دوستان عزیز سلام!
در این مطلب ابتدا با چند تست میزان تسلط خودمون رو در این مبحث ارزیابی میکنیم و پاسخ تشریحی هر تست را با دقت میخونیم.
سپس خلاصه درس سوم جامعه شناسی یازدهم ( نمونه های فرهنگ جهانی 1) رو با هم بررسی میکنیم.
نویسنده:
لیلا علمی | دانشجوی حقوق دانشگاه شهید بهشتی، رتبه 22 منطقه سه، کنکور انسانی1400 |
ضمنا فایل ضمیمه که متن کامل این مطلب با کیفیت بیشتر در اون اومده رو میتونید در انتهای مطلب دریافت کنید
ارزیابی اولیه:
تست اول
۱- در جامعۀ تغلّب، مردم به چه منظوری با يكديگر همكاری میكنند؟
1) زنده كردن حس خودخواهی 2) غلبه يافتن بر ساير ملتها
3) احتياج به ارتباطات اجتماعی 4) جهانی شدن فرهنگ خود
پاسخ تشریحی:
گزینة 2
در جامعه تغلّب، مردم برای غلبه یافتن بر سایر ملتها، با یکدیگر همکاری میکنند.
تست دوم
- پیشرفت در کدام زمینه در موفقیتهای اروپاییان در گسترش استعمار گری در قرن۱۵، تاثیر چندانی نداشت؟
1) دریانوردی 2) فنون نظامی 3) اقتصاد صنعتی 4) صنعت چاپ
پاسخ تشریحی
گزینة 4
پیشرفت در صنعت چاپ در گسترش استعمار گری اروپاییان تاثیر چندانی نداشت
تست سوم
- بهترتیب نقش استعمارگران در استعمار فرانو، نو و قدیم چگونه بود؟
1) استعمارگران و مجریان هر دو پنهاناند- استعمارگران پنهان و مجریان آشکارند- استعمارگران حضور مستقیم و آشکار دارند.
2) استعمارگران حضور مستقیم و آشکار دارند- استعمارگران و مجریان هر دو پنهاناند- استعمارگران پنهان و مجریان آشکارند.
3) استعمارگران و مجریان هر دو پنهاناند- استعمارگران حضور مستقیم و آشکار دارند- استعمارگران پنهان و مجریان آشکارند.
4) استعمارگران پنهان و مجریان آشکارند- استعمارگران حضور مستقیم و آشکار دارند- استعمارگران و مجریان هر دو پنهاناند.
پاسخ تشریحی
گزینة 1
در استعمار فرانو، استعمارگران و مجریان هر دو پنهاناند. در استعمار نو، استعمارگران پنهان و مجریان آشكارند و در استعمار قدیم، استعمارگران حضور مستقیم و آشكار دارند
تست چهارم
۴- قومی که در اثر تهاجم نظامی شکست میخورد در چه صورتی با ضعیف شدن تدریجی قدرت نظامی مهاجم، میتواند استقلال سیاسی خود را به دست آورد؟
1) اگر ارتباط خود را با جوامع دیگر از دست ندهد. 2) اگر هویت فرهنگی خود را حفظ کند.
3) اگر فرهنگش مطابق با نیازهای فطری باشد. 4) اگر فرهنگ قوم مهاجم باطل باشد.
پاسخ تشریحی
گزینة 2
قومی که در اثر تهاجم نظامی شکست میخورد، در صورتی که هویت فرهنگی خود را حفظ کند با ضعیف شدن تدریجی قدرت نظامی مهاجم، میتواند استقلال سیاسی خود را به دست آورد
تست پنجم
- كدام بک از گزينههای زير در ارتباط با «استعمار فرانو» است؟
1) از رسانهها و فناوری اطلاعات استفاده میشود. ـ استعمارگران پنهان و مجريان آشكار هستند.
2) هويت فرهنگی ديگر كشورها را هدف قرار میدهند. ـ استعمارگران آشكار و مجريان پنهان هستند.
3) از رسانهها و فناوری اطلاعات استفاده میشود. ـ استعمارگران و مجريان هر دو پنهان هستند.
4) كنترل بازار و سياست كشورهای ديگر را از طريق دولتهای دست نشانده در اختيار دارند. ـ استعمارگران و مجريان هر دو آشكار هستند.
پاسخ تشریحی
گزینة 3
در استعمار فرانو بيش از آنكه از ابزارهای نظامی، سیاسی و اقتصادی استفاده شود، ابزارها و ظرفيتهای فرهنگی و علمی به ويژه رسـانههـا و فنـاوری اطلاعـات مورد استفاده قرار میگيرد و در اين نوع استعمار، استعمارگران و مجریان هـر دو پنهـان هستند.
درسنامه:
ویژگی های جامعه تغلب:
۱- مردم برای غلبه یافتن بر سایر ملت ها با هم همکاری می کنند.
۲- هدف این مردم خوار و ومقهور کردن دیگران است
۳- این افراد دوست دارند بر تک تک مردم خود نیز چیره شوند ولی به سه دلیل از این کار امتناع می کنند:
۱- بقای خود ۲- غلبه بر اقوام دیگر ۳- ممانعت از غلبه ی اقوام دیگر بر خود
۴- گمان می برند تنها آنان خوشبخت و مورد رشک دیگران اند
۵- فکر می کنند که ملت های دیگر نتوانسته اند به موقعیت آن ها دست پیدا کنند و چنین سعادتی را نمی شناسند
۶- مردم سایر جوامع در دیدشان خوار و بی ارزش هستند
نکته: عقاید و ارزش های جامعه ی تغلب ناظر به قوم و منطقه ای خاص است
جهان گشایی و امپراتوری
برخی از فرهنگ ها سلطه بر جوامع را ارزش اجتماعی مطلوب می داند و در گذشته امپراتوری های بزرگی را به وجود آورده اند
کشور گشایی و جهانگشایی به همراه قدرت نظامی و حضور سربازان پیروز شکل میگیرد مثل حمله ی اسکندر به ایران
به تقسیم بندی زیر دقت کنید:
فرهنگ جهانی:
۱- فرهنگ سلطه یا استکبار(مدینه تغلب) که برخی به امپراتوری تبدیل شدند ( نه اینکه لزوما هر فرهنگ سلطه و استکبار به امپراتوری تبدیل شود شاید این غلبه از روش های دیگر مثل سیاسی ، اقتصادی و… باشد)
۲- فرهنگ حق
نکته: امپراتوری مخصوص دوران پیشامدرن است و در دوران مدرن امپراتوری به مفهوم مورد نظر کتاب وجود ندارد
حفظ هویت فرهنگی:
۱- ضعیف شدن تدریجی قدرت نظامی مهاجم سپس به دست آوردن استقلال سیاسی
۲- ضعیف شدن قدرت نظامی مهاجم و داشتن فرهنگ غنی و قوی سپس به دست آوردن استقلال سیاسی خود و هضم گروه مهاجم، درون خود
جهان اسلام طی سده های مختلف آنچه در جنگ های صلیبی رخ داد به دفع مهاجران پرداخت یا مانند آنچه در حمله ی مغول رخ داد مهاجران را درون خود هضم و جذب کرد
نکته: جهانگشایی مترادف جهانی شدن نیست مثلا جهان گشایی ایرانیان باستان و مغولان به جهانی شدن آنها منجر نشد
امپریالیسم و انواع آن:
امپریالیسم از امپراطوری گرفته شده و به هر نوع سلطه گفته می شود
۱- سیاسی: اشغال نظامی جوامع ضعیف
۲- اقتصادی: قدرت اقتصادی یک کشور بازار ها و مواد خام کشور را تصرف می کند
۳- فرهنگی: مقاومت فرهنگی منطقه ای که تحت تصرف اقتصادی یا نظامی جامعه ای دیگر قرار می گیرد و قوم مغلوب برتری جامعه ی سلطه را نیز می پذیرد
استعمار: اشغال یک سرزمین با توسل به قدرت نظامی و سیاسی
کشور فاتح: دولت استعماری
کشور به بند کشیده شده: مستعمره
استعمار از قرن ۱۵ توسط اروپاییان آغاز شد و در قرن ۱۹ به اوج رسید
عوامل موفقیت استعمار در قرون ۱۵ تا ۱۹ میلادی: پیشرفت در زمینه ی دریانوردی، فنون نظامی و اقتصاد صنعتی
انواع استعمار:
۱- استعمار قدیم : که در گذشته و به صورت حمله ی نظامی انجام می گرفته
۲- استعمار نو: در استعمار نو کشور استعمارگر با اتکا به:
۱- قدرت اقتصادی خود
۲- نهادها و سازمان های سیاسی و اقتصادی بین المللی
۳- دولت دست نشانده، کنترل بازار و سیاست کشور های دیگر را در اختیار می گیرد
کودتای انگلیسی ۳ اسفند ۱۲۹۹ رضاخان و کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ محمد رضا شاه : نمونه های موفق
ناموفق: کودتای آمریکایی - انگلیسی نوژه
۲- استعمار فرانو
هویت فرهنگی دیگر کشور ها مورد هدف قرار میگیرد و به عقاید و ارزش های سایر فرهنگ ها هجوم برده می شود؛ مردمی که برتری مطلق و معرفتی فرهنگ غرب را پذیرفته باشند هویت خود را در حاشیه ی جهان غرب جست و جو کرده و به مسیری می روند که غرب برایشان ترسیم کرده است. در این مرحله بیش از آنکه ابزار های نظامی، سیاسی و اقتصادی استفاده شود از ابزار ها و ظرفیت های فرهنگی و علمی به ویژه رسانه ها استفاده می شود
نویسنده :لیلا علمی ، دانشجوی حقوق دانشگاه شهید بهشتی ، رتبه 22 منطقه سه، کنکور انسانی 1400
برای دسترسی به دفترچه درسنامه آزمون 21 آبان پایه یازدهم انسانی به لینک زیر مراجعه کنید.
دفترچه درسنامههای آزمون 21 آبان - دهم،یازدهم و دوازدهم انسانی
هم چنین می توانید برای دسترسی به مباحث قبلی جامعه شناسی یازدهم به لینک های زیر مراجعه کنید.
فرهنگ جهانی-درس 1 و 2 جامعه شناسی2-خلاصه و تست-سارا معصوم زاده
جهان فرهنگی-خلاصه و تست درس1 جامعه شناسی2-لیلا علمی
موفق باشید...