مای کافّه به حروف مشبهه الفعل می‌چسبد و آن‌ها را از عمل بازمی‌دارد و غیر عامل و مبنی بر سکون است.
مای کافّه | به حروف مشبهه الفعل می‌چسبد و آن‌ها را از عمل بازمی‌دارد و غیر عامل و مبنی بر سکون است. ** انَّ الموءمنینَ اخوَهٌ ** انمّا الموئمنونَ اخوهٌ |
مای نافیه | به حرف مای نافیه معروف است و بر سر فعل ماضی و فعل مضارع می‌آید. و در تجزیه می‌گوییم :حرف نفی ،غیر عامل و مبنی بر سکون ** ماکَتَبَ (ننوشت) ** ما یَکتُبُ (نمی نویسد) |
مای موصول | 1- اسم موصول است که بین 2 فعل می‌آید و نقش مفعولی دارد. 2- هنگام تجزیه می‌گوییم (اسم موصول، معرفه، مبنی) 3- هرگاه «ما» در جمله بیاید ولی مابعدش فعل نباشد و جمله هم سؤالی نباشد، در این صورت «ما» موصول است. ** لِلّه ما فی السَّماواتِ و ما فی الارضِ |
مای شرطیه | به اسم شرط معروف است و بر سر دو فعل مجزوم می‌آید و در تجزیه می‌گوییم )اسم شرط و نکره و مبنی) ** مَا تُقدِّموا لانفُسکم تَجِدوه ُ (ما: اسم شرط) (تُقدِّموا: فعل شرط) (لانفُسکم تَجِدوهُ: جواب شرط) |
مای استفهامیه | جمله را پرسشی می‌کند و بعد از آن فقط یک فعل می‌آید. اکثراً نقش مفعولی دارد و در تجزیه می‌گوییم: (اسم استفهام و نکره و مبنی) ** ما اَکَلَ؟ (ما: مفعول به و محلاً منصوب) |
مای تعجبیه | بر سر فعل تعجب «ما افعلَ» می‌آید و همیشه نقش مبتدا و محلاً مرفوع را داراست و در تجزیه می‌گوییم: (نکره و مبنی بر سکون) ** مَا اجمَلَ الربیعَ مَا: مبتدا و محلاً مرفوع |
مای شبیه به لیس | مانند افعال ناقصه عمل می‌کند و اسم آن مرفوع و خبرش منصوب است. ** مَا هذا بَشراً هذا: اسم ما و محلاً مرفوع بَشراً: خبر و منصوب |