در کشور دانمارک، روش آموزشی جدیدی به نام آموزش حلزونی (snail-based learning) به کار گرفته میشود. هدف از این روش افزایش قدرت خلاقیت و تطبیقپذیری دانشآموزان در محیط های واقعی است. این فرآیند آموزشی شامل پنج مرحله زیر است. در هر کدام از این مراحل، راهنماییهای لازم برای اجرای روش حلزونی را شرح خواهیم داد.
1- احساس و تجربه 2- ثبت و نگهداری 3- دستکاری و آزمایش 4- چارچوب دانشگاهی و فنی 5- سنتز و تولید.
احساس و تجربه
یک موضوع انتخاب کنید و بر اساس آن دانشآموزان را به فعالیت آموزندهای بگمارید که آنها را در آن موضوع غوطه ور کند.
موضوع انتخابشده میتواند آنقدر کوچک باشد که در یک جلسه به اتمام برسد و یا آنقدر سنگین باشد که نیاز به صرف سه هفته از وقت کلاس داشته باشد. خوب است که با موضوعات سبکتر شروع کنید. درسهایی در مورد علم و یا طبیعت برای شروع بسیار عالیاند.
فعالیت انتخابشده با توجه به موضوع باید طوری باشد که دانشآموزان را از فضای معمول آموزشی دور کند. این فعالیتها میتواند بازدید از یک موزه، دیدن فیلم و یا رفتن به پارک باشد. دانشآموزان معمولاً یاد میگیرند صرفاً گیرنده باشند و اطلاعات را با قواعد خاصی و با روشی یکسان دریافت کنند. این فعالیت باید دانشآموزان را در موقعیتی قرار دهد که از تمام حواسشان و تمام بدنشان برای یادگیری استفاده کنند تا نقش همیشگی آنها بهعنوان دریافتکنندگان صرف مخدوش شود. نقش آموزگار هدایت آنها و تجربه و یادگیری همزمان با آنها است.
ثبت و نگهداری
دانشآموزان را تشویق کنید تا با یکدیگر در مورد چیزهایی که دیدهاند، شنیدهاند، بو و لمس کردهاند و در مورد افکارشان صحبت کنند. دانش پیشین دانشآموزان در مورد موضوع درس نیز میتواند موردبحث قرار گیرد. آموزگاران باید ارتباطی میان آن چیزی که دانشآموزان تاکنون میدانستند بادانشی که از فعالیت به دست آورند برقرار کنند. این بخش میتواند در محیطی خارج از کلاس درس، برای مثال درراه بازگشت به مدرسه انجام شود. نقش آموزگاران این است که سؤال بپرسند، با دقت گوش دهند و به دانشآموزان کمک کنند چیزهایی که آموختهاند را بیان و در مورد آنها تفکر کنند.
دستکاری و آزمایش
آزمایشی برای دانشآموزان طراحی کنید تا انجام دهند. این آزمایش میتواند از قبل طراحیشده باشد و یا میتواند از تعامل با دانشآموزان در فعالیت قبلی به دست آید.
مهم است که دانشآموزان موادی را که در حال کار با آنها هستند را مستقلاً و به روش خودشان کاوش کنند. نقش آموزگاران مشاهده، پرسش برای پیشرفت فرآیند، و به چالش کشیدن پیشفرضهای سادهانگارانهٔ دانشآموزان است. این عمل میتواند با طرح این پرسش که چرا بهجای این کار، کار دیگری انجام دادی، انجام شود. مهم است که آموزگاران پرسشها را برای اینکه خودشان پاسخ دهند نپرسند و آمادگی شنیدن پاسخهای دانشآموزان را داشته باشند.
چارچوب دانشگاهی و فنی
اکنون دانشآموزان میتوانند با مطالعهی متون آموزشی تخصصی یا گوش دادن به آنها دانش خود را در مورد موضوع عمیقتر کنند.
این مرحله دانشآموزان را در معرض واژگان مرتبط با موضوع و آموزش طبقهبندیشده قرار میدهد و دانش آنها را افزایش میدهد. در اینجا، آموزگار میتواند نقش یک متخصص و یا محقق را بازی کند. در این مرحله، مهم است که آموزگار دانش و تخصص به دانشآموزان ارائه کند. اگر آموزگار بتواند به پرسشهای دانشآموزان بهصورت تخصصی پاسخ دهد، تأثیر فراوانی بر فرآیند آموزش خواهد داشت.
سنتز و تولید
تمام تجربیات آموزشی گذشته و دانش بهدستآمده در این مرحله به محصولی مشخص تبدیل میشود.
دانشآموزان در این مرحله به تولید محصولاتی که حسهای مختلف آنها را فعال میکند، مانند ارائههای نوشتاری و یا گفتاری تشویق میشوند. فعالیت آموزشی را با به اشتراک گذاشتن محصولات دانشآموزان بین خودشان، با کلاسهای دیگر و یا با والدین دانشآموزان تمام کنید. دانشآموزان را به تولید محصولات متنوع تشویق کنید تا بتوانند در حوزههایی که به آن علاقه و یا استعداد دارند بدرخشند. به اشتراک گذاشتن شکلی پویا از ارزیابی است و به تثبیت دانش بهدستآمده کمک میکند. در این مرحله، آموزگار مشاور و راهنما است و در ساخت محصولات از دانشآموزان حمایت کرده و با پرسیدن سؤال و به چالش کشیدن فرضیههایشان تفکر را تشویق میکند.
منبع:
https://hundred.org/en/innovations/snail-based-learning?#posts