دوستان یازدهمی سلام
امروز نکات دستور زبان درس اول فارسی 2 ( ستایش و نیکی) رو با هم مرور میکنیم. در انتها چند تست هم برای تثبیت مطلب تمرین میکنیم.
این مطلب برای آمادگی شما در آزمون 23 مهر تهیه شده.
ضمنا فایل ضمیمه که متن کامل این مطلب با کیفیت بیشتر در اون اومده رو میتونید در انتهای مطلب دریافت کنید.
نکته1: شیوه بلاغی (جابجایی اجزای کلام )
-در حالت عادی، نهاد اول جمله و فعل آخر جمله می آید . حال اگر سایر اجزای جمله قبل نهاد یا بعد فعل بیایند شیوه ی بلاغی صورت گرفته که فخامت و تاثیر کلام شاعر رو افزایش میدهد.
تبصره: البته قید قبل از نهاد از این قاعده مستثنی است!
عاقبت یوسف زلیخا را در آغوش گرفت
این وسط پیراهن بیچاره تنها پاره شد!
مصراع اول شیوه عادی میباشد. "عاقبت" قید و قابل حذف میباشد.
+ از کجا بفهمیم که شیوه بلاغی داریم؟
1-منادا در وسط یا آخر جمله باشد.
به رضایت ای خدا، راضی ام اما لطفا / آخر قصه ی ما به هم رسیدن باشد
2-جهش ضمیر صورت گرفته باشد.
ز دیوار محرابش آمد به گوش : (به گوشش آمد)
پاسخ تشریحی:
در گزینه 2 شیوه عادی آمده اما در سایر گزینه ها به 2 دلیل بالا شیوه بلاغی دیده میشود.
گزینه 2 (ساخت مرا ) / گزینه 3 (یارب ، منادا ) / گزینه 4 جابجایی کاملا مشهود است!
-پس گزینه 2 صحیح است.
نکته2 : انواع را
1) مفعولی : دیدمش (او را دیدم)
2) متممی: گفتمش (به او گفتم)
3) فک اضافه: یقین مرد را دیده بیننده کرد (دیده مرد را..)
پاسخ تشریحی:
تشریح سایر گزینه ها:
گزینه1 : سلسله ی دیوانِ مداین / گزینه 2 : سالِ من / گزینه 4 :خاک بر سر ِغمِ ایام کن
جواب گزینه3 : را مفعولی است. (فعل می برد گذرا بر مفعول است.)
نکته 3: انواع معانی شد
1) گذشت : شد آن که اهل نظر بر کناره میرفتند
2) رفت : دل بر دلدار رفت ، جان بر جانانه شد
3) اسنادی : خسته شدم بس است دگر یاوه کم بگو!
پاسخ تشریحی:
شدِ گزینه 3 به معنی رفت است ولی در سایر گزینه ها اسنادی میباشند.
- جواب گزینه 3 است
نکته 4 : انواع جمله
1)ساده: یک فعل بیشتر ندارد و نیازی به جمله ای برای تکمیل معنا نیست.
ناگهان دیدمش و پلک زدن یادم رفت / در میان دهنم وای خداجان! پیچید!
2) مرکب: جمله ای میطلبد برای کمال معنا و از پیوندهای وابسته سازِ که ، چون ، زمانی که ، زیراکه و.. اسفاده می کند و بیش از یک فعل دارد!
با مکارم نسبتی دارد نگارم زانکه او / کرده حتی خواب را بر دیدگان ما حرام!
پاسخ تشریحی:
جواب، گزینه 1 است. 2 فعل / " کهِ" محذوف شده بعد فعل " گفت"
گزینه 1و2 تک فعلی اند و درگزینه 4 از پیوند هم پایه ساز استفاده شده؛ در نتیجه 2جمله ساده داریم.
نکته: "که و تا و چون" گزینه 1و2و3 جزوء پیوندهای وابسته ساز محسوب نمیشوند چون معانی غیر معانی ربط دارند!
نکته5 : روابط معنایی واژگان
1- ترادف : طوع و اطاعت 2- تضاد : تشرع و عرفان
3-تضمن : طیلسان و جامه 4- تناسب : بهار و پاییز
پاسخ تشریحی:
جواب گزینه3 است.(رابطه تناسب)
در سایر گزینه ها واژگان با هم ترادف دارند.
اگه نتونستید به تست ها پاسخ درست بدید ، پاسخنامه تشریحی رو به دقت بخونید و اشتباهاتتون رو برای خودتون یادداشت کنید.
موفق باشید.
هم چنین برای دسترسی به دفترچه درسنامه یازدهم انسانی میتونید به لینک زیر مراجعه کنید.
دفترچه درسنامه آزمون 23 مهر - دهم، یازدهم و دوازدهم انسانی
