صحبت‌های کاظم قلم‌چی در جلسه‌ی نفرات برتر 9 مهر 1395
آزمون امروز برای کسانی که از تابستان در آزمون‌ها شرکت داشتند سه ویژگی داشت: تعیین سطح و جمع‌بندی و حتی می‌توان گفت ایستگاه جبرانی نیز محسوب می‌شد و بدانید که هر زمان در کانون به برخی از مباحث آزمون نرسیدید ایستگاه جبرانی داریم.
این آزمون برای کسانی که به تازگی به آزمون‌ها پیوسته‌اند حکم تعیین سطح داشت. با آزمون‌های تعیین سطح مشخص می‌شود که سطح اولیه‌ی شما در ابتدای شرکت در آزمون‌ها چیست.
8 مهر 1395، جشن تجلیل از رتبه‌های برتر هنرستان برگزار شد و در این مراسم، مشابه سال‌های گذشته برخی از برترها همزمان با درس کار کرده بودند و برخی معدل پایینی داشتند ولی پدر و مادرشان آن‌ها را رها نکرده بودند و حتی در موردی مادر یکی از دانش‌آموزان، فرزندش را که ترک تحصیل کرده بود و سرکار بود دوباره در مدرسه ثبت‌نام کرد و او را به تحصیل برگرداند. رتبه‌های برتر، پدر و مادرهای برتری دارند و خودشان نیز سخت‌کوش هستند و بیشتر زحمت می‌کشند.
موضوعات جلسه:
برنامه‌ی راهبردی آزمون‌ها
کیفیت مطالعه
برنامه ی راهبردی آزمون ها
آیا برنامه ی آزمون ها با برنامه ی مدرسه تفاوتی دارد؟ چقدر و چرا ؟
چگونه می توان برنامه ی راهبردی آزمون ها را با برنامه ی دانش آموز هماهنگ کرد؟
برنامه ی راهبردی آزمون های کانون هماهنگ با برنامه ی مدرسه است . اما برخی دانش آموزان و اولیا سوال هایی را مطرح می کنند. مثلا این که در بعضی درس ها برنامه ی مدرسه عقب تر یا جلوتر است . برای حل این مشکل چند راه حل وجود دارد سه راه حل در خود برنامه قرار دارد و یک راه حل هم در دست خود شماست .
راه حل اول دربرنامه ی راهبردی: نیمه پوششی بودن مباحث درسه آزمون اول
در آزمون‌های تابستان، مباحث سال سوم پوششی نبود ولی مباحث سال چهارم پوششی بود.
در ابتدای سال درس های هر آزمون به صورت نیمه پوششی مطرح می شود ولی مباحث پایه پوششی نیستند. در سه آزمون اول مباحث به صورت نیمه پوششی مطرح می شوند تا اگر در آزمون اول معلم شما یا خود شما کمی عقب ماندید در آزمون دوم وسوم جبران کنید .به این ترتیب در هر آزمون حداکثر به دو یا سه سوال جواب نمی دهید ومی توانید وقت خود را روی بقیه ی سوال ها بگذارید. مثلا اگر می‌خواهید تراز 7000 در زیست کسب کنید به 7 سوال از 10 سوال زیست درست پاسخ دهید.
راه حل دوم در برنامه ی راهبردی:سوال های موازی
برای سال های دبستان و هفتم وهشتم و نهم و دهم و سوم دبیرستان درکنار سوال های هر درس یک مجموعه سوال موازی برای دانش آموزانی که معلمانشان کمی عقب تر هستند مطرح می شود .
راه حل سوم در برنامه ی راهبردی: ایستگاه های جبرانی
پس از هر سه یا چهار آزمون ، دربرنامه ی راهبردی آزمون ها یک ایستگاه جبرانی قرار دارد و شما می توانید قسمت هایی که خودتان عقب مانده بودید یا در مدرسه دیرتر تدریس شده بود را جبران کنید . مثلا 5 آذر ایستگاه جبرانی پایه است، 21 آبان ایستگاه جبرانی پیش است.
راه حل چهارم : راه حل های خود شما برای تلفیق برنامه ی مدرسه و کانون
چند راه حل وجود دارد :
ازقبل می دانید دریک درس عقب هستید یا در مدرسه تدریس نشده . به مادر و پدر و پشتیبان و مهم تر ازهمه به خودتان می گویید که در آن درس اصلا توقع ندارید یا توقع کم تری از خودتان دارید. این موارد را در برگه‌ی خودنگاری خود قبل از آزمون یادداشت کنید.
فقط به سوال هایی که در مدرسه تدریس شده و قبلا خوانده اید پاسخ می دهید و با تمرکز روی این سوال ها نمره های بهتری کسب می کنید یعنی وقت خود را روی تعداد کم تری از سوال ها متمرکز می کنید
تعدادی از دانش آموزان برتر، وقتی تدریس مدرسه عقب تر است خودشان پیش خوانی می کنند .
برای کنکوری ها و تیزهوشانی ها که سوال هایشان از سال های قبل هم مطرح می شود درصورتی که نرسیده باشید درس های سال های قبل را مطالعه کنید بر مبنای دانش خودتان از آموخته های سال های قبل پاسخ می دهید .به این ترتیب میزان تسلط واقعی خود را نیز می سنجید که بدون مطالعه ی قبلی چقدر از مطالب را به خاطر می آورید و دانش تان عمیق است .
برنامه ی راهبردی آزمون ها با برنامه ی رسمی آموزش و پرورش و سرعت متعادل پیشرفت معلمان و دبیران تنظیم شده است اما طبیعی است که در هرمدرسه ای بنا به شرایط مدرسه و معلمان در یکی دو درس ناهماهنگی وجود داشته باشد این فقط مخصوص یک دانش آموز نیست . این شرایط برای همه وجود دارد و همه در شرایط یکسان هستند شما باید این توانایی را داشته باشید که مساله را مدیریت کنید و شرایط خودتان را با شرایط عمومی مدارس کشور که برنامه ی آزمون های کانون بر آن اساس تنظیم شده تلفیق کنید .
هدف از درس خواندن حل مسائل علمی و زندگی خودشماست . تلفیق شرایط و نیازهای خودتان با برنامه ی مدرسه و کانون یکی از مسائل مهمی است که می توانید با تفکر و مشورت گرفتن از پدر ومادر و دوستان و پشتیبان حل کنید . در این میان خود شما نقش تعیین کننده ای دارید پدران و مادران نیز بهترین مشاوران فرزندان برای کمک های فکری و راهنمایی ایشان در چالش های زندگی هستند (چون شما را بیش از همه می‌شناسند و شما را بیش از همه دوست دارند) تلفیق برنامه ی دانش آموز و نیازهای او با مدرسه وبرنامه ی آزمون ها یکی از این چالش ها در دوران مدرسه است.
زمانی که برنامه‌ی مدرسه‌ی شما با آزمون‌ها کمی ناهماهنگ است با پدر و مادرتان مشورت کنید و برنامه‌ی مدرسه را با برنامه راهبردی تلفیق کنید. مشورت با آن‌ها فقط محدود به این زمان نیست، بلکه در تمام تصمیم‌های مهم زندگی با آن‌ها مشورت کنید.
کیفیت مطالعه
دو عنصر کیفیت مطالعه کدام است ؟
با کدام ابزارها می توانید کیفیت مطالعه را بهبود بخشید؟
کیفیت مطالعه شامل دو عنصر است : تعادل و روش
منظور از تعادل ، داشتن تعادل در همه ی زمینه های مطالعه است . تعادل های مطالعاتی شما متناسب با شخصیت آموزشی شما و اهدافی که دارید با سایر دانش آموزان متفاوت است اما نکات مشترکی هم وجود دارد . شما باید بتوانید با توجه به شخصیت آموزشی وزمینه و پایه ی درسی و نیازها و اهدافی که دارید تعادل های مربوط به خودتان را تنظیم کنید .
چند نمونه از تعادل های مطالعاتی :
تعادل بین درس های عمومی و اختصاصی
تعادل بین مطالعه و تمرین و حل مساله
تعادل بین خواندن و بازیابی
تعادل بین حل مسائل تشریحی وتمرین تستی
تعادل بین مطالعه ی کتاب درسی و جزوه های معلم و یادداشت های کلاسی
تعادل بین کلاس رفتن و درس خواندن خودتان
تعادل بین مطالعه ی درس های پایه و پیش دانشگاهی ( این مورد برای کنکوری هاست )
تعادل بین مطالعه ی تک تک درس ها ، فراموش نکردن یک درس و افراط نکردن درمطالعه ی
درس های دیگر
تعادل در توجه به نقاط قوت و نیازها و چالش ها
این فهرست را می توان ادامه داد ، اما افزودن بر این مجموعه ممکن است سبب آشفتگی شود . شما می توانید از این فهرست چند مورد را که مهم تر می دانید انتخاب کنید و یا یکی دو مورد بر آن بیفزایید .مهم‌تر این‌که مشخص کنید که برای ایجاد تعادل‌های بالا شما باید چه کار کنید؟ آیا باید روی عمومی‌ها بیشتر تمرکز کنید؟ برای این کار می‌توانید از کتاب زرد عمومی استفاده کنید و برای همین، این کتاب را تولید کرده‌ایم. آیا نیاز دارید که کمتر درس بخوانید و بیشتر تست بزنید و یا برعکس. اگر شما دانش آموز رشته‌ی تجربی هستید آیا زیادی به زیست توجه می‌کنید؟ باید تعادل بین مطالعه‌ی این درس و درس‌های دیگر ایجاد کنید.
ابزار سنجش تعادل مطالعاتی
با کدام ابزار می توانید متوجه شوید که آیا متعادل درس می خوانید یا نه ؟
دفتر برنامه ریزی کانون دو تاثیر تعیین کننده دارد : اولین و مهم ترین تاثیر افزایش ساعات مطالعه است . به گونه ای که هر دانش آموزی که چند هفته دفتر برنامه ریزی را تکمیل می کند متوجه تاثیر دفتر برنامه ریزی بر افزایش ساعات مطالعه ی خود می شود . با تکمیل دفتر برنامه ریزی شما با خودتان رقابت می کنید و تلاش می کنید به شرایط ایده آل خود نزدیک شوید و هر هفته از هفته ی قبل بیشتر و بهتر مطالعه کنید . جابر یزدانی اولین کسی بود که به او استفاده از دفتر برنامه‌ریزی را یاد دادم و با معدل 11، دندانپزشکی قبول شد. کسانی که دفتر برنامه‌ریزی را دقیق و کامل پر می‌کنند این دفتر را تا سال‌ها نگه می‌دارند.
اما دومین تاثیر مهم دفتر برنامه ریزی بهبود کیفیت مطالعه از طریق ایجاد تعادل های مطالعاتی است . وقتی صفحه ی ۱۸۲ دفتر برنامه ریزی را تکمیل می کنید متوجه تعادل ها و عدم تعادل های خود می شوید . پدر و مادرها می‌توانند این صفحه را برای فرزندانشان پر کنند و زمان زیادی هم نیاز ندارد.
دقت کنید که تشخیص کیفیت مطالعه و ازجمله تشخیص تعادل مطالعه نیازمند یک ابزار است و به طور حسی و شهودی نمی توان این موضوع را به خوبی تشخیص داد . ممکن است دانش آموز بدون اطلاع دقیق از وضع خود یک درس یا یک مبحث را که علاقه دارد یا بر عکس به دلیل ضعف جدی می خواهد در آن درس وضع خود را بهبود بخشد بیش از اندازه مطالعه کند و به درس های دیگر کم توجهی نماید . پس از آن که صفحه ی ۱۸۲ دفتر برنامه ریزی را پنج یا شش بار تکمیل کردید متوجه تعادل های مطالعاتی خود می شوید.
ردیف های افقی، تعادل ها و عدم تعادل های شما در مطالعه ی درس های مختلف را نشان می دهد و ردیف آخر که ردیف جمع کل هر هفته است نشان می دهد آیا ساعات مطالعه ی شما در هفته های متوالی متعادل است یا نه .
روش های مطالعه ی هر درس
دومین عنصر کیفیت مطالعه این است که شما بدانید در هر درس کدام روش برای شما موثرتر است .
برای هر درس بررسی کنید که آیا به اندازه‌ی زحمتتان نتیجه کشیده‌اید یا زحمت کمی کشیده‌اید ولی نتیجه‌ی خوبی گرفته‌اید، در این حالت روش شما بهتر بوده است. برای این کار، ساعت مطالعه‌های یک درس خودتان را از دفتر برنامه‌ریزی و تراز خودتان را در همان درس از کارنامه‌های کانون استخراج کنید. روش های مناسب خود را از بهترین نمره ها و نتایجی که می گیرید کشف کنید . پس از هر آزمون نتایج خود را با تعداد ساعت هایی که برای آن درس مطالعه کرده اید مقایسه کنید . اگر متناسب با ساعاتی که مطالعه کرده اید نتیجه گرفته اید می توانید احتمال دهید که روشتان برای مطالعه ی آن درس خوب بوده است و اگر در یک درس زیاد مطالعه کرده اید اما نتیجه ی متناسب به دست نیاورده اید معلوم است که باید روشتان را بهبود بخشید .
ابزارهای مناسب برای تشخیص روش های مناسب برای شما
برای تشخیص بهترین روش ها برای مطالعه ی هر درس دو ابزار به شما کمک می کند : نخست کارنامه های شما در آزمون های دو هفته یک بار کانون و هم چنین کارنامه های مدرسه ای تان و دوم دفتر برنامه ریزی که تعداد ساعت های مطالعه ی شما را در هر درس نشان می دهد با کنا ر هم گذاردن این دو می توانید کشف کنید که در کدام درس ها روش های مناسبی دارید و در کدام درس ها نیاز به بهبود یا تغییر روش و کمک گرفتن از پشتیبان ومعلم خود و پدر و مادر و دوستان دارید . البته یادتان باشد که برای تشخیص روش های مناسب مهم ترین نقش را خود شما دارید . وقتی بتوانید روش های مناسب خود را به طور واضح و شفاف بنویسید و برای خودتان و دیگران توضیح دهید آن گاه می توانید مطمئن شوید که کیفیت مطالعه تان در حد مطلوب قرار دارد .
برای تشخیص و بهبود روش های مطالعه به ویژه برای درس های چالشی شما که هنوز روش های مناسب خود را کشف نکرده اید نکات مهمی وجود دارد که در مقاله های بعدی به آن خواهم پرداخت.
هدف‌گذاری
برای آزمون بعدی روی چند از ده هدف‌گذاری و برای پروژه‌ی بعدی روی تراز هدف‌گذاری کنید. هدفی که دور از دسترس باشد نشانه‌ی بلندپروازی نیست نشانه‌ی نادانی است. از طرفی هدف شما نباید خیلی پیش پا افتاده باشد چون سبب بی انگیزگی می‌شود. کاظم مرادی که موفق به کسب رتبه‌ی 9 منطقه‌ی 3 در کنکور امسال شد چنین می‌گوید که پدر من همیشه قله ها را به من نشان می‌داد و نمی‌گذاشت به چیزی که هستم قانع باشم.
تهیه و تنظیم
ناهید منجمی
