ضرورتِ داشتن مشاور تحصیلی به‌ویژه در سال کنکور بدیهی به نظر می‌رسد. بالاخره باید یک نفر باشد که مسیر پر پیچ وخم کنکور را نه یک بار، بلکه چندین بار با دانش‌آموزان گوناگون گام‌به‌گام پیموده باشد تا امروز بتواند تجربه‌های پیمودن این مسیر را در اختیار ما بگذارد، وگرنه قرار بر آزمون و خطا باشد، ممکن است اشتباهات زیاد و بعضاً جبران‌ناپذیری مرتکب شویم.
اما مشاوره‌ی تحصیلی هم مثل هر خدمت تخصصی دیگری چارچوب‌های خودش را دارد. ما باید بتوانیم نهایت استفاده را از مشاور ببریم. در غیر این صورت، تنها مراجعه به مشاور که بعضاً هزینه‌های نسبتاً زیادی نیز دارد، موجب پیشرفت ما نمی‌شود. باید بدانیم که وظیفه‌ی مشاور در قبال ما چیست و ما چه انتظاراتی باید از وی داشته باشیم. بدین ترتیب می‌توانیم مطالبه‌گر حقوق خود از مشاور باشیم:
مشارکت در برنامه‌ریزی، نظارت و پیگیری: مشاور باید به‌گونه‌ای در برنامه‌ریزی به ما کمک کند، بر حسن اجرای این برنامه‌ها نظارت کند و مستمراً اجرای این برنامه‌ها را از سوی ما پیگیری کند تا در نهایت منجر به افزایش ساعت مطالعه‌ی ما شود. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوششِ او به کمکِ تکمیل دفتر برنامه‌ریزی زیاد درس می‌خوانند.
آموزش رعایت تعادل‌های مطالعاتی: مشاور باید کیفیت مطالعه‌ی ما را افزایش دهد. معنی کیفیت مطالعه، مطالعه‌ی متعادل است. منظور از تعادل این است که تعادل بین عمومی و اختصاصی، تعادل بین پایه و دوازدهم، تعادل بین مباحث مختلف، تعادل بین تشریحی و تستی، تعادل بین کلاس و مطالعه‌ی شخصی و ... رعایت شود. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوشش او به واسطه‌ی پیوستگی به برنامه‌ی راهبردی و تکمیل صفحه‌ی 182 دفتر برنامه‌ریزی، متعادل درس می‌خوانند.
بررسی کارنامه‌ها: مشاور باید کارنامه‌ی اصلی آزمون‌ها و سایر کارنامه‌های کانون را بررسی کرده و نتایج این بررسی را مبنای برنامه‌ریزی برای آینده قرار دهد. کارنامه‌ها مانند آینه نقاط قوت و ضعف خودمان را به ما نشان می‌دهند و بهترین مبنا برای برنامه‌ریزی در جهتِ پیشرفت درسی هستند. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوشش او به واسطه‌ی بررسی منظم جعبه ابزار کارنامه شناخت خوبی نسبت به خودشان دارند.
مشورت در انتخاب کتاب: مشاور باید آگاهی کامل نسبت به همه‌ی منابع آموزشی موجود داشته باشد تا بتواند بهترین منبع را با توجه به وضعیت آموزشی دانش‌آموز به وی پیشنهاد دهد. اگر تعداد منابع آموزشی به ویژه کتاب‌های ما کمتر یا بیشتر از حد مطلوب باشد مانع پیشرفت درسی ما می‌شود. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوشش او به واسطه‌ی انتخاب منابع استاندارد، بهره‌وری بالایی در مطالعه دارند.
آموزش در روشهای مطالعه: مشاور باید روشهای درس خواندن را در سطوح کلی، درس محور و مبحث محور بداند و آن‌ها را به‌گونه‌ای به ما آموزش دهد که ذهنمان کاملاً شفاف شود. یک سری روشهای موثر برای درس خواندن وجود دارند که تقریباً برای همه‌ی دانش‌آموزان مفیدند، اما بیشترِ روشهای مطالعه باید شخصی‌سازی شوند. ضمناً مطالعه‌ی هر درس یا مبحث هم دارای روشهای کلی است که البته آن‌ها هم قابلیت شخصی‌سازی دارند. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوشش او به واسطه‌ی شخصی‌سازی روشهای مطالعه برای خودشان ذهنی شفاف و آرام دارند.
آموزش مهارت‌های آزمون دادن: مشاور باید مهارت‌های آزمون دادن مانند مدیریت زمان، کنترل هوش هیجانی، تست‌شناسی، قدرت نه گفتن به سوالات شک‌دار و ... را به ما آموزش دهد. در غیر این صورت زحمات ما برای یادگیری به هدر می‌رود و در روز آزمون نمی‌توانیم همه‌ی دانسته‌های خود را روی برگه بیاوریم. مشاور خوب کسی است که دانش‌آموزان تحت پوشش او به واسطه‌ی تسلط بر مهارت‌های آزمون دادن، به اندازه‌ی سواد خود نتیجه می‌گیرند.
انگیزش در شرایط خاص: مشاور باید بتواند در شرایط خاصی مانند دوران دلسردی، افت‌وخیزهای نتایج، موارد غیرقابل پیش‌بینی و ... که کمیت و کیفیت درس خواندن ما را کاهش می‌دهد، به ما کمک کند تا دوباره روی ریل درس خواندن بیفتیم. معمولاً مشاور نمی‌تواند انگیزه‌ی اولیه و بنیادی برای درس خواندن ایجاد کند. این انگیزه باید در درون خود ما و با کمک پدر و مادر شکل بگیرد. اما اگر این انگیزه در برهه‌های زمانی خاص کاهش یابد مشاور می‌تواند به احیای آن کمک کند. مشاور خوب کسی است دانش‌آموزان تحت پوشش او که انگیزه‌ی اولیه را داشته‌اند، به واسطه‌ی کنترل هیجان‌های منفی حتی در شرایط بحرانی هم باانگیزه درس بخوانند.
حال انتظار مشاور از دانش‌آموز چیست؟
در مقابلِ هفت انتظار دانش‌آموز از مشاور، معولاً مشاوران فقط یک انتظار از دانش‌آموزان خود دارند و آن این است که به حرف آن‌ها گوش دهند. گاهی مشاور توصیه‌هایی می‌کند که انجام آن‌ها دشوار است و یا حتی ممکن است در نگاه اول خیلی منطقی به نظر نرسند؛ مانند دارویی که تلخ است اما خاصیت درمانی دارد. اگر به مشاور خود اعتماد دارید به حرف وی گوش کنید تا بیشترین منفعت را از مشاوره با وی کسب کنید.