1- در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید:
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان‌های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان‌های طولانی عمل می‌کند. حتی اگر فقط ده دقیقه برای درس خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاه‌تر تقسیم کنید. هم‌چنین بهتر است پس از هر ده دقیقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهید. از آن‌جا که مغز انسان به منظور ساخت پروتئین و تجدید نیرو به زمان نیازمند است، این روش کارایی بسیاری دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته‌ها را می‌دهد، در مقابل، درس خواندن برای مدت‌زمان طولانی نه‌تنها کسالت‌آور است، بلکه باعث خستگی، ایجاد استرس و گیج شدن می‌شود؛ درنتیجه قدرت یادگیری را کاهش می‌دهد.
2- با خیالی آسوده استراحت کنید:
اگر زمان شما اجازه می‌دهد به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید. (مثلاً هر یک ماه یک‌بار، مخصوصاً بعد از دادن یک آزمون آزمایشی، یک استراحت یک‌روزه یا نصفه‌روزه به خود بدهید.) با این کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنید و مرتباً با خود بگویید: «باید امروز را هم درس می‌خواندم» و زمان گرانبهایی را که به استراحت تخصیص داده‌اید، با استرس سپری کنید؛ اما فراموش نکنید که در حالت استرس مغز اطلاعات جدید را جذب نمی‌کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته باشید. فقط سعی کنید در این یک روز بیش‌تر به فعالیت‌های مورد علاقه و خواب بپردازید. کم‌تر فعالیت ذهنی سنگین، مثل شرکت در بحث‌های سیاسی یا دیدن فیلم سینمایی فلسفی و... داشته باشید. بیش‌تر به فعالیت‌های سبک بدنی و ورزشی و نشاط‌آور بپردازید.
3- وضعیت جسمی خود را در نظر بگیرید:
در زمان‌هایی که خسته، عصبانی، حواس‌پرت و شتابزده هستید درس نخوانید. زمانی که مغز انسان در حالت آرامش است، مانند یک اسفنج اطلاعات را جذب می‌کند، برعکس زمانی که استرس دارید، تلاش شما برای یادگیری بی‌فایده است؛ زیرا در چنین حالتی مغز اطلاعات را دفع می‌کند. هیچ گاه در زمانی که فکر شما به چیزهای دیگری مشغول است، خود را مجبور به درس خواندن و یادگیری نکنید. این کار چیزی جز اتلاف وقت نیست. همیشه توصیه می‌کنیم به حواشی کنکور و نتیجه‌ی کنکور و حرف مردم و موارد استرس‌زا فکر نکنید.
شعار همیشگی من: «شما فقط درس بخوانید و حداکثر تلاشتان را انجام دهید و درنهایت نتیجه را به خدا واگذار کنید».
4- درس‌ها را در همان روز مرور کنید:
وقتی مطلب جدیدی یاد می‌گیرید، سعی کنید در همان روز نکات مهمش را دوره کنید. با گذشت چند روز، برای یادآوری آن مطالب به تلاش بیش‌تری نیاز خواهید داشت. به هر حال یک مرور سریع در انتهای روز، باعث ماندگاری بیش‌تر در مغز و یادآوری آسان‌تر مطالب خواهد شد. در مورد درس‌های اختصاصی و مطالب سنگین، مرور و حل کردن چند تمرین، چند ساعت بعد از تدریس، بسیار مفید خواهد بود.
5- مرحله به مرحله پیش بروید:
ممکن است باور نداشته باشید که همیشه از کل به جزء و از بزرگ به کوچک رسیدن، روش کارایی در امر یادگیری در سنین مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعی کنید یک درک کلی از مطلب داشته باشید. سپس وارد جزئیات شوید. با این روش امکان موفقیت شما بیش‌تر می‌شود.
6- محیطی مناسب برای درس خواندن فراهم کنید:
برای مطالعه‌ی مفید، داشتن جایی مخصوص این کار ضروری است. بهترین مکان برای مطالعه، میز شخصی و اتاقی جدا از جریان‌های غیر درسی است.
بهتر است میز مطالعه در کنج اتاق قرار داشته باشد به طوری که شما رو به دیوار قرار بگیرید. قرار گرفتن در محیطی بسته می‌تواند تا حد زیادی در حفظ تمرکز مؤثر باشد. از اطراف میز کار خود پوستر، مجله، کتاب غیر درسی، ضبط، تلفن و هر چیزی که حواستان را پرت می‌کند بردارید. تمام وسایل مورد نیاز برای مطالعه را روی میز قرار دهید تا هنگام مطالعه مجبور نباشید از جای خود بلند شوید.
نور اتاق مطالعه باید کافی و تلفیقی از نور سفید و زرد باشد. مثلاً یک لامپ معمولی برای چراغ مطالعه و یک لامپ مهتابی برای اتاق، یا یک لامپ کم‌مصرف برای چراغ مطالعه و یک لامپ معمولی برای اتاق.
چراغ مطالعه باید حداقل 30 سانتی‌متر با کاغذ فاصله داشته باشد. اگر راست‌دست هستید در سمت چپ میز و اگر چپ‌دست هستید در سمت راست میز قرار گیرد. همیشه درست پشت میز بنشینید؛ یعنی تمام مفاصل بدنتان زاویه‌ی 90 درجه داشته باشند. هرگز هنگام درس خواندن لم ندهید. دست‌تان را زیر سرتان نگذارید. روی میز نخوابید و همیشه صاف بنشینید و هر وقت خسته شدید از جای خود بلند شوید. کمی داخل اتاق قدم بزنید و چند حرکت کششی انجام دهید، سپس دوباره مشغول مطالعه شوید.
حتی اگر میز مطالعه‌ی شخصی هم ندارید روی صندلی بنشینید و درس بخوانید؛ چون روی زمین زودتر خسته می‌شوید. هرگز، هرگز، هرگز درازکشیده و در رختخواب درس نخوانید.
تمام موارد بالا شرایط ایده‌آل برای مطالعه‌اند و لازم نیست همه‌ی این شرایط مهیا باشد تا شما درس بخوانید. یادتان باشد کسانی در شرایطی کاملاً متضاد با این‌ها، به بهترین موفقیت‌ها رسیده‌اند.
خودِ درس خواندن اصل است، پس هیچ گاه اصل موضوع را فراموش نکنید.
7- میزان خستگی مغزتان را در نظر داشته باشید:
کاملاً طبیعی است که گاهی مغز انسان بر اثر خستگی، مطالب را فراموش می‌کند. این امر هرگز بدان معنا نیست که شما آدم کودنی هستید. به جای عصبانی شدن، سعی کنید چنین حالتی را پیش‌بینی کنید و با آن کنار بیایید.
تصور کنید مغز شما لایه‌های اطلاعات را به ترتیب روی هم می‌چیند. با قرار گرفتن اطلاعات جدید در سطوح بالا، اطلاعات لایه‌های پایین‌تر کهنه شده و به‌آسانی قابل دسترس نخواهند بود؛ بنابراین به فراخوانی شما دیرتر جواب می‌دهند. مرور کردن تنها روش جلوگیری از چنین پیشامدی است. تست زدن بعد از خواندن مطلب هم یک نوع مرور محسوب می‌شود.
8- با برنامه‌ریزی مناسب، درس خواندن را به عادت تبدیل کنید:
عموماً اگر ساعات مشخصی از روز را برای درس خواندن برنامه‌ریزی کنید، خیلی زود به آن عادت خواهید کرد. بدون تخصیص ساعات مشخصی از روز، ممکن است هیچ گاه وقت درس خواندن پیش نیاید. یک روش مناسب برای این کار یادداشت کردن زمان در دفتر روزانه است؛ درست مثل این‌که از پزشک وقت گرفته‌اید.
9- هدف داشته باشید:
یکی از دلایل اصلی که باعث می‌شود افراد به اهداف خود نرسند این است که معمولاً آن‌ها را دست‌نیافتنی می‌پندارند. در صورتی که با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح می‌توان به تمام اهداف خود دست یافت.
کافی است سعی کنید فرق بین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را دریابید. اهداف بلندمدت را مانند یک رؤیا در ذهن بپرورانید و نگه دارید. در عین حال فعالیت‌های روزانه‌ی زندگی را به اهداف کوتاه‌مدت اختصاص دهید. مثلاً پولدار شدن، مهندس شدن، پزشک شدن و... اهداف بلندمدت و مبهمی هستند. هر کدام از این‌ها مسیرهایی را می‌طلبند که باید این مسیرها را با تلاش و دست‌یابی به اهداف کوتاه‌مدت، سپری کنید. مثل فارغ‌التحصیلی از دانشگاه با معدل خوب و اندوختن مهارت و تجربه در حین تحصیل، قبل از آن، گذشتن از سد کنکور و... تا برسد به کوتاه‌مدت‌ترین هدف، مثل این‌که فردا از 8 تا 10 باید زیست بخوانم و...
10- ناامیدی دشمن یادگیری است:
افرادی که دائماً خود را به دلیل کندی در یادگیری سرزنش می‌کنند، حتی اگر پیشرفت مناسب و قوه‌ی یادگیری بالایی داشته باشند، همواره در استرس به سر می‌برند. در مقابل افرادی که به خود و سرعت یادگیری‌شان اطمینان دارند، حتی اگر از هوش و استعداد کم‌تری نسبت به گروه قبل برخوردار باشند، نتیجه‌ی کارشان بهتر است؛ زیرا این افراد انرژی خود را صرف نگرانی و حساسیت‌های بی‌مورد نکرده، آهسته و پیوسته پیش می‌روند.
نکته‌ی آخر:
روش تست زدن درس‌های عمومی
پس از آن‌که اطمینان نسبی حاصل کردید که درس را یاد گرفته‌اید، پس از گذشت حداقل 48 ساعت و حداکثر 130 ساعت به سراغ تست‌ها بروید.
حتماً تست‌ها را با نمونه‌سؤالات کنکور‌های سراسری سال‌های گذشته شروع کنید و بعد به سراغ نمونه‌سؤالات آزاد و درنهایت به سراغ تست‌های تألیفی بروید.
حتماً از همان ابتدا تست‌ها را در زمان معین بزنید و برای هر تست عمومی به طور متوسط 30 ثانیه زمان در نظر بگیرید.
پس از اتمام، درصد خام خود را به این ترتیب محاسبه کنید:
تعداد صحیح ضرب در سه، منهای تعداد غلط، تقسیم بر کل سؤالات، ضرب در سه.
اگر این درصد زیر 50 باشد باید بدون تعارف بگویم شما هیچ چیز از درس نفهمیده‌اید و باید از اول درس را بخوانید.
درصد ایده‌آل بالای 80 درصد است.
البته گاهی درصد پایین بر اثر کمبود زمان به وجود می‌آید. اگر اوایل به این موضوع برخوردید، زیاد مهم نیست ولی بعد از چند سری تست زدن نباید وقت کم بیاورید.