سال های زیادی است که دانش آموزان کانونی با روش های سه گانه ، زمان را در جلسه ی آزمون مدیریت می کنند. بعضی از این روش ها آن قدر فراگیر شده اند که علاوه برکانونی ها سایر دانش آموزان نیز آن ها را اجرا می کنند .
روش های سه گانه ی مدیریت زمان : روش ضربدر و منفی، روش زمان های نقصانی ، روش استراتژی بازگشت
هدف از روش های سه گانه ی مدیریت زمان چیست و چه نتایجی دارد؟ هدف این است که شما در جلسه ی آزمون وقت کم نیاورید ، همه ی سوال ها را حداقل یک بار بررسی کنید ، وقت اضافه بیاورید ، برخی سوال ها را برای بار دوم هم بررسی کنید و پاسخ دهید و در نهایت مطمئن شوید هر چه در طول سال خوانده اید و واقعا بلد هستید روی کاغذ بیاورید . می خواهیم وقتی از درحوزه بیرون آمدید و به خانه رسیدید نگویید ای کاش .. .
روش های مدیریت زمان را احتمالا از پشتیبان خودتان شنیده اید و آشنا هستید . در این جا می خواهیم یک بار دیگر جنبه های اصلی این روش ها را به طور خلاصه توضیح دهیم . با دقت به این سه روش توجه کنید و اگر به نظرتان منطقی و موثر بود اجرا کنید . هنوز مدّتی کافی فرصت دارید و می توانید در چند آزمون جامع از کتاب‌های جمع‌بندی کانون این روش ها را دو ، سه یا چهار بار تمرین کنید . آزمون را شبیه سازی کنید و با آمادگی و تسلط بیشتر زمان را در جلسه ی آزمون مدیریت کنید
روش ضربدر و منفی : روش ضربدر و منفی دوقسمت دارد . قسمت اول این است که با یک نگاه سریع و ساده به سوال تشخیص دهید که آن سوال در کدام دسته قرار دارد ؟ و قسمت دوم این که اراده داشته باشید و بعضی سوال ها را کنار بگذارید .قسمت دوم مربوط به هوش هیجانی و اراده ی شماست . قسمت اول مربوط به مهارت های شناختی و فراشناختی شماست.
وقتی هر سوال را می خوانید فورا تشخیص دهید جزء کدام دسته است
دسته ی اول : آیا آن سوال را بلد هستید و می توانید در زمان کوتاه پاسخ دهید یا نه . به این سوال فورا پاسخ می دهید
دسته ی دوم : آیا آن سوال را بلد هستید اما پاسخ به آن زمان بر و وقت گیر است ؟ در کنار این سوال علامت ضربدر می گذارید و از آن رد می شوید . این جا باید دو مهارت داشته باشید . اولا تشخیص بدهید که پاسخ به سوال وقت گیر است ثانیا باید اراده داشته باشید و بتوانید از آن سوال عبور کنید و وسوسه نشوید که به هر قیمتی به آن سوال پاسخ دهید . هر دو مهارت مهم است . اما مهارت دوم مهم تر است : قدرت نه گفتن و عبور کردن . از سوالی که بلد هستید اما پاسخ دادن به آن وقت گیر است باید بگذرید . آیا اراده دارید !؟
دسته ی سوم : آیا سوال را اصلا بلد نیستید : نخوانده اید یا آن سوال برایتان دشوار است . اگر چند سوال پشت سرهم را بلد نبودید نگران نباشید.
دسته ی چهارم :سوال هایی که فراموش کرده اید و سوال های ابتکاری و طرح جدید که تا به حال مشابه آن سوال را ندیده اید .ممکن است سه چهار سوال ابتکاری و با طرح جدید در آزمون هر سال در میان سوال ها ببینید . روی این سوال ها وقت نگذارید و از آن بگذارید . این ها سوال های جرقه ای هستند . ممکن است یک لحظه در ذهنتان جرقه ای بزند . این ها لحظات ارشمیدسی هستند یا به تعبیر مریم میرزاخانی aha moment لحظه ای که شما می گویید آهان ! متوجه شدم . در سوال های ابتکاری و طرح جدید که معمولا پرتعداد نیستند زیاد گیر ندهید و مکث نکنید . بگذرید و منتظر آن جرقه ی ذهنی باشید . آیا تا به حال تجربه ی این لحظات را داشته اید ؟ لحظه ای که ناگهان چشمتان برق می زند و می گویید : متوجه شدم !
در مورد سوال هایی که فراموش کرده اید هم مکث نکنید ممکن است وقتی سراغ سوال های دیگر رفته اید ناگهان آن چه را فراموش کرده اید به خاطر بیاورید . آیا خود شما این تجربه را داشته اید که یک موضوع فراموش شده را زمانی که به آن فکر نمی کردید به خاطر بیاورید ؟
سوال های شک دار : پیشنهاد ما در مورد سوال های شک دار این است که به این گونه سوال ها پاسخ ندهید . بعضی می گویند در آزمون چندگزینه‌ای اگر روی دو گزینه شک داشتید یکی را به صورت تصادفی انتخاب کنید . با این روش موافق نیستیم . موضوع سوال های شک دار یک موضوع آماری و ریاضی نیست بلکه یک موضوع روانشناسی است . نباید درگیر شیریا خط کردن با سوال ها بشوید. البته یک روش دقیق تر هم برای سوال های شک دار وجود دارد ممکن است دردرس های مختلف میزان حدس های شما متفاوت باشد مثلا در درس الف هفتاد یا هشتاد درصد حدس هایتان درست باشد و در آن درس دانش عمیق تری داشته باشید .اگر به تجربه دیده اید که در یک درس در بیش از هفتاد درصد سوال های شک دار پاسخ هایتان درست است در آن درس به سوال های شک دار پاسخ بدهید اما اگر پنجاه درصد یا کمتر از پنجاه درصد صحیح پاسخ می دهید از خیر سوال های شک دار بگذرید و به سوال های شک دار جواب ندهید .
نتیجه وفایده ی روش ضربدر و منفی چیست؟ روش ضربدر و منفی سبب می شود شما در نوبت اول همه ی سوال ها را ببینید و به تمام سوال هایی که بلد هستید و می توانید در زمان کوتاه پاسخ بدهید ، پاسخ بدهید . بقیه را بگذارید برای نوبت دوم و استراتژی بازگشت . روش ضربدر و منفی سبب می شود شما وقت کم نیاورید و زمان را به خوبی مدیریت کنید .
روش زمان های نقصانی : در آزمون‌های جامع، در روش زمان های نقصانی شما از زمان های هر درس یک ربع یا بیشتر کم می کنید به همین دلیل می گوییم زمان نقصانی یعنی از زمان مقرر یک ربع یا نیم ساعت کم می کنید . در نوبت اول سعی می کنید همه ی سوال ها را در زمانی کمتر از زمان اعلام شده جواب بدهید . بعضی دانش آموزان بدون این که روش ضربدر و منفی را اجرا کنند روش زمان های نقصانی را اجرا می کنند و به سوال های آخر درس ها نمی رسند . برای این که زمان های نقصانی برایتان مفیدتر باشد باید روش ضربدر و منفی را هم اجرا کنید . به این ترتیب شما در پایان دور اول چند دقیقه وقت اضافه خواهید داشت و می توانید با آرامش و اعتماد به نفس بیشتر به سراغ سوال های باقی مانده بروید .
استراتژی بازگشت چیست ؟ استراتژی بازگشت یعنی این که شما بدانید در نوبت دوم و وقتی زمان اضافی داشتید به سراغ کدام سوال ها و کدام درس ها بروید . اول بدانید در آزمون‌های جامع سراغ کدام درس بروید و دوم بدانید کدام سوال ها را پاسخ بدهید . آیا شما قبلا در آزمون های کانون استراتژی بازگشت را تمرین کرده اید ؟ آیا در تمرین کتاب های جمع‌بندی استراتژی بازگشت را تمرین کرده اید ؟ توجه کنید که هر کدام از دانش آموزان استراتژی بازگشت متفاوتی دارند .ممکن است شما در نوبت دوم به سراغ یک درس بروید و دوست شما به سراغ درس دیگر . هم چنین در انتخاب سوال هایی که در نوبت دوم به سراغشان می روید ممکن است روش ها و انتخاب ها و تصمیم های متفاوت داشته باشید . برای این که بتوانید از زمان ذخیره شده به خوبی استفاده کنید بهتر است چند بار در آزمون های جامع که شبیه سازی می کنید روش های مدیریت زمان و به ویژه استراتژی بازگشت را تمرین کنید .
پیش فرض های اشتباه آرامش شما را برهم می زند
در جلسه ی آزمون پیش فرض های اشتباه نداشته باشید
اولا : آزمون شما نبرد ثانبه ها نیست . به جای آن که دنبال سرعت عمل باشید به دقت و درستی فکر کنید . دقت مهم تر از سرعت است . عجله نکنید و سعی کنید آن چه را مطمئن هستید پاسخ دهید . اشتباه متداول بعضی دانش آموزان این است که فکر می کنند آزمون نبرد ثانیه ها و لحظه هاست . زمان آزمون به اندازه‌ی کافی زیاد هست . بیش از آن که شبیه دوسرعت باشد شبیه دو ماراتن است . اگر چند دقیقه ای خسته شدید نگران نباشید و کمی استراحت کنید .
ثانیا : اگر چند سوال پشت سرهم را بلد نبودید نگران نباشید . پیش آمده است که در یک آزمون، یک یا دو درس دشوارتر از حد انتظار طرح شده است ممکن است امسال هم همین طور باشد . اگر درسی یا سوالی برای شما دشوار باشد برای بقیه هم دشوار است . اگر از قبل برای این موضوع آماده باشید سرجلسه ی آزمون جا نمی خورید و خودتان را برای درس ها و سوال های دشوار آماده نگه می دارید . اگر یک درس دشوار بود بهتر است جست و جو کنید و سوال های ساده تر را پیدا کنید و با خوشحالی و آرامش به آن سوال ها پاسخ دهید . حتی در درس های دشوارتر هم معمولا یکی دو سوال ساده تر می توانید پیدا کنید .
یک توصیه برای قبل از آزمون : قبل از شروع آزمون "خودنگاری آغازین " داشته باشید . احساس خودتان را روی کاغد بنویسید یا با اولیای خود مطرح کنید . نوشتن احساسات شما ( چه خوب و چه بد ) و صحبت کردن در باره ی این احساس ها با خانواده و اولیا می تواند در جلسه ی آزمون به شما آرامش بدهد . این موضوع نتیجه ی یک تحقیق مفصل دانشگاهی برای آزمون های مهم است : expressive writing . این تحقیق گسترده نشان می دهد دانش آموزان و دانشجویان وقتی قبل از آزمون های مهم احساسات خودشان را می نویسند بعدا در جلسه ، آرامش بیشتری خواهند داشت .
توصیه‌ای برای پس از آزمون تیزهوشان و نمونه‌دولتی
به سراغ سایت کانون بیایید . پس از انتشار رسمی سوالات توسط آموزش و پرورش می توانید پاسخ های تشریحی وتحلیل ها و رویکردهای جدید و فیلم های آموزشی و محتواهای زیادی را در سایت کانون مشاهده کنید .