موضوع جلسه: دفتر برنامه ریزی، ابزاری ساده برای خودشناسی و برنامه ریزی
در جلسه قبل به این موضوع پرداخته شد که نقش کانون در برنامه ریزی مهم تر است یا خودشناسی. و این نتیجه حاصل شد که خوشناسی و خودآگاهی مهم تر است.
خودشناسی و خودآگاهی قدم اول برای برنامه ریزی است و این خودشناسی نیازمند ابزار است. یکی از ابزارهایی که کانون در اختیار دانش آموزان قرار داده است، جعبه ابزار کارنامه است که شامل کارنامه اصلی، کارنامه اشتباهات، کارنامه هدفگذاری، کارنامه پروژه ای، کارنامه پنج نوع درس و سه کارنامه دیگر است که فعلا به آن ها پرداخته نمی شود.
اکثر دانش آموزان حاضر در جلسه که ترازهای بالا هم دارند، همواره بعد از آزمون از کارنامه اشتباهات بازدید می کنند. باید اشتباهات خود را دوست داشته باشید. اشتباه لازمه پیشرفت است. پرطرفدارترین کارنامه در جعبه ابزار پس از کارنامه اصلی، کارنامه اشتباهات است.
کارنامه پنج نوع درس دومین کارنامه پرطرفدار است که پنج نوع درس مختلف را مشخص می کند:
1- نقاط قوت پایدار (sustainable): درس هایی که همیشه آبی یا سبز است.
2- نقاط قوت: درس هایی که دانش آموز در آن ها خوب است، اما گاهی اوقات رنگ زرد هم دارد.
3- درس های تلنگری (nudge): درس هایی که نوسان کمی دارند، اما در محدوده زرد و سبز هستند و دانش آموزی در این درس ها نیاز به تلنگر دارند، اما خانواده ها و مشاوران و پشتیبان ها باید دقت داشته باشند که این تلنگر باید در زمان مناسب باشد.
4- درس های نوسانی: درس هایی که گاهی اوقات در آن ها نتایج خوبی می گیرید و گاهی اوقات نتایج ضعیف. یعنی دانش آموز روش مطالعه خود را به درستی نشناخته است.
5- درس های ضعیف: درس هایی که اکثر اوقات دانش آموز در آن ها وضعیت خوبی ندارد.
کارنامه پروژه ای کارنامه ای است که در پایان هر یک از پروژه های سال تحصیلی به دانش آموزان داده می شود. کارنامه پروژه ای برخی دانش آموزان را خوشحال می کند، آن دسته دانش آموزانی که در پروژه عملکرد خوبی داشتند. اما کارنامه پنج نوع درس همه را خوشحال می کند، زیرا همه دانش آموزان نقاط قوت خاص خودشان را دارند.
ممکن است برخی دانش آموزان در هنگام خستگی با خود بگویند که درس خواندن بی فایده است و در زندگی تاثیری ندارد. اما آمارها نشان دهنده ی بی اساس بودن این ادعاست. در آغاز قرن بیستم تنها 3 درصد مردم در مشاعلی فعالیت داشتند که نیاز به مهارت های شناختی و فعالیت ذهنی زیاد داشتند، مانند پزشکی و وکالت و مهندسی. اما این عدد اکنون به 40 درصد رسیده است که رشد چشمگیری را نشان می دهد. این موضوع نشان می دهد که تحصیلات در گذشت زمان اهمیت ویژه ای یافته است و اهمیت توانایی در طبقه بندی رو به افزایش است. دکارت می گوید: "علم چیزی نیست جز طبقه بندی".
وقتی دانش آموز به طبقه بندی بپردازد، مثلا متوجه شود هر سوالی که اشتباه جواب می دهد چه میزان در تراز او تاثیر دارد، از هر نصیحتی برای او موثرتر عمل می کند.
تحقیقات نشان می دهد افراد موفق افرادی هستند که مهارت های شناختی بالاتری دارند، نه افرادی که از یک قشر خاص هستند یا افرادی که خانواده با تحصیلات بالاتری دارند.
برای تقویت مهارت های شناختی در کانون دو ابزار به دانش آموزان داده شده است:
1- آزمون: وقتی دانش آموز به صورت پیوسته و بدون غیبت در آزمون شرکت کند، به شناخت کاملی از خود خواهد رسید.
2- دفتر برنامه ریزی: مهم ترین بخش در این دفتر صفحه 182 است. اگر دانش آموز از پر کردن این دفتر اجتناب می کند، خانواده باید دفتر را برای او پر کنند. دلیل اجتناب برخی دانش آموزان از پر کردن دفتر این است که تنبلی کرده اند و کم درس خوانده اند و نمی خواهند با این واقعیت رو به رو شوند.
وقتی دفتر برنامه ریزی تکمیل شود، دانش آموز با واقعیت عملکرد خودش روبه رو می شود و نمی تواند به خودش دروغ بگوید.
دفتر برنامه ریزی 20 ویژگی دارد که در ادامه به توضیح برخی ویژگی ها می پردازیم.
دفتر برنامه ریزی زمان کمی برای تکمیل لازم دارد. با روزی یک دقیقه وقت گذاشتن می توان آن را پر کرد.
مقیاس زمانی این دفتر یک هفته است تا در صورتی که دانش آموز نتوانست به هر دلیلی درس بخواند، بتواند در روزهای دیگر جبران کند. شاخص اصلی مطالعه ی دانش آموز، مجموع ساعت های مطالعه ی هفته است. این عدد نشان دهنده ی توان زحمت کشی دانش آموز است. آگاهی از ساعت مطالعه موجب می شود دانش آموز مشتاق به افزایش یا حفظ ساعت مطالعه شود. همه انسان ها علاقه به پیشرفت دارند.
** وقتی خودتان را همانگونه که هستید شناختید، تغییر آغاز می شود.
در جدول زمان های هفتگی صفحه راست دفتر برنامه ریزی، همه ستون ها برای نوشتن ساعت مطالعه و نگاه به گذشته است و تنها یک ستون برای پیش بینی است. پیش بینی ساعات مطالعه در ابتدا فاصله زیادی با واقعیت دارد، اما به مرور دانش آموز به شناخت خوبی از خودش می رسد و هدفگذاری دقیق تری انجام می دهد.
در صفحه سمت چپ سه قسمت وجود دارد. ابتدا دستاوردها و نقاط مثبت هفته گذشته را در قسمت وسط صفحه می نویسید. نقاط مثبت برای فخرفروشی نیست، برای کشف روش های موفق است.
اصل اول دفتر برنامه ریزی نگاه به گذشته است، برای این که متوجه توان زحمت کشی و میزان عرضه خودتان شوید.
در قسمت پایین صفحه سمت چپ، تصمیم های مهم خودتان را بنویسید. اولیا و پشتیبان در این قسمت نظراتشان را می نویسند. در صورتی که بتوانید در هر هفته حتی یک تصمیم بگیرید، اقدام بزرگی در راستای شکوفایی و پیشرفت خود انجام داده اید.
قسمت بالای صفحه سمت چپ مربوط به برنامه ریزی کوتاه مدت است. یعنی زمانی که تصمیم به درس خواندن گرفتید، برای چند ساعت آینده خود برنامه ریزی کنید. اکثر دانش آموزان می توانند چند ساعت روی حرفشان بایستند. در صورتی که مصمم تر هستید، برای یک روز و در صورتی که خیلی روی تصمیمتان قاطع هستید، برای یک هفته برنامه ریزی کنید. با کمی آزمون و خطا می توانید سطح اراده خود را بسنجید و به مرور ان را بهبود بخشید.
مهم ترین صفحه ی دفتر برنامه ریزی، صفحه 182 است. توصیه به پشتیبان ها و مشاوران و همه دانش آموزان این است که مشاوره را از صفحه 182 شروع کنند. پس از چند هفته پر کردن صفحه 182، یک تصویر بزرگ از خودتان خواهید داشت (big picture). بدین صورت که متوجه می شوید کدام درس ها را متعادل مطالعه کرده اید و کدام درس ها را زیگزاگی خوانده اید و تاثیر میزان مطالعه هر درس بر نتیجه آزمون چه بوده است. باید تعادل را رعایت کنید و به همه درس ها توجه کنید. تعادل هر شخص متفاوت است.
** هدف آموزش، رشد همه جانبه انسان هاست، نه رشد در یک بعد.
تکمیل صفحه 182 موجب می شود با توجه به نتایج چندین هفته متوالی، ترندها و گرایش های خود را کشف کنید و قسمت های کم رنگ، پررنگ، سیاه و سفید کارتان مشخص می شود.
کیفیت مطالعه دو عنصر دارد: اول این که متعادل مطالعه کنید (تعادل هر شخص با شخص دیگر متفاوت است، زیرا نقاط قوت و ضعف اشخاص مختلف متفاوت است). عنصر دوم وضوح و شفافیت است (crystal clear). یعنی بدانیم هر درس را با چه روشی بخوانیم تا نتیجه خوبی بگیریم.
دفتر برنامه ریزی ابزاری ساده و موثر است برای آن که خودتان را به خوبی و همانگونه که هستید بشناسید و سپس برنامه ریزی کنید و هربار برنامه ریزی خود را بهتر کنید. هر دانش آموز در کانون دو برنامه دارد: برنامه راهبردی آزمون ها و دفتر برنامه ریزی. از این دو ابزار درست و پیوسته استفاده کنید.
آزمایش مارشمالو : تاثیر هوش هیجانی و مدیریت برخود در کنکور
این تست توسط آقای والتر میشل طراحی شد، کودکان 4 ساله در یک اتاق تنها گذاشته شدند. به هرکدام یک مارشمالو داده شد و به آن ها گفته شد که اگر کمی صبر کنند و مارشمالو را نخورند، یک مارشمالوی دیگر نیز به آن ها داده می شود. این آزمایش مشهور نخستین بار در دهه 1970 در دانشگاه استنفورد انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که کودکانی که به مارشمالو خیره شدند، نتوانستند صبر کنند و آن را خوردند. اما کودکانی که ذهن خود را با روش هایی مانند آواز خواندن از مارشمالو منحرف کردند، توانستند صبر کنند و آن را نخوردند. 14 سال بعد این کودکان در آزمون ورودی دانشگاه شرکت کردند و نتایج کنکور آن ها بررسی شد که یافته های شگفت انگیزی داشت. افرادی که در 4 شالگی توانسته بودند صبر کنند و مارشمالو را نخوردند، هنوز بهتر می توانستند روی اهداف خود تمرکز کنند و محرک های مخرب را مدیریت کنند. اما افرادی که مارشمالو را خورده بودند، در 18 سالگی هنوز هم نمی توانستند احساسات خود را مدیریت کنند.
نتایج جالب دیگر آن است که نمره آزمون SAT برای کودکانی که صبر کرده بودند، 120 نمره بیشتر از آن هایی بود که نتوانستند صبر کنند که این میزان اختلاف، نشان دهنده ی تاثیری حتی بیشتر از تاثیر سطح سواد خانواده ها و سطح هوش افراد است.
محاسبه تراز هر درس و کاهش اشتباهات
امسال کار جدیدی که قرار است در کارنامه کانون انجام شود این است که میانگین و انحراف معیار هر درس را به شما اعلام می کنیم. برای یک آزمون ده سوالی، نمره ها 66 حالت خواهند داشت (براساس تعداد پاسخ های صحیح و غلط و نزده ها).
در محاسبه تراز قانونی به نام 68-95-99.7 وجود دارد. در سیستم ترازدهی کانون، 5000 به عنوان میانگین و 1000 به عنوان انحراف معیار در نظر گرفته می شود. هر یک از مقادیر 68، 95 و 99.7 یک انحراف معیار با هم فاصله دارند. عدد 68 یعنی 68 درصد افراد محدوده ترازی بین 4000 تا 6000 دارند (یک انحراف معیار کمتر و بیشتر از میانگین). عدد 99.7 یعنی تنها 0.3 درصد افراد، ترازی خارج از محدوده سه انحراف معیار فاصله با میانگین دارند (ترازهای خیلی بالا و ترازهای خیلی پایین). یعنی تنها 0.15 درصد افراد تراز بالای 8000 دارند که می شود 15 نفر از هر ده هزار نفر. برای توضیحات بیشتر در این موضوع می توانید به فایل صوتی "نحوه محاسبه تراز هر درس در آزمون های کانون و توجه به کاهش غلطها" مراجعه کنید و فایل "پراکندگی پاسخ به سوالات آزمون و محاسبه تراز درس محور" در ارتباط با فایل صوتی آخر را در قسمت فایل های ضمیمه دانلود کنید.
تهیه و تنظیم : جواد رضائیان
دانش آموزان برتر دختر حاضر در جلسه 22 شهریور 98
دانش آموزان برتر پسر حاضر در جلسه 22 شهریور 98
