براي اينکه خلاصهنويسي کنيد تنها به يک ابزار مجزا لازم داريد و آن هم یک دفترچه‌ی يادداشت است. براي يک خلاصهنويسي خوب، شما بايد تمام خلاصه‌هاي يک درس را در يک دفترچه يادداشت کنيد و از خلاصهنویسی در برگه‌هاي پراکنده و صحافي نشده خودداري نماييد؛ زيرا با گذر زمان، حجم يادداشت‌ها افزايش خواهد يافت، ترتيب آن‌ها به هم خواهد خورد و يافتن و مرتب کردن آن‌ها زمان و انرژي زيادي مي‌طلبد و کاري خسته‌کننده خواهد بود.
خلاصهنويسي شامل فنون مختلف يادداشت‌برداري، حاشیه‌نویسی، خط‌کشي زير جملات، دسته‌‌بندي و علامتگذاري ميشود که بسته به شرايط و نوع مطالعه، مي‌تواند مختلف بوده و حتي براي يک درس، موارد متعددي را شامل شود.
1. علامتگذاري
بهترين فن مطالعه، درگير شدن با مطلب يا به اصطلاح، مطالعه‌ی فعال است. علامتگذاري، سريع‌ترين روش براي مطالعه‌ی فعال است و البته نکات مهم را نيز مشخص مي‌کند. زماني که مطلبي را مطالعه مي‌کنيد، جايي که برايتان سؤال باقي مي‌‌ماند و مطلب را به طور کامل متوجه نمي‌‌شويد، از علامت سؤال (؟) استفاده کنيد و کنار آن مطلب علامت بزنيد.
هرجا احساس نموديد که مطلب، پرسش‌‌خيز بوده و در آن به نکته‌ی مهمي اشاره شده است، علامت تعجب (!) بگذاريد و جايي که به يک کلمه يا عبارت کليدي برخورديد، دور آن را خط بکشيد و پاراگراف‌هاي مهم را با ستاره (*) مشخص کنيد. به طور کلي، هنگام مطالعه، استفاده از علامتگذاري، سرآغاز خوبي براي مطالعه‌ی دقيق و فعال است. دقت داشته باشيد که در استفاده از علامت‌‌ها و انتخاب جملاتي که خط‌کشي مي‌‌شوند زياده‌‌روي نکنيد، چرا که در مطالعه‌‌هاي آتي حوصله‌‌تان سر می‌رود.
2. خط کشيدن زير مطالب مهم
يکي از شيوه‌هايي که در خلاصهنويسي به کار مي‌رود خط کشيدن زير مطالب مهم است. معمولاً اين روش در ميان بيشتر دانش‌آموزان از محبوبيت برخوردار است؛ زيرا هم راحت‌تر از يادداشت‌برداري است و هم داوطلب احساس مي‌کند که مطالب مهم را بدون کم‌ترين تغييري خلاصه کرده است.
براي خط کشيدن زير مطالب مهم، بهتر است که از خودکارها، مدادها يا ماژيک‌هاي رنگي استفاده کنيد. مثلاً مطلب بسيار مهم را با يک رنگ، مطالب با اهمیت کم‌تر را با رنگ ديگر و مطالب هر فصل يا موضوع را نيز با رنگي خاص خط بکشيد. انجام اين کار باعث ميشود تا هم مطالب، بيشتر در ذهن شما باقي بماند و هم تنوع بيشتري داشته باشيد و زود خسته نشويد.
در خلاصه نويسي به روش خط کشيدن زير مطالب، بايد توجه داشته باشيد که باوسواس اينکه ممکن است مطلبي از قلم بيفتد، زير همه‌ی مطالب را خط نکشيد؛ زيرا حاصل کار، صفحه‌اي پر از خط در زير جملات ميشود، نه يادگيري بيشتر. اگر شما در هر صفحه، زير مطالب زيادي را خط بکشيد احتمال کاهش يادگيري وجود دارد و نشانه‌ی آن است که اين وسيله را جانشين توجه واقعي به مطلب و برگرداندن مطلب به زبان خود کرده‌ايد. چيزي که هنگام انجام اين کار بايد مدّ نظر قرار دهيد و زير آن را خط بکشيد، اطلاعات مهم مانند نتيجه‌گيري‌هاي کلي، تعريف‌هاي کليدي و جمله‌هاي اصلي که وظيفه‌‌ی آن‌ها توضيح و تشريح نکات است، جملات کليدي، نکات تستي و … است، بدون اينکه به انديشه‌ی اصلي مطلب خدشه‌اي وارد آيد.