيد. بايد زياد فکر کنيد و زياد گفت‌وگو کنيد تا دلايل موفقيت خودتان را از اعماق ذهنتانو از تاريخ مطالعه و درس خواندن‌هاي‌تان بيرون بکشيد و آن‌گاه علت‌هاي موفقيت را در هر درس، هر چه‌قدر هم که آن‌ها را ساده يا معمولي مي‌دانيد بنويسيد. اين نوشتن فايده‌هاي زيادي دارد. موقعي که فکر مي‌کنيد و گفت‌وگو مي‌کنيد و مي‌نويسيد، به مهارت‌هاي فراشناختي مي‌رسيد، روش‌هاي موفقيت براي‌تان واضح‌تر و برجسته‌تر مي‌شود، از توانايي‌هاي خودتان آگاه مي‌شويد و در همان زمان تصميم مي‌گيريد که راهکارهاي موفقيت را براي درس‌هاي ديگر هم به کار ببريد.
مرحله‌ي پنجم:
اکنون زمان هدف‌گذاري براي آزمون بعدي است.
اولين هدف:"نقاط قوت پايدار" را خوب محکم کنيد. تصميم بگيريد که درس‌هايي را که قوي‌تر هستيد، ثابت نگه داريد و روش‌هايي را که سبب موفقيت‌تان در آن درس‌ها شده، ادامه دهيد. "چندتا از 10تا"ي خود را در آن درس‌ها حفظ کنيد.
دومين هدف:اين دومي به خودتان بستگي دارد. يک يا حداکثر دو درس را انتخاب کنيد و سعي کنيد تا آزمون بعدي در آن يک يا دو درس پيشرفت کنيد. چه‌قدر؟
ممکن است يک واحد پيشرفت را نشانه بگيريد، شايد هم دو واحد. اما در موارد بيش‌تر از آن محتاط باشيد که اضطراب‌آور است. همه‌چيز به تصميم خودتان و ميزان تلاشتان بستگي دارد. پيشنهاد من پيشرفت تدريجي است. اگر در يک يا دو درس، يک واحد پيشرفت کنيد به پيشرفت قابل ملاحظه‌اي رسيده‌ايد.
اما چه درس‌هايي را انتخاب کنيد و چگونه اين درس‌ها را انتخاب کنيد؟
پاسخ اين سؤال هم به خودتان بستگي دارد و ممکن است تصميم بگيريد يک درس را که نزديک‌ترين وضعيت را به نقطه‌ي قوت پايدار دارد، انتخاب کنيد و آن را به نقطه‌ي قوت پايدار تبديل کنيد. اين‌ها درس‌هايي هستند که فقط يک خانه‌ي زرد يا قرمز دارند و بقيه همگي آبي و سبز هستند.
شايد هم بخواهيد به سراغ درس‌هاي مهم‌تر برويد و آن‌هايي که ضريب و اهميتشان را بيش‌تر مي‌دانيد، انتخاب کنيد.
شايد هم بخواهيد روي يک درس عمومي يا يک درس اختصاصي هدف‌گذاري کنيد؛ يا مثلاً اگر درس‌هاي عمومي‌تان بهتر است، ممکن است تصميم بگيريد روي يکي ديگر از درس‌هاي اختصاصي‌تان تمرکز کنيد يا بالعکس.
شايد هم تصميم بگيريد در يک درس که تعداد خانه‌هاي قرمز زيادي دارد، پيشرفت کنيد و آن درس را به وضعيت متعادل برسانيد. اين درسي است که شما از هم‌ترازهاي‌تان خيلي عقب‌تر هستيد.
بالاخره مربي، خودتان هستيد و همان‌طور که همه‌ي مربي‌هاي فوتبال يک استراتژي واحد را دنبال نمي‌کنند، شما هم ممکن است با ايده‌اي که خودتان داريد، اين درس يا آن درس ديگر را براي هدف‌گذاري پيشرفت دوهفته‌اي انتخاب کنيد. در هر صورت انتخابتان را تأييد مي‌کنم؛ فقط به يک شرط! به شرط اين‌که خوب فکر کرده باشيد و خودتان از تصميمي که گرفته‌ايد، مطمئن باشيد.
مرحله‌ي پاياني:
مرحله‌ي آخر انتخاب روش است. در اين‌جا بايد روش مطالعهرا براي درس يا درس‌هايي که براي پيشرفت انتخاب کرده‌ايد، تعيين کنيد. توصيه‌ي من اين است که ابتدا روش‌هاي درس‌هاي موفق خودتان را بررسي کنيد. شايد از ميان روش‌هاي خودتان، بعضي از آن‌ها براي اين درس‌ها هم مناسب باشد.
سپس به سراغ روش‌هاي دوستان خود برويد که در اين درس‌ها موفق هستند. از آن‌ها بپرسيد که با چه روشي درس خوانده‌اند و چه کار کرده‌اند که در آن درس موفق شده‌اند.
از معلمان و پشتيبان خودتان هم مي‌توانيد همين سؤال را بپرسيد. شايد آن‌ها هم به شما پيشنهاداتي بدهند که براي‌تان مفيد باشد.
يک راه ديگر هم اين است که به سايت کانون سر بزنيد و بخش "کلکسيون روش‌ها" را بخوانيد. شايد در اين کلسيون، روش‌هايي باشد که بتوانيد آن‌ها را به کار ببريد.
روش‌هايي را که به نظرتان مي‌رسد براي شما مناسب باشد براي خودتان بنويسيد (حتماً بنويسيد، نوشتن مهم است!) و اجرا کنيد. (بعداً معلوم خواهد شد که اين روش‌ها براي‌تان مفيد بوده يا نه؟)
و پاسخ به يک سؤال احتمالي: بقيه‌ي درس‌ها را چه‌کار کنم؟
آن‌ها را مثل قبل مطالعه کنيد. به اين ترتيب نقاط قوت پايدار را محکم در سر جاي خود حفظ مي‌کنيد. يک يا دو درس را رشد مي‌دهيد و در آن‌ها پيشرفت مي‌کنيد و بقيه‌ي درس‌ها را مثل سابق و در همان حد قبلي مطالعه مي‌کنيد. به اين ترتيب مسير به‌تدريج براي‌تان هموارتر خواهد شد.
و مطمئن باشيد
به خودتان اطمينان داشته باشيد. مطمئن باشيد که پيشرفت مي‌کنيد. موفقيت براي همه‌ي دانش‌آموزان است؛ حتي دانش‌آموزاني که گاهي مأيوس مي‌شوند، گاهي تنبلي مي‌کنند و حوصله‌ي درس خواندن ندارند، گاهي بازيگوشي و شيطنت مي‌کنند و گاهي از درس‌ها عقب مي‌مانند.
همه‌ي ما مي‌توانيم موفق شويم. از همين‌جا که هستيد شروع کنيد و نقاط قوت خود را ببينيد و پاي‌تان را روي نقاط قوت خود محکم کنيد و حرکت را ادامه دهيد.
اولین و پررنگ‌ترین شاخصه‌ی زندگی گذشتگان، تلاش بوده است. تلاش، عنصری است که با نگاهی گذرا به زندگی نسل‌های قبل متوجه اهمیت آن می‌شویم. یکی از برجسته‌ترین میراث‌داران دانش در ایران پروفسور حسابی است که بدون شک مطالعه‌ی زندگی و دستاوردهای ایشان خالی از لطف نخواهد بود. اما نکته‌ای که قصد دارم در این مقاله به آن اشاره کنم تلاش مداوم این دانشمند بزرگ در تمام جنبه‌ها و ابعاد زندگی است.
پروفسور محمود حسابی، فیزیک‌دان، وزیر آموزش و پرورش و بنیان‌گذار فیزیک دانشگاهی در ایران بود. زندگی ایشان از دوران کودکی تا واپسین لحظات عمر ارزشمندشان، با تلاش و شوق برای یادگیری آمیخته بود. در کودکی قرآن و دیوان حافظ را از بر بودند و بر کتاب‌های ارزشمند ادب فارسی اشراف کامل داشتند. هم‌چنین دکتر حسابی بر چند رشته‌ی ورزشی تسلط داشته و در دوران نوجوانی مدرک نجات غریق را در رشته‌ی شنا دریافت کردند. جالب است بدانید ایشان در نواختن سازهای پیانو و ویولن نیز مهارت داشتند. اولین مدرک دانشگاهی پروفسور حسابی، لیسانس ادبیات بود؛ اما ایشان پس از کسب این مدرک از پای ننشستند و در رشته‌های بیولوژی، مهندسی راه و ساختمان، پزشکی، ریاضیات، ستاره‌شناسی و فیزیک به تحصیل و کسب مدارج عالی دانشگاهی پرداختند.
مطالعه‌ی دقیق زندگی ایشان درس بزرگی برای جامعه‌ی بشری است. انسان یک موجود تک‌بعدی نیست و برای کمال آفریده شده است؛ تنها کافی است برای رسیدن به کمال اشتیاق داشته باشد. حرف حساب زندگی این دانشمند بزرگ در یک جمله خلاصه می‌شود: انسان ظرفیت نامحدودی دارد و انسان موفق کسی است که با تمام توان از ظرفیت‌هایش استفاده می‌کند.