مغز ما دو نیمکره دارد: نیمکرهی راست و نیمکرهی چپ. همیشه دو نیمکرهی مغز در تعامل با هم کار میکنند. یکی بر دیگری برتری ندارد و بار دیگری را به دوش نمیکشد. مثلاً هر دو نیمکره محاسبات عددی را انجام میدهند، اما نیمکرهی راست محاسبهی تقریبی و تخمینی انجام میدهد و نیمکرهی چپ محاسبات دقیق. اگر دانشآموزی بداند از کدام نیمکره بهتر و بیشتر استفاده میکند، قطعاً میتواند عملکرد مناسبتری در درسها داشته باشد.
برترها از هر دو نیمکرهی مغز بهخوبی استفاده میکنند و خبر خوب این است که میتوان نیمکرههای مغز را تقویت کرد. در مدرسه بهخوبی از نیمکرهی چپ برای یادگیری استفاده میکنیم و با تکرار چندبارهی مطالب، همه چیز را میآموزیم و تعجبی ندارد که چرا زود فراموششان میکنیم و به خاطر نمیآوریم! چون تکرار یک مطلب، آن را در حافظهی کوتاهمدت ذخیره میکند. نیمکرهی چپ از تکرار برای یادگیری استفاده میکند، اما بازیابی و یادآوری مطالب از حافظهی بلندمدت اتفاق میافتد و این وظیفهی نیمکرهی راست مغز است. شما اکثر فرمولهای ریاضی، فیزیک، شیمی و آنچه در قالب قاعدهها و مقید شدن بیش از حد به بایدها و نبایدها بوده به مرور فراموش میکنید، مگر اینکه هنوز مشغول تکرار آنها باشید؛ اما تصاویر دوران کودکی، آهنگهایی که گوش کردهاید و شعری که در کودکی حفظ کردهاید ماندگارتر هستند و تا سالهای سال در ذهنتان تداعی میشوند؛ چون اینها ماهیت نیمکرهی راست دارند و در حافظهی بلندمدت ثبت میشوند.
حالا که قدرت نیمکرهی راست را شناختید، چه خوب است برای بهخاطرسپاری، بازیابی و یادآوری دایمی، طوری مطالب را یاد بگیرید که از نیمکرهی راست هم بهخوبی استفاده کنید. علت نبوغ اینشتین، استفادهی بجا از نیمکرهی راست بوده است.
ویژگیهای بارز نیمکرهی راست: کنترل سمت چپ بدن قابلیت حافظهی بلندمدت کلنگری مرکز احساسات، عشق و تخیل خلاقیت و نوآوری ریسکپذیری حس لامسه و ادراک فضایی و سهبعدی خواب جهتیابی قدرت حل معما بهخاطرسپاری تصاویر حفظ تعادل فیزیکی ذوق هنری (موسیقی، نقاشی و...) | ویژگیهای بارز نیمکرهی چپ: کنترل سمت راست بدن قابلیت حافظهی کوتاهمدت جزءنگری مرکز منطق، استدلال و تحلیل علوم، ریاضیات و انجام محاسبات پردازش و طبقهبندی اطلاعات نظم و طبقهبندی کنترل قدرت بیان و زبان تکلم |
راههای تقویت نیمکرهی راست: تغذیهی مناسب داشته باشید. خیالبافی کنید. آنچه را میخوانید در ذهن تصویرسازی کنید. برای یادگیری شکل بکشید. تصویر اهداف و آرزوهای خود را بکشید. به تصاویر و نمودارهای کتاب درسی بیشتر توجه کنید. گاهی کودکانه فکر کنید. در طبیعت گردش کنید و از صداها و بوها لذت ببرید. قبل از مطالعه، کلیات را بخوانید. داستان بنویسید. آزمون بدهید خصوصاً تشریحی. | راههای تقویت نیمکرهی چپ: تغذیهی مناسب داشته باشید. جدول حل کنید. برنامهریزی کنید و جزئیات را ثبت کنید. مطالب درسهای حفظی را هر روز کار کنید. هنگام مطالعه خلاصهبرداری کنید. شطرنج و پازل تمرین کنید. هر روز ریاضی بخوانید. ندریس کنید حتی به خودتان. محیط مطالعهتان را منظم نگه دارید. جزوههایتان را سروسامان بدهید. هدفگذاری داشته باشید. نشسته مطالعه کنید. |
ما به هر دو نیمکرهی مغزمان نیاز داریم؛ اما اگر بتوانیم هنگام استفاده از نیمکرهی چپ (مثلاً برای حل مسائل ریاضی) از نیمکرهی راست هم کمک بیشتری بگیریم (مثلاً با رسم تصویر و استفاده از نمادها) در حل مسائل موفقتر خواهیم بود.