شاید برای شما هم پیش بیاید:
آزمون اول:
محمد: کدام درس را بد زدی؟
اصغر: فیزیک 15 درصد.
آزمون دوم:
محمد: کدام درس را بد زدی؟
اصغر: فیزیک 20 درصد.
آزمون سوم:
محمد: کدام درس را بد زدی؟
اصغر: فیزیک 10 درصد.
آزمون جمع‌بندی:
محمد: کدام درس را بد زدی؟
اصغر: فیزیک 5 درصد! اصلاً سر در نمی‌آورم! من همیشه در آزمون‌ها نمراتم بالاتر از این بود. چرا در آزمون جمع‌بندی این قدر کم شد؟ الله اعلم. شاید هم آزمون‌های جمع‌بندی غیر استاندارد است!»
محمد: جان من! اصلاً تو می‌دانی استاندارد یعنی چه؟ به آزمونی استاندارد می‌گویند که خاصیت غربالگری داشته باشد؛ ازطرفی درجه‌ی سختی سؤالاتش به این صورت باشد: سؤالات آسان 40 درصد، سؤالات متوسط 40 درصد، سؤالات سخت 20 درصد؛ متوجه شدی؟»
اصغر: ها... اصلاً ولش کن! این چیزها به درد من نمی‌خورد. بگو ببینم چرا در آزمون جمع‌بندی افت می‌کنم؟
محمد: یادت می‌آید به تو گفتم جمعه‌هایی که آزمون داریم برای عصر برنامه نگذار تا با هم برویم کارنامه‌های آزمون صبح همان روز را بگیریم؟
اصغر: یک چیزهایی دارد یادم می‌آید. جان محمد اذیت نکن. عصر جمعه، غروب جمعه. می‌دانی چه فضای غم‌انگیزی است. تازه چه فایده‌ای دارد که برویم کارنامه بگیریم و دوباره پای همان آزمون بنشینیم؟
محمد: مشکل تو همین است دیگر. من نمی‌نشینم پایش؛ آن را ارزیابی می‌کنم.
اصغر: یعنی چه؟ خوب نمره‌هایت که معلوم است. ترازت هم مشخص است.
محمد: دقیق گوش کن ببین چه می‌گویم. مگر نمی‌خواهی بدانی چرا در آزمون‌های جمع‌بندی افت می‌کنی؟ حجم مطالب بین دو آزمون کم است. من درس‌ها را می‌خوانم و بعد در آزمون آن‌هایی را که بلدم جواب می‌دهم و آن‌های را که بلد نیستم جواب نمی‌دهم. نکته‌ی مهم‌تر این است که بعضی سؤالات را هم غلط جواب می‌دهم. اولین کاری که بعد از آزمون می‌کنم این است که به سروقت آن‌هایی می‌روم که غلط زده‌ام و یادگیری ناقصم را به کامل تبدیل می‌کنم.
اصغر: یادگیری ناقص؟
محمد: در فاصله‌ی آزمون درس‌ها را طبق برنامه‌ی آزمون میخوانی و برای این‌که یاد بگیری باید مراحل یادگیری را برای همه‌ی درس‌ها طی کنی. مراحل یادگیری چیست؟ مثلاً برای یادگیری درس ریاضی باید اول درس را بخوانی (کتاب و جزوه) و بعد مسئله‌های زیادی حل کنی؛ سپس تست بزنی؛ ولی چون تو را می‌شناسم همه‌ی درس‌ها را سرسری میخوانی؛ به این جور یادگیری می‌گویند یادگیری ناقص. با این نوع یادگیری وقتی به جلسه‌ی آزمون می‌آیی چون احساس می‌کنی درس‌ها را خوانده‌ای خودت را مجاب می‌کنی که حتماً به تست‌های آن درس جواب بدهی و نتیجه‌اش این می‌شود که اشتباه می‌زنی. من وقتی آزمون را ارزیابی می‌کنم دوباره مباحثی را که درست جواب داده‌ام دوره می‌شود و بعد به سراغ مباحثی می‌روم که غلط جواب داده‌ام. چون قبلاً آن‌ها را خوانده بودم، با کمی مطالعه و بعضی اوقات با یک تلنگر با سرعت بیش‌تری نسبت به نزده‌هایم آن‌ها را یاد می‌گیرم. نزده‌ها آن‌هایی هستند که اصلاً نخوانده‌ام.
اصغر: این چیزهایی که گفتی یاد گرفتم ولی من هنوز جوابم را نگرفته‌ام.
محمد: به درصدهای فیزیک نگاه کن: آزمون اول 85 درصد پاسخ نداده‌ای، آزمون دوم 80 درصد پاسخ نداده‌ای و آزمون سوم هم 90 درصد. در آزمون جمع‌بندی قرار نیست از قسمت‌هایی که بلدی سؤال بیاید. ممکن است همه‌ی سؤالات از قسمت‌هایی که بلد نیستی سؤال طرح شود. هدف ما از شرکت در آزمون چیست؟ هدف این است که ایرادات خود را بشناسیم و برطرف کنیم؛ یعنی آزمون بدون ارزیابی یک کار نیمه‌کاره است. تو موظفی بعد از آزمون تا جایی که به برنامه‌ی درسی آزمون بعدی لطمه نزند اشکالات خود را برطرف کنی. اصغر! با تو هستم... حواست کجاست؟ جمعه می‌آیی برویم کارنامه بگیریم؟
اصغر بعد از تمام شدن حرف‌های محمد با تکان دادن سر رضایت خود را اعلام کرد و مات و مبهوت به سمت آخرین اشعه‌های خورشید حرکت کرد.