برنامه رادیویی زنگ برنامه‌ریزی
کارشناس برنامه: پژمان عبدالهیان
تحلیل آزمون با استفاده از کارنامه
5 آذر 93
هفته گذشته از دو ابزار خیلی خوبی یاد کردیم که بلافاصله بعد از آزمون در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد:
1) کتاب خودآموزی: که در واقع دست‌نوشته‌های دانش‌آموزان عزیز است. رئوس مطالبی که برایشان حائز اهمیت بوده ، سؤالاتی که به هر دلیلی غلط زده‌اند یا نزده‌اند، یا با شک جواب داده‌اند را در آن منعکس می‌کنند و عملاً دوستان از این طریق خیلی از نکات مهم را یاد می‌گیرند.
که این دو حُسن دارد:
· حُسن در لحظه که کمک وافری به تثبیت اطلاعات و دانش دوستان می‌کند. عزیزان هر مطلبی را که به هر دلیلی در آن با یادگیری ناقص مواجه شده بودند با کتاب خودآموزی کامل می‌کنند.
· فایده بلند مدت آن در زمان دوره است. این دست نوشته‌ها که شامل اشتباهات دانش‌آموزان و به زبان خود آن‌ها است و نکات مهمی را در بر می‌گیرد، فرصت خوبی را برای مرور مطالب در اختیار این عزیزان قرار می‌دهد.
2) کارنامه‌ی آزمون‌ها که توسط کانون فرهنگی آموزش بسیار خوب برای دانش‌آموزان عزیز طراحی شده است.
شاید بتوان گفت این یکی از مهمترین ابزارهای موفقیت است که دوستان می‌توانند استفاده‌ی مفیدی از آن داشته باشند.
معمولاً همه‌ی دوستان برتر و همه‌ی عزیزانی که موضوع آموزش را می‌دانند، بلافاصله بعد از آزمون کارنامه‌شان را دریافت می‌کنند (چون یکی از مزایای آزمون‌های کانون ارائه‌ی کارنامه‌ی کشوری است که در همان روز و حدود ساعت 3 الی 4 بعد از ظهر در همان سایت کانون قابل دسترسی است و یا با مراجعه به دفاتر کانون می‌توانند آن را دریافت کنند).
در این کارنامه به دقت همه‌ی درس‌ها ارزیابی شده، وضعیت کلی دانش‌آموزان در دروس عمومی، اختصاصی و وضعیت عزیزان در تک‌تک درس‌ها مشخص شده است. جایگاهشان نسبت به سایرین، نمره‌ی ترازشان، مشاهده‌ی درصدها و نکات بسیار مفید دیگر را از طریق این کارنامه می‌توانند دریافت کنند.
امروز می‌خواهیم در مورد همین موضوع گفتگو کنیم:
هر کارنامه دارای یک تیتر در بالای آن می‌باشد؛ که شامل نام دانش‌آموز، گروه آزمایشی، نمایندگی که دانش‌آموز عزیزمان در آن‌جا امتحان می‌دهد و سایر مطالبی از این دست می‌باشد.
بعد از آن اولین بخشی که معمولاً مورد توجه عزیزان قرار می‌گیرد ارزیابی کلی است که برای دوستان دبیرستانی ما شامل سه بخش می‌باشد:
1- تراز کل
2- تراز دروس اختصاصی
3- تراز دروس عمومی
عملاً در اولین قسمت در مواجه با کارنامه، دوستان جایگاه کلی خودشان را می‌بینند و تعادل‌ها یا خدای ناکرده عدم تعادل‌های کلی را بین دروس عمومی و اختصاصیشان می‌بینند که چه‌قدر فاصله‌ی جایگاهی بین درس‌های عمومی و اختصاصیشان وجود دارد و نهایتاً جایگاه کلی‌شان کجاست؟
تراز کل، تراز عمومی و تراز اختصاصی این جایگاهها را نشان می‌دهد. دوستان ما در این قسمت رتبه‌ی کشوریشان را می‌بینند که در هر کدام از بخش‌های مذکور چه جایگاه کشوری دارند، ارزیابی کلی‌شان را با توجه به تراز کل‌شان می‌بینند که خوب، متوسط و عالی هستند و همین‌طور رتبه در منطقه و رتبه در شهرشان را نیز شامل می‌شود. این‌ها می‌شود ارزیابی کلی.
در این ارزیابی‌های کلی آیا روند پیشرفت یا پسرفت دانش‌آموزان هم مشخص می‌شود؟یا خودشان باید این موضوع را براساس ترازشان کشف کنند؟
پژمان عبدللهیان: خیر ما یک منحنی بسیار دقیقی را هم در کارنامه‌ی دوستان قرار دادیم که کاملاً روند را در کلیه‌ی دروس (روند رشد یا خدای نکرده افت وضعیت کلی بچه‌ها) و همین‌طور در مورد دروس عمومی و اختصاصی را مشخص می‌کند. این منحنی را ما نمودار پیشرفت تحصیلی می‌نامیم و درست در سمت چپ بخش ارزیابی کلی قرار دارد.
دوستان ما در این منحنی می‌توانند ببینند که در هر آزمون به صورت کلی چه جایگاهی داشته‌اند و نهایتاً این روند به چه جایگاهی رسیده است؟ ضریب رشدشان را می‌توانند ببینند که در واقع می‌توانیم بگوییم این شیب خط رگرسیونی است که تراز کل دوستان را مشخص می‌کند.
رگرسیون به طور مختصر چنین تعریفی دارد: خطی است که به منحنی تراز کل خیلی نزدیک است و می‌تواند رفتار آن را توجیه کند.اگر این شیب صفر باشد یعنی دوستان خیلی تغییری نکرده‌اند و در کل رفتار کلی آموزشیشان تغییری نداشته، اگر مثبت باشد یعنی رشد کرده‌اند و اگر خدای نکرده منفی باشد یعنی تا حدی افت کرده‌اند. در نمودار پیشرفت تحصیلی همان‌طور که عرض شد 3 بخش را دوستان کاملاً می‌توانند رصد کنند: ارزیابی کلی در دروس عمومی، ارزیابی کلی در دروس اختصاصی و همین‌طور ارزیابی کلی در برایند دروس عمومی و اختصاصی که جایگاهشان را نشان می‌دهد و با کمک ضریب رشد متوجه می‌شوند که جایگاه فعلی‌شان کجاست؟ نسبت به گذشته چه‌قدر بهتر شده‌اند؟ آیا کلاً برایند آموزشیشان یک برایند مثبت بوده یا خیر؟
زیر منحنی نمودار پیشرفت تحصیلی دوستانمان میانگین تراز کل‌شان را در تمام آزمون‌هایی که شرکت کرده‌اند، و همین‌طور میانگین تراز عمومی و اختصاصیشان را می‌توانند دریافت کنند.
بخش دیگری که دوستان در کارنامه باید به آن توجه کنند و حتماً هم به آن توجه می‌کنند، ارزیابی درس‌به‌درس دروس مختلف است که این هم در دو جدول خدمت دوستان ارائه می‌شود:
1- دروس عمومی به صورت مجزا
2- دروس اختصاصی به صورت مجزا
تک‌تک درس‌ها در این قسمت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اولین قسمت درصدی است که دوستان به دست آورده‌اند. اگر بخواهیم مروری داشته باشیم، فرمول محاسبه‌ی درصد برای این عزیزان این گونه است:
در هر درسی سه برابر سؤالاتی که درست زده شده منهای سؤالاتی که غلط زده شده و حاصل را تقسیم بر سه برابر کل سؤالات می‌کنند و نهایتاً در صد ضرب می‌کنند. درصد از این فرمول به‌دست می‌آید.
مثلاً در درسی که 10 سؤال دارد، 5 سؤال را درست پاسخ داده باشند و 5 سؤال را غلط پاسخ داده باشند، سه برابر درست‌ها که می‌شود 15 را از تعداد غلط‌ها که 5 است کم می‌کنند می‌شود 10 و این عدد را تقسیم بر کل سؤالات (که در این درس 10 عدد بود) ضربدر 3 می‌کنیم یعنی تقسیم بر 30 می‌کنیم که می‌شود 33 و سپس ضربدر 100 می‌کنیم تا 33 درصد به‌دست آید.
بعد از آن منحنی تراز است که جایگاه ترازی دوستان را نشان می‌دهد تا سختی یا سادگی سؤالات در آن لحاظ شود. اگر درسی در زمانی ساده بود تراز نشان می‌دهد که جایگاه واقعی دوستان چگونه است یا اگر سخت بود هم همین‌طور. چون اگر سؤال سخت باشد دوستان ممکن است درصدشان بالا نشود ولی ترازشان بالا می‌آید که نشان می‌دهد جایگاه قبلی خودشان را حفظ کرده‌اند. رتبه را در درس در همین کارنامه کلی داریم و نهایتاً ارزیابی را.
که این را هم می‌خواهم عرض
کنم. ما از 5 حرف برای تحلیل کار دوستان استفاده می‌کنیم:
،
،
،
و نهایتاً
.
اگر دوستان درسی را سفید زده باشند، یعنی به هیچ درسی پاسخ نداده باشند در مقابل
آن درس سفید نوشته می‌شود. یعنی به هیچ سؤالی پاسخ نداده‌اند.
اما به غیر از آن، 5 آیتم
گفته شده وضعیت دوستان را ارزیابی می‌کند. البته
تنها مؤلفه و حرفی است که
(پلاس پلاس)
و
هم دارد. بقیه حروف هم همین‌طور یک مثبت و یک
منفی دارند و در واقع در این‌جا 14 آیتم وجود دارد که جایگاه دوستان را نشان می‌دهد
و بر اساس آن کارشان ارزیابی می‌شود.
یک اصطلاح چند تا از 10 تا هم در این کارنامه وجود دارد که خیلی مهم است. خواهش می‌کنیم دوستان خیلی به آن دقت کنند. بر اساس وضعیت کلی که دانش‌آموزان دارند، این چند تا از 10 تا در هر درس نشان می‌دهد که در این درس بخصوص بچه‌ها نسبت به دانش‌آموزان هم‌رده‌ی خودشان چه جایگاهی دارند.
مثلاً همین کارنامه‌ای که در کنار دست من است در درس دیفرانسیلش نوشته شده منطبق. یعنی این دوستی که ترازش هم حدود 6500 بوده نسبت به همه‌ی دوستان هم سطح خودش درس دیفرانسیل را منطبق زده.
در آن‌جایی‌که نوشته شده 1+ یعنی 10 درصد نسبت به همتایان خودش این درس بخصوص را بهتر زده. آن‌جایی‌که به فرض 1- نوشته شده یعنی 10 درصد نسبت به همتایان خودش این درس را کمتر زده. به هر صورت این چند تا از 10 تا جایگاه دوستان را به روشنی نسبت به افرادی که هم‌سطح‌شان هستند نشان می‌دهد و نشان می‌دهد که دوستان در کدام درس‌ها نقاط قوت مشخص و پایداری دارند.
این‌طور متوجه می‌شویم که هر کسی در هر مقطعی، در هر رشته‌ای با توجه به این کارنامه و با توجه به ترازش باید متوجه شود که چندتا از 10 تا را زده؟
پژمان عبدالهیان: آفرین. دقیقاً همین‌طور است که شما می‌فرمایید. در تک تک درس‌ها با کمک کارنامه می‌توانند متوجه این مهم شوند.
دانش‌آموزان اصلاً چندتا از ده‌تا را باید بزند؟
پژمان عبدالهیان: ببینید نه، این‌که چندتا از 10 تا را بزنند هدف‌گذاری دوستان قبل از آزمون است. اما این کارنامه چند از 10واقعی را نشان می‌دهد که بعد از آزمون به دست آورده و بعد نشان می‌دهد نسبت به دوستانی که هم‌سطح و هم‌لِوِل این عزیز هستند چه‌قدر این درس بهتر یا خدای‌نکرده بدتر است. کجا باید بیش‌تر توجه کند؟ کجا باید تثبیت کند؟
من یک نکته را هم خدمت شنوندگان خوب برنامه و اولیای محترمشان عرض کنم:"مهمترین فاکتوری که دوستان ما موقع بررسی کارنامه باید توجه کنند توجه به نقاط قوت است". یعنی همیشه از مثبت‌ترین و بهترین درس تحلیل آزمون خودشان را شروع کنند. این کار دو حُسن خیلی مشخص دارد. چون فرصتم کم است سعی می‌کنم خیلی خلاصه کنم:
1- اعتماد بنفس بچه‌ها بدلیل آن‌که از مثبت شروع می‌کنند بالا می‌رود که کاملاً منطبق بر اصل مثبت‌اندیشی است.
2- وقتی ما کارهای مثبتمان را رصد می‌کنیم دست‌آوردهای خوبی داریم. یک اتفاقاتی باعث می‌شود که ما در یک درس خوب هستیم. جمع و جور کردن این اتفاقات، یادداشت‌برداری کردن از آن‌ها و به‌دست آوردن نکاتی که باعث شده ما در درسی قوی شویم این امکان را فراهم می‌کند که بتوانیم درس‌هایی که ضعیف هستیم را هم بتوانیم جبران کنیم و بسیاری از این نکات را بتوانیم برای آن قسمت‌ها هم تعمیم بدهیم.
به همین‌جهت من به همه‌ی شنوندگان خوب برنامه، دانش‌آموزان عزیز، مشاورین گرامی و همین‌طور پدر و مادر‌ها توصیه می‌کنم تحلیل کارنامه را از نقاط قوت شروع کنند. بهترین درس‌ها نقاط قوت پایدار درس‌هایی که نسبت به جایگاه دانش‌آموز در همین چند از 10 ما مثبت نوشتیم آن‌ها را تحلیل و نقد و بررسی کنند و بعد به سراغ بقیه‌ی قسمت‌ها و موضوعات مختلف بروند.
هم به موفقیت‌ها بیش‌تر بها بدهید هم دلایل موفقیت‌ها را پیدا بکنید و حواستان به اعتمادبنفس و عزت نفستان باشد.
برنده‌ی مسابقه‌ی پیشرفت درسی:
1- رسول از شهر همدان- پایه‌ی چهارم رشته‌ی ریاضی
تراز آزمون قبلی:4700
تراز آزمون آخر: 5200
عوامل پیشرفت درسی:
1- افزایش ساعات مطالعه
2- عمل کردن به توصیه‌های پشتیبان و نکات زنگ برنامه‌ریزی
3- استفاده از تکنیک‌های زمان‌های نقصانی و ضربدر منها
تکنیک ضربدر منها: ابتدا بررسی سؤالات و علامت زدن سؤالاتی که نمی‌توان در مدت زمان مشخصی پاسخ داد با علامت منها و مشخص کردن سوالات وقت گیر با علامت ضربدر. با این تکنیک در آخر به سؤالاتی که تشخیص دادیم وقت‌گیر هستند جواب می‌دهیم.
تهیه و تنظیم
ناهید منجمی
