از جمله مهارت‌های فراشناختی مربوط به جلسه‌ی آزمون، توانایی مدیریت خود است. مدیریت شخصی در جلسه‌ی آزمون را می‌توان به بخش‌های مختلفی مانند مدیریت انرژی، مدیریت افکار، مدیریت زمان و ... تقسیم کرد. در این مقاله به بررسی مدیریت افکار و مواجه شدن با سوالات دشوار می‌پردازیم.
ضرب المثلی در زبان ما وجود دارد که اساساً اشتباه است:
آب که از سر گذشت چه یک وجب چه صد وجب!
مشکل این‌جا است که یک وجب آب کسی را نمی‌کشد، اما صد وجب آب شخص را می‌کشد.
ممکن است که شما یک درس را به عنوان نقطه‌ی قوت خود برگزیده باشید یا بخش‌هایی از آن را بارها تکرار کرده باشید. هنگامی که در جلسه‌ی آزمون حاضر می‌شوید، با سوال‌های جدید و پیچیده از آن مبحث مواجه می‌شوید. عکس العمل شما چیست؟ اگر نتوانید آن سوال را پاسخ دهید، چه تاثیری در روحیه‌ی شما خواهد گذاشت؟
این سوال را از دو دیدگاه و استراتژی بررسی می‌کنیم. استراتژی اول که به نوعی یکی از تکنیک‌های طراحان سوال محسوب می‌شود، قرار دادن سوالات سخت در ابتدای امتحان و سوالات آسان در انتهای آن است. در واقع دانش‌آموزان باید برای کنترل افکار خود در جلسه‌ی آزمون آمادگی داشته‌باشند. ممکن است حتی ۱۰ سوالِ اولِ یک درس را نتوانید به سادگی پاسخ دهید، اما پس از آن، سوالات بسیار ساده‌ای در انتظار شما باشد. در چنین زمانی اگر سوالات دشوار اولیه شما را از پا درآورد، دیگر انرژی و روحیه‌ای برای پاسخ‌گویی به سوالات آسان باقی نمی‌ماند. پس بدانید که همواره تعدادی سوال با سطح سختی متوسط و آسان نیز مطرح می‌شوند که قطعاً پاسخ‌گویی به آن‌ها برای شما بسیار ساده است.
دیدگاه دوم ایمان به مفهوم تراز و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن است. بدانید که در کنکور، به تنهایی درصد شما ملاک نیست، عملکرد شما در مقایسه با سایر دانش‌آموزان که در قالب نمره تراز مطرح می‌شود، بیانگر میزان برتری شما نسبت به سایرین است. پس اگر یک درس برای شما سخت است، برای همه به همین شکل است.
به این نکته توجه کنید که :" پاسخ دادن به حتی یک سوال در درسی که سوالات بسیار سخت از آن مطرح شده، قطعاً چندین برابر پاسخ‌گویی به سوال ساده از درسی که سوال‌های آن سطح پایینی دارند، ارزش دارد".
نکته‌ی کلیدی این است که زمانی که سوالات یک درس سخت‌تر مطرح شوند، ریزش دانش‌آموزان بیش‌تر خواهد بود و در صورت تسلط بر آن درس، همه چیز به نفع شما رقم خواهد خورد.
در نهایت و به صورت خلاصه، معمولا درسی که برای شما سخت است، برای اغلب دانش‌آموزان سخت خواهد بود. اعتماد به نفس خود را از دست ندهید و سوال‌ها را یکی پس از دیگری مرور کنید.
از به طور کلی فرو ریختن ساختمانی که در حال ساخت آن هستید جلوگیری کنید و بحران به وجود آمده را مدیریت کنید.