برخی از دانشآموزان درست درس خواندن را نمیدانند. بسیاری از آنها تلاش میکنند و زحمت میکشند اما زمان یادآوری مطالب دچار مشکل میشوند. در یک مطالعهی خوب و سازگار با کشفیات علمی بهتر است موارد زیر را مد نظر داشته باشید تا ضمن یادگیری صحیح فراموشی را به حداقل برسانید.
1- درک معنای مطالب: مطالبی که فهمیده و استنباط میشود بهتر در حافظه میمانند. روی معنا و مفهوم مطالب تمرکز کرده و تفکر کنید.
2- درک کل و جزء: هر مطلبی را که میخوانید ممکن است جزئی از یک کل باشد. بین مطالبی که زیرمجموعهی عناوین کلی هستند باید ارتباط ذهنی بدهید.
3- بازگویی مطالب برای خود: مطالبی را که از حفظ برای خود بازگو میکنید ماندگاری بیشتری پیدا میکنند.
4- تمرین و تکرار: این شیوهای است که مطالب حتی اگر برای شخصی بیمعنی باشد از حافظهی کوتاهمدت به حافظهی بلندمدت انتقال پیدا میکند. تمرین و تکرار باید بهتدریج و با فاصلههای زمانی خاص صورت گیرد.
5- استراحت قبل از یادگیری و بعد از یادگیری: تحقیقات نشان داده است که بعد از یک استراحت و خواب خوب، انسان مطالب را بهتر یاد میگیرد. همچنین اگر بعد از یادگیری مطلبی کمی استراحت کنیم یا به خواب برویم یادگیری بادوامتر است.
6- یادگیری تدریجی: تحقیقات نشان میدهد یادگیری باید تدریجی و در زمانهای مختلف باشد. یادگیری مطالب زیاد در وقت کم منجر به فراموشی میشود. خواندن مطالب انباشتهشده بدون استراحت و در وقت کوتاه جز فراموشی به همراه ندارد.
7- ایجاد تصور ذهنی: از آنجا که انسانها خالق تصاویر ذهنی هستند میتوانند در دنیای ذهن خود برای مطالب آموختهشده تصاویر ذهنی خلق کنند که خود مبتکر آن هستند.
8- ارتباط آموختهها به هم: انسان هر مطلبی را که میآموزد میتواند در دنیای آموختههای ذهنی خود مفاهیم و مطالب را به آنها مرتبط سازد.
9- وجود نظم و آهنگ: اگر برخی از مطالب درسی را به صورت شعر و آهنگ موزون به وجود بیاوریم یادگیری و ماندگاری آن هم آسان و هم طولانی میشود. انسان ذاتاً گرایش به هارمونی و نظم و آهنگ دارد؛ برای همین است که بچهها خیلی زود مطالب را در قالب شعر و آهنگ یاد میگیرند و به خاطر میسپارند.
انسان برای یادگیری باید انگیزه و علاقهی کافی داشته باشد. همچنین اضطراب و نگرانی و ترس اجازه نمیدهد انسان بهدرستی مطالب را یاد بگیرد و در صورت یادگیری زود فراموش میشوند؛ بنابراین انگیزه و آرامش روحی و روانی مقدمهای برای طی فرایند یادگیری است.