دوستان عزیز سلام!
در این مطلب ابتدا با چند تست میزان تسلط خودمون رو در این مبحث ارزیابی میکنیم و پاسخ تشریحی هر تست را با دقت میخونیم.
سپس نکات مهم درس پایه های آوایی(درس 2 علوم و فنون ادبی2) رو با هم بررسی میکنیم.
نویسنده:
سارا معصوم زاده | دانشجوی حقوق دانشگاه تهران، رتبه 35 منطقه دو، کنکور انسانی 1400 |
ضمنا فایل ضمیمه که متن کامل این مطلب با کیفیت بیشتر در اون اومده رو میتونید در انتهای مطلب دریافت کنید
«ارزیابی اولیه پایه های آوایی»
تست اول
هجا های بیت زیر باید چند تا چند تا جدا شوند؟
« باران اشکم می دود وز ابرم آتش می جهد / با پختگان گو این سخن، سوزش نباشد خام را »
1) سه تا سه تا 2) چهار تا چهار تا
3) چهار تا سه تا 4) سه تا چهار تا
پاسخ تشریحی:
با را نِ اش | کَم می دَ وَد | وَز اب رَ ما | تَش می جَ هَد |
با پُخ تِ گان | گو این سُ خَن | سو زِش نَ با | شَد خا م را |
پاسخ: گزینه2
تست دوم:
پایه آوایی دوم هر مصراع در بیت زیر کدام است؟
« هر کسی را سیرتی بنهاده ام / هر کسی را اصطلاحی داده ام »
1) سی رَ تی بِن - ءِص طِ لا حی 2) بِن ها دِ ءَم – دا دِ ءَم
3) را سی رَ تی – را ءِص طِ لا 4) را سی رَ تی – ءِص طِ لا حی
پاسخ تشریحی:
هَر کَ سی را | سی رَ تی بِن | ها دِ ا م |
هَر کَ سی را | ا ص طِ لا حی | دا دِ ا م |
پاسخ: گزینه 1
تست سوم
بیت زیر از چند پایه تشکیل شده است؟
« مرا گه گه به دردی یاد می کن / که دردت مرهم جان می نماید »
1) شش 2) هشت
3) ده 4) دوازده
پاسخ تشریحی:
3 پایه مصراع اول + 3 پایه مصراع دوم = 6 پایه در بیت
مَ را گَه گَه | بِ دَر دی یا | د می کُن |
کِ دَر دَت مَر | هَ مِ جان می | نَ ما یَد |
پاسخ: گزینه 1
تست چهارم:
پایه های آوایی سوم و پنجم بیت زیر کدام است؟
« من که دارم در گدایی گنج سلطانی به دست / کی طمع در گردش گیتیِّ دون پرور کنم »
1) سُل طا نی بِ – طَ مَع دَر گر 2) گَن جِ سُل طان – کِی طَ مَع دَر
3) طا نی بِ دَست – کِی طَ مَع دَر 4) گَن جِ سُل طا – کِی طَ مَع دَر
پاسخ تشریحی:
مَن کِ دا رَم | دَر گِ دا یی | گَن جِ سُل طا | نی بِ دَست |
کِی طَ مَع دَر | گَر دِ شِ گی | تی یِ دون پَر | وَر کُ نَم |
پاسخ: گزینه 4
تست پنجم
پایه آوایی چهارم در بیت مقابل کدام است؟ « تو سرو جویباری، تو لاله بهاری / تو یار غمگساری، تو حور دلربایی »
1) تُ لا لِ یِ 2) یِ بَ ها ری
3) بَ ها ری 4) تُ یا رِ غَم
پاسخ تشریحی:
تُ سَر وِ جو | ی با ری | تُ لا لِ یِ | بَ ها ری |
تُ یا رِ غَم | گُ سا ری | تُ حو رِ دِل | رُ با یی |
پاسخ: گزینه 3
درسنامه درس دوم
گردش فصل ها، حرکت آهنگین عقربه های ساعت، حرکت پای دوچرخه سوار و بازگشت متوالی آن به نقطه نخست و ... موزون و موسیقایی هستند و تکرار آن ها دلنشین است.
حالا چرا انسان از شنیدن یا خواندن شعر احساس لذت می کند؟ به این دلیل که شعر از پایه ها و پاره های آوایی موزون تشکیل شده است. در خواندن شعر باید با فضای آهنگین آن پیش برویم.
به بیت زیر توجه کنید:
اسیرش نخواهد رهایی ز بند / شکارش نجوید خلاص از کمند
ا سی رَش | نَ خا هَد | رَ ها یی | زِ بَند |
شِ کا رَش | نَ جو یَد | خَ لا صَز | کَ مَند |
همان طور که می بینید، بعد از هر دسته از هجاها درنگ منظمی وجود دارد.
این درنگ ها، مرز پایه های آوایی را به ما نشان می دهند. این پایه ها به طور منظم در کنار هم چیده شده اند.چینش منظم پایه های آوایی و درنگ هایی که بعدشان وجود دارد، وزن شعر را پدید می آورد.
این نظم سبب درک پایه های آوایی و لذت بردن از موسیقی متن می شود.
نمونه دیگر:
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم / فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
بِ یا تا گُل | بَ رَف شا نی | مُ مِی دَر سا | غَ رَن دا زیم |
فَ لَک را سَق | ف بِش کا فی | مُ طَر حی نُوْ | دَ رَن دا زیم |
بیت بالا چهار دسته چهار هجایی دارد و بعد از هر هجا، درنگی یکنواخت وجود دارد.
دلم را داغ عشقی بر جبین نه / زبانم را بیانی آتشین ده
دِ لَم را دا | غِ عِش قی بَر | جَ بین نِه |
زَ با نَم را | بَ یا نی آ | تَ شین دِه |
سعادت به بخشایش داور است / نه در چنگ و بازوی زورآور است
سَ عا دَت | بِ بَخ شا | یِ شِ دا | وَ رَست |
نَ دَر چَن | گُ با زو | یِ زو را | وَ رَست |
نویسنده:سارا معصوم زاده ، دانشجوی حقوق دانشگاه تهران ، رتبه 35 منطقه دو - کنکور انسانی 1400
برای دسترسی به دیگر مطالب مربوط به ازمون 7 ابان به لینک زیر مراجعه کنید.
فاطمه ایزدی-دانشجوی روان شناسی دانشگاه شیراز
برای دسترسی به مطلب نکات مهم درس یک به لینک زیر مراجعه کنید.
تاریخ ادبیات فارسی قرن7و8و9-فنون ادبی2-نکات-سارا معصوم زاده
موفق باشید
