یکی از مهمترین ابزارهایی که در کانون به دانشآموزان ارائه میشود صفحهی شخصی است. در این صفحهی جادویی، امکانات متعددی در اختیار دانشآموز قرار میگیرد که شاید مهمترین آن جعبهابزار کارنامه باشد.
یکی از کارنامههای 7 گانه و منحصربهفرد جعبهابزار، کارنامهی اشتباهات است که کارایی بسیار زیادی در کیفیسازی مطالعاتی دانشآموز و تعادل مطالعاتی او دارد.
الف) کارنامهی اشتباهات چه نوع کارنامهای است؟
این کارنامه شامل سؤالاتی است که دانشآموزان در آزمونها به آنها پاسخ اشتباه دادهاند. این کارنامه برای تکمیل فرایند آزمون است و زمینه را برای یادگیری بهتر فراهم میکند.
با توجه به اینکه اساس آزمونهای کانون، برنامهی راهبردی است، این آزمونها بهترین عامل ارزیابی برای دانشآموز هستند اما زمانی این ارزیابی تکمیل میشود که دانشآموز به رفع نواقص آزمونی و مطالعاتی خود بپردازد.
اولین قدم کاربردی در این زمینه، نوشتن کتاب خودآموزی است. هر دانشآموزی با این کار میتواند ضمن شناسایی اشتباهات خود در جهت رفع آنها قدم بردارد؛ اما اگر دانشآموزی بخواهد فنیتر، سازمانیافتهتر، کاملتر و با تکنیک بهتری اشتباهات خود را بشناسد و در جهت برطرف کردن آن اقدام کند بهترین ابزار، کارنامهی اشتباهات است.
ب) ویژگیها و ساختار این کارنامه چگونه است؟
در این کارنامهی مهم تمام اشتباهات دانشآموزان به دو نوع زیر دستهبندی میشوند:
1. اشتباهات دانشآموزان به صورت درسمحور و مبحثمحور
2. اشتباهات دانشآموزان به صورت آزمونمحور
در نوع اول اشتباهات دانشآموز در تک تک درسها به صورت مجزا همراه با تعداد غلطها آورده شده است. در این بخش علاوه بر اینکه آدرسدهی موضوع درسی انجام گرفته است، میزان درصد کسانی که به این سؤال پاسخ اشتباه دادهاند در قالب بازههای ترازی مختلف به صورت تطبیقی و مقایسهای وجود دارد و حتی مشخص شده که در کدام آزمون به سؤال پاسخ اشتباه داده است.
در نوع دوم، اشتباهات به صورت آزمونمحور آمده است؛ به گونهای که تمام اشتباهات هر آزمون را مجزا بیان کرده است.
ج) تأثیر این کارنامه در رشد دانشآموزان تا چه اندازه است؟
دانشآموز با شناخت این اشتباهات و طبقهبندی کردن و رفع آنها از طریق کارنامهی اشتباهات میتواند یادگیریهای ناقص خود را تکمیل کند و میزان تسلطش را در این درسها بیشتر کند. از تأثیرات دیگر این کارنامه میتوان به خودتنظیمی جلسهی آزمون و عدم تکرار اشتباهات در آزمونهای آینده اشاره کرد.
در تمام آزمونهای کانون بهخصوص آزمونهای جمعبندی و دارای ایستگاه جبرانی تأثیر این کارنامه بسیار مشهود است.
با توجه به اینکه این کارنامه به صورت موضوعی طبقهبندی شده است، یادگیری اشتباهات و تکمیل آن سریعتر خواهد بود.
لازم به ذکر است که پاسخ اشتباهات در این کارنامه به صورت مجزا قرار داده شده تا زمینهای برای بازیابی باشد؛ یعنی ابتدا دانشآموز سؤالات اشتباه خود را آزمون میدهد (بازیابی) و سپس از طریق بررسی پاسخها به رفع آنها میپردازد.
د) نحوهی استفاده از کارنامهی اشتباهات چگونه است؟
علاوه بر آنکه هر دانشآموزی میتواند از این کارنامه در بازههای زمانی متفاوت بهره ببرد، به نظر میرسد بهترین روش استفاده از این کارنامه، تلفیق و ارجاع مفاد و محتوای آن به کتاب خودآموزی باشد. در این روش دانشآموز ضمن ارجاع کارنامهی اشتباهات به بدنهی کتاب خودآموزی، خودش به شرحنویسی اشتباهات خود میپردازد و ضمن ارزیابی دوبارهی این سؤالات به تکمیل یادگیریهای ناقص خود به صورت مؤثر میپردازد.
بنابراین با این کار دانشآموز میتواند:
1. نوع اشکالات خودش را بشناسد.
2. میتواند اشتباهات خود را دستهبندی کند.
3. میتواند دلیل اشتباهات خود را شناسایی کند (عدم مرور، استرس، عدم خودتنظیمی و اشتباه محاسباتی و بیدقتی...).
4. میتواند با رفع اشکالات خود، ضمن شناخت تواناییها و نیازها و شخصیت آزمونی خود در جهت نتیجه گرفتن راهکارهایی را متناسب با آن در پیش بگیرد.
5. با توجه به اینکه بهترین راه پیشرفت از دیدگاه آقای قلمچی بازخورد به دانشآموزان است، از طریق این کارنامه بازخورد به صورت دقیق صورت میگیرد (فراشناخت).
6. دانشآموز با این کار میتواند به صورت هدفمند تمرین کند و اشکالاتش را از این طریق برطرف کند.
7. بعد از بررسی کارنامهی اشتباهات گنجینهای از خلاصهنویسی نکات مهم برای دانشآموز مهیا میشود.