در جلسهی آزمون چگونه یاد میگیرید؟ آزمون برنامهای چگونه سبب یاد گرفتن میشود؟
اولاً بازیابی اطلاعات که برای همهی دانشآموزان هنگام پاسخ دادن به سؤالات آزمون اتفاق میافتد.
فایدهی دوم آزمونها، طبقهبندی سؤالات است.
فایدهی اول، بازیابی اطلاعات است. اغلب افراد بارها و بارها مطلبی را میخوانند تا آن را حفظ کنند اما بهتر است مطلب یک بار خوانده شود و در عوض چندین بار بازیابی شود. شما در آزمون مجبور به بازیابی مطالب میشوید و این کار به شما کمک میکند یادگیریتان عمیقتر شود. باید زیاد خواندن را به سمت بازیابی اطلاعات سوق دهید. وقتی سه ساعت آزمون میدهید، در واقع مشغول بازیابی اطلاعات هستید؛ آزمون دادن از همین زاویه ارزشی معادل چند برابر در یادگیری و مطالعه دارد. تأکید جعبهی لایتنر نیز بر بازیابی است.تأثیر بازیابی اطلاعات چندین برابر دوبارهخوانی است. در بازیابی شما مطالب را از روی نوشتهها و جزوهها مرور نمیکنید بلکه درک خود را از مطالبی که یاد گرفتهاید بیان میکنید یا به پرسشهایی که در مورد مطالب یاد گرفتهاید پاسخ میدهید؛ بنابراین یک بار بخوانید و چندین بار مطالب را بازیابی کنید.
فایدهی دوم آزمونها طبقهبندی سؤالات است. بعضیها میتوانند هنگام آزمون دادن اهمیت سؤالهایی را که پاسخ میدهند دریابند. آنها تشخیص میدهند که نمیتوانند پاسخ کاملی مثلاً به فلان سؤال بدهند یا در انتخاب گزینه دچار تردید میشوند یا پاسخ بعضی سؤالات را فراموش میکنند. پیشنهاد من این است که پشتیبانها در حوزهی آزمون با مشاورهی یکدقیقهای به دانشآموزان کمک کنند تا تکنیک «ف (فراموشی)، ن (ناقص)، ش (شکدار) یا م (مهم)» را در جلسهی آزمون اجرا کنند. دانشآموزان به کمک این تکنیک میتوانند به دستهبندی سؤالات بپردازند. دکارت میگوید: «یادگیری چیزی نیست غیر از طبقهبندی.»
والدین و مشاوران و دبیران نیز توجه داشته باشند که اشتباه کردن بخش ضروری از فرایند یادگیری است. یادگیری یک روند است؛ یادگیری ناقص امری ضروری و طبیعی است. یادگیری ما به یکباره کامل نمیشود.
در حین آزمون دادن سعی کنید متوجه یادگیریهای ناقص خود شوید. یادگیریهای ناقص شما همان سؤالاتی است که در آنها شک دارید یا فراموش کردهاید یا اشتباه پاسخ دادهاید.
منطق برنامهی تابستان چیست؟
هر گاه دلیل کاری را که انجام میدهید بدانید، نتیجهی بهتری میگیرید و بهتر یاد میگیرید. محور اصلی برنامهی تابستاناین است که مطالب سال آینده را پیشخوانی میکنید تا با آمادگی بیشتری در سال تحصیلی بعد حاضر شوید. دومین محور برنامه این است که مطالب سال گذشته را مرور میکنید. کار اصلی، خواندن مطالب سال آینده است. برای اینکه با منطق برنامهی تابستان بیشتر آشنا شوید به 10 سؤال در مورد منطق برنامهی تابستان پاسخ میدهم.
1- چرا در تابستان باید هم نگاه به گذشته داشته باشیم و هم نگاه به آینده؟
تابستان ماهیت انتقالی دارد. وقتی از دانشآموز دوم دبیرستان میپرسید که کلاس چندم است میگوید دوم هستم و به سوم میروم ولی بیشتر تمایل دارد بگوید سوم هستم؛ بنابراین برنامهی تابستان نیز باید ماهیت انتقالی داشته باشد و در تابستان باید بیشتر به آینده توجه داشته باشید.
2- چرا پاسخ به سؤالات نگاه به گذشته اجباری است؟
این مطالب را بارها خواندهاید و بارها امتحان دادهاید؛ پس میتوانید به راحتی و با مرور و مقداری تمرین به سؤالهای این قسمت پاسخ دهید.
3- بخش عمدهی زمان دانشآموزان در برنامهی تابستان صرف مطالعهی کدام بخش میشود؟ نگاه به گذشته یا نگاه به آینده؟
بیشتر وقت شما صرف نگاه به آینده میشود؛ زیرا مطالب جدید هستند. از طرفی مطالعهی مطالب تکراری ملالآور است و همچنین مطالب نگاه به آینده که جدید هستند نیاز به مطالعه و وقت بیشتری دارند.
4- برای نگاه به آینده بیشتر تست بزنیم یا برای نگاه به گذشته؟
بهتر است برای نگاه به گذشته بیشتر تست بزنید تا مسلطتر شوید. اگر تمرینهای درسهای سال گذشته را به شکل جدید و تازه و به صورت تستی انجام دهید برایتان جذابتر میشود.
5- با توجه به تعطیل بودن مدارس و تنوع برنامههای فردی و آموزشگاهی و تنوع برنامهی مدارس چهار فصل که از تابستان دایر هستند، برنامهی کانون چگونه این تفاوتها را پوشش میدهد؟
یکی از امکاناتی که در کانون در نظر گرفتهایم انتخاب واحد است. در مورد نگاه به گذشته باید به همهی درسها پاسخ بدهید ولی در نگاه به آینده درسهایی را انتخاب میکنید؛ بنابراین هر دانشآموزی میتواند متناسب با برنامهی مدرسه یا آموزشگاه خود درسهای متفاوتی را انتخاب کند.
6- منظور از انتخاب واحد در برنامهی تابستان چیست؟
منظور از انتخاب واحد، انتخاب حداقل دو درس از درسهای سال بعد است. اگر درسی را انتخاب نکردید درس موازی آن را از سال قبل خودتان مطالعه میکنید.
7- برنامهی کانون در تابستان کدام جهتگیری را دارد؟ فراموش نکردن آموختههای گذشته و پیشخوانی مطالب آینده؟
نگاه به آینده و پیشخوانی اهمیت بیشتری دارد؛ فراموش نکردن مهم است اما با مرور، مطالب را به یاد میآورید و زمان زیادی نیاز ندارید. با کمی تست هم مشکل حل میشود؛ ولی مطالب نگاه به آینده، جدید هستند و باید زمان بیشتری صرف آن کنید تا مطالب را به خوبی یاد بگیرید. در تحقیقی که انجام دادهایم متوجه شدیم کسانی که در تابستان نگاه به آینده را کار کردهاند 200 نمره موفقتر از کسانی بودند که نگاه به گذشته را پاسخ داده بودند.
اما اگر دانشآموزی نتواند در تابستان مطلبی را که برای آزمون مشخص شده بخواند، میتواند از ایستگاههای جبرانی استفاده کند. یکی از ویژگیهای مهم برنامهی راهبردی آزمونها، همین ایستگاههای جبرانی است.
8- دانشآموزانی که در تابستان به آموزشگاه یا مدرسه نمی روند، برای بخش نگاه به آینده چه کار باید بکنند؟
پیشنهاد ما این است که نگاه به گذشته (بخش انتخابی یعنی موازی) را پاسخ دهند؛ اما اگر خودشان خواستند بخوانند، میتوانند از فیلمهای 3 دقیقهای سایت کانون به صورت رایگان استفاده کنند.دیویدیهای همراه آزمون، همراه کتاب و خلاصهدرسها هم ابراز مناسبی برای این کار است.
9- محتوای آزمونهای تابستان پوششی، نیمهپوششی یا مستقل است؟
در نگاه به گذشته مستقل است؛ زیرا دانشآموزان مطالب را میدانند و قبلاً خواندهاند. در نگاه به آینده پوششی است؛ به این دلیل که اولاً مطالب، جدید است و دوم اینکه سرعت پیشروی مدارس متفاوت است.
10- محتوای دو آزمون پایانی تا حد زیادی مشترک و مشابه هستند. محتوای برنامهها را توضیح دهید و علت آن را بگویید.
آزمون اول حکم تعیین سطح و انتخاب واحد را دارد. آزمون 11 مهر هم دو هدف دارد:
- تعیین سطح
- جمعبندی تابستان
زمانی که اکثر دانشآموزان درس نمیخوانند دانشآموزان کانونی درس میخوانند. 15 شهریور تا 15 مهر اولین پنجرهی باز برای دانشآموزانی است که با برنامهی راهبردی کانون پیش میروند. پنجرههای باز شامل این بازههاست: تابستان (15 شهریور تا 15 مهر)، بین دو نیمسال، دورهی طلایی نوروز و دوران جمعبندی.
دو آزمون 28 شهریور و 11 مهر بسیار مهم هستند که در اولین پنجرهی باز واقع شدهاند. در این آزمونها هرگز غایب نشوید. تابستان جدی است؛ برنامه را با جدیت دنبال کنید.