شکوفه نامی
آگاهی از شیوه‌های صحیح مطالعه و یادگیری مانند تندخوانی، عبارت‌خوانی، خواندن اجمالی، خواندن تجسمی و… به دانش‌آموز کمک می‌کند تا تمرکز حواس خود را هنگام مطالعه حفظ کند.
استفاده از رهنما:
یکی از شیوه‌های برقراری تمرکز حواس، استفاده از یک رهنما چون انگشت سبابه، مداد و… هنگام مطالعه است؛ زیرا استفاده از یک رهنما هنگام مطالعه باعث تمرکز حواس بهتر، افزایش سرعت مطالعه، عادت به روان خواندن، جلوگیری از دوباره‌خوانی و اتلاف وقت و جلوگیری از خستگی چشم و ذهن می‌شود.
خط کشیدن زیر مطالب مهم:
استفاده از این روش یکی از رایج‌ترین راهبرد‌هایی است که اغلب دانش‌آموزان و دانشجویان از آن استفاده می‌کنند. هنگام مطالعه باید با استفاده از یک مداد، ایده‌ها و مطالب مهم و اساسی را علامت‌گذاری کرد. برای مشخص کردن ایده‌ها و مطالب مهم و اساسی و خط کشیدن زیر آن‌ها لازم است با تمرکز حواس و دقت خاصی به مطالعه مشغول شد.
یادداشت‌برداری هنگام مطالعه:
یادداشت‌برداری نوعی تکرار درس است که هم سبب تمرکز حواس و هم موجب بیش‌تر به خاطر سپردن مطالب می‌شود. یادداشت‌برداری خوب، کاری جدی و فعال است که با اندیشیدن ملازم است. برای یادداشت‌برداری باید هنگام مطالعه فعال بود و لازمه‌ی فعال بودن، داشتن تمرکز حواس است. برای برقراری تمرکز حواس برای نوشتن، هماهنگی چشم و مغز به منزله‌ی نوعی یادگیری تجسمی چندبعدی با قدرتی بی‌نظیر است که تمرکز حواس را تقویت می‌کند و فهم مطالب و سرعت یادگیری را افزایش می‌دهد.
تندخوانی:
تندخوانی باعث توجه و تمرکز بیش‌تر و فهمیدن مطالب و درنتیجه باعث یادگیری بهتر می‌شود. فکر و ذهن ما قادر است هزاران کلمه را در دقیقه از خود عبور دهد ولی اگر سرعت مطالعه‌ی ما پایین باشد، ذهن وقت اضافی می‌آورد و ناچار از این شاخه به آن شاخه می‌پرد و درنتیجه حواس‌پرتی ایجاد می‌شود. مطالعه‌ی سریع یا تندخوانی فرصت جولان به ذهن نمی‌دهد و سبب برقراری تمرکز حواس هنگام مطالعه می‌شود.
عبارت‌خوانی:
عبارت‌خوانی یعنی خواندن عبارات و جملات به جای خواندن کلمات. عبارت‌خوانی به نوع دیگری به تمرکز حواس کمک می‌کند. از این طریق خواننده باید با سرعتی که نزدیک به سرعت اندیشیدن اوست، بخواند. اگر سرعت آن قدر کم باشد که ذهن از حالت فعال بودن بازبماند، احساس دلزدگی ایجاد می‌شود و چیزهای دیگری ذهن فرد را مشغول می‌کند و از روند مطالعه خارج می‌شود. اگر سرعت خواندن با سرعت اندیشیدن هماهنگ باشد باعث افزایش تمرکز حواس می‌شود.
خواندن اجمالی:
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر یک نمونه‌گیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزئیات. در این روش خواننده مطالب را سازمان‌دهی می‌کند، آن گاه هدف از مطالعه‌ی خود را مشخص کرده و مقدار زمان مطالعه و میزان دشواری کتاب را تخمین می‌زند و سپس از طریق سؤال کردن کنجکاوی، علاقه، دقت و تمرکز حواس فرد افزایش می‌یابد.
خواندن تجسسی:
منظور از روش تجسسی طرح انواع سؤالات جزئی و کلی و مطالعه‌ی عمیق و اثربخش در جهت دست یافتن به پاسخ این سؤالات است. کسی که به دنبال چیزی می‌گردد به احتمال بیش‌تری آن چیز را پیدا می‌کند. هدف از خواندن تجسسی افزایش دامنه‌ی تمرکز و درک عمیق‌تر معانی است. به همین دلیل خواندن تجسسی تمرکز حواس و علاقه‌ی فرد را افزایش می‌دهد و به او کمک می‌کند تا مطالب دشوار را تجزیه و تحلیل کند و آن‌ها را بهتر بفهمد.
جدیت در مطالعه:
به محض نشستن پشت میز مطالعه، خواندن را با جدیت شروع کنید؛ زیرا اگر سریع مشغول به کار مطالعه شوید، تمرکز حواس زود به دست می‌آید. شک و تردید حاصلی جز حواس‌پرتی یا انحراف حواس و تسلیم شدن در برابر تخیلات واهی ندارد. اجازه ندهید چیزی جز مطالعه ذهن شما را مشغول کند. با خود تصمیم بگیرید تا مقدار زمانی را برای مطالعه مشخص کنید و خود را به مدت‌زمانی خاص محدود کنید. در این زمان از مطالعه دست نکشید و به مطالعه ادامه دهید.
پیشنهادات:
1. چند برگ کاغذ روی میز مطالعه داشته باشید و مواردی از افکار منحرف‌کننده و مزاحم را یاداشت کنید و بعد از مطالعه نسبت به حل آن‌ها در حد امکان اقدام کنید.
2. ممکن است حواس‌پرتی شما ناشی از گرسنگی و تشنگی شدید، بی‌خوابی، خستگی یا علت یا علل درونی دیگری باشد. در چنین موقعیتی هرگز مطالعه نکنید.
3. هنگام مطالعه لباس راحتی به تن کنید. لباسی که نه بسیار زبر باشد نه بسیار نرم، نه بسیار گشاد باشد نه بسیار تنگ.
4. مطالعه در حالت‌هایی مانند دراز کشیدن، به پشت خوابیدن، راه رفتن، تکیه زدن به دیوار و امثال این‌ها مفید نیست. در چنین موقعیت‌هایی نمی‌توان تمرکز حواس خود را حفظ کرد. هنگام مطالعه به خم شدن کمر عادت نکنید و فاصله‌ی کتاب تا چشم سی سانتی‌متر باشد.
5. محرک‌های محیطی از قبیل صدای رادیو، تلویزیون، تلفن و… که باعث حواس‌پرتی شما می‌شوند از موقعیت مطالعه‌ی خود حذف کنید.
6. بهترین وضعیت برای درس خواندن نشستن پشت میز مطالعه و بدترین وضعیت درازکش است. در این وضعیت، فرد سریع از حال و هوای مطالعه خارج می‌شود و تمرکز حواس خود را از دست می‌دهد.
7. محل مطالعه باید از هر نظر مانند نور، دما، درجه‌ی حرارت و… مناسب باشد.
8. انگیزه‌ی بسیار بالایی برای مطالعه داشته باشید. افرادی که دارای انگیزه‌ی بسیار بالایی هستند می‌توانند تمرکز حواس خود را برای چندین ساعت حفظ کنند.