سلام و درود خدمت دانش‌آموزان عزیز
بنده علی عباسی جو ، دانشجوی آموزش زبان و ادبیات فارسی و رتبه ۹۸۸منطقه ۲ قصد دارم در این مطلب به نکات مرتبط با خلاصه نویسی و اجرای خلاصه نویسی بپردازم. امیدوارم که از این نکات استفاده کرده و مطالب را به بهترین نحو خلاصه نویسی کنید .
خلاصه نویسی
معمولاً خلاصه نویسى با دو هدف انجام می شود: صرفه جویى در وقت، درک پیام هاى اصلى نوشته. به همین دلیل خلاصه نویس باید جوهر مطالب نوشته را استخراج کند.
روش های خلاصه نویسی
روش های خلاصه نویسى به یکى از این دو روش انجام مى گیرد:
1 -بازنویسى یک نوشته در مقیاس کوچک تر.
2-نوشتن خطوط اصلى یک نوشته.!
مراحل خلاصه نویسى
1 -مطالعه نوشته و درک مفهوم و پیام هاى آن به طور کامل
2 -یادداشت بردارى از خطوط اصلى نوشته
منظور از خطوط اصلى، نکاتى است که از نظر نویسنده داراى اهمیت درجه یک هستند.
حذف نکته هاى زاید
هنگام مرور یادداشت هاى خود که حاوى خطوط اصلى است، گاه پى مى بریم که بعضى از نکات در مجموع چندان اهمیت ندارند، گر چه در لحظه یادداشت بردارى مهم جلوه مى کرده اند. در این صورت، باید این نکات را حذف کنیم.
به هم پیوستن خطوط اصلى در نوشتن متن خالصه شده باید به این نکته ها توجه کنیم:
1 )انتخاب سبک مناسب با متن خالصه شده. این سبک ممکن است با سبک متن اصلى یکسان نباشد.
2 )رعایت هماهنگى و یکنواختى افعال از لحاظ زمان و دیگر مختصّ نباشد
3 )پایبندى به قواعد درست نویسى
4 )توجه به تناسب حجم.
5 )تصرف نکردن در پیام هاى مهم و محتواى متن اصلى.
6 )رعایت یکدستى در مجموع متن خلاصه شده، از لحاظ سطح و زبان.
7 )آوردن نام متن اصلى و مشخصات آن .
مراحل اجرایی کار خالصه نویسی
بسیار اتفاق میافتد که در خالصه نویسی، انسان فکر می‌کند همه این مطالب، خوب و لازم است و در تلخیص، آنها را می‌آورد. در نهایت می‌بیند که خلاصه، چیزی از اصل مطلب کم نیست. این یا به عدم مهارت در خالصه نویسی برمی گردد، یا به عدم آگاهی اجمالی از محتوای آنچه تلخیص می شود، یا عدم دقت شخص در تفکیک مطالب مهم از کم اهمیت.
از این رو در امر خالصه نویسی، مراحل زیر پیشنهاد میشود:
1 .مطالعه یا مرور اجمالی، پیش از اقدام به تلخیص
2 .مشخص ساختن میزان و درصد تلخیصی که باید انجام شود
3 .مشخص کردن موارد و مطالب اصلی و فرعی، هنگام مطالعه
4 .حذف مطالب غیر عمده و باقی گذاشتن نکات اصلی
5 .حفظ امانت و اصالت در عبارات و محتوا
پیش از اقدام به تلخیص، خوب است ابتدا یک دور، کتاب یا مقاله را بخوانیم، یا یک بار نوار را گوش دهیم یا فیلم را نگاه کنیم، تا نسبت به محتوا اشراف و احاطه پیدا کنیم و بهتر بتوانیم موارد عمده و غیر عمده و اصلی و حاشیه‌های را از هم تفکیک کنیم. البته این در مواردی است که متن مورد تلخیص در اختیار ما باشد. و الاّ در خالصه نویسی از مباحث یک کلاس یا جلسه یا سخنرانی در حال ایراد، این شیوه قابل اجرا نیست.
هنگام مرور مقدماتی، می‌توان فصل‌های اصلی و فرعی و مطالب عمده را از حواشی و زواید، جدا کرد و علامت گذاشت تا تلخیص، آسان تر شود.
میزان تلخیص نیز باید از آغاز، معلوم باشد. فرضاً یک کتاب سیصد صفحه ای را اگر قرار باشد در حد نصف، یا یک چهارم یا یک دهم خالصه کنیم، در هر یک، میزان حذف مطالب و باقی گذاشتن مطالب دیگر، به نسبت آن معیار، متفاوت خواهد بود. حتی اگر بنا باشد همان کتاب را در دو صفحه خلاصه کنیم، شیوهای دیگر باید برگزینیم و مطالب بیشتری را جزو « حذفیات » قرار دهیم.
چند نکته:
بهتر است برای نوشتن خلاصه ها از یک دفتر یا کلاسور استفاده کنید . از نوشتن مطالب بر روی تخته وایت برد و یا کاغذ های باطله خود داری کنید. خالصه باید شامل کلمات کلیدی و یا جمالت کلیدی باشد تا با مشاهده آن کل مطلب برای شما یاد آوریشود.
می توانید درون کتاب درسی هم حاشیه نویسی کنید و یا در کنار هر مطلب خلاصه شده آن را بنویسید.
بهتر است در دروس اختصاصی فرمول ها را دسته بندی کنید و بنویسید به این ترتیب حفظ کردن فرمول ها برایتان راحت تر می شود. از خلاصه نویسی ها قبل از امتحانات می‌توانید استفاده کنید. خالصه نویسی اضطراب شما را کاهش می دهد و می‌توانید با اعتماد به نفس مطالعه کنید.
صفحه اینستاگرام انسانی گروه برترها
کانال تخصصی انسانی گروه برترها
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی با علی عباسی جو یا سایر پشتیبانان رشته انسانی بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس ۰۲۱۶۴۶۳ داخلی ۱۱۷۴ (خانم حیدریان ) تماس بگیرید .
مطب دیگر از علی عباسی جو: