پیش از این بارها گفتهایم که فقط یک روش یادگیری وجود ندارد. روشهای یادگیری متعدد و متکثر است. تحلیل اشتباهات یکی از روشهای پربازده برای یادگیری بهتر و عمیقتر هر درسی است. سقراط آموزش و یادگیری را نوعی تذکر یا بهیادآوردن تعریف کرده است. طبق این تعریف، هر اشتباه درسی را میتوان همچون تلنگر یا جرقه به شمار آورد که ناگهان به یاد میآورد. درست مانند گنجی پنهان که ناگهان سر باز میکند و آشکار میشود. هیجان و لذت کشف را برمیانگیزد و بیدار میکند. اشتباه اصلاً به معنای ندانستن و نشانهی نادانی نیست؛ کاملاً بهعکس. هر نابغهای اشتباه میکند. اشتباه جزء جداییناپذیر در کار نابغههاست. تفاوت نابغه با فرد عادی این است که او اشتباه را درست و بهموقع میبیند و آن را دستمایهی زحمت و تلاش بیشتر میکند. شما خود این ضربالمثل فصیح فارسی را بسیار شنیدهاید که میگوید: «فقط دیکتهی ننوشته غلط ندارد.» آری. همه اشتباه میکنند؛ اما مهمترین نکته این است که فهرست اشتباهات هر دانشآموزی همچون نقاط قوت او منحصر به خود اوست. برای تحلیل اشتباهات، از طبقهبندی اشتباهات خود آغاز کنید. طبقهبندی علم است؛ ابزاری کارآمد برای دستیابی به وضوح و شفافیت خود. تحلیل اشتباهات یعنی خودت را بشناس.