آزمون «پیزا[1]» هر سه سال یک بار برای گروهی از دانش‌آموزان 15 ساله که از سراسر جهان گرد هم آمده‌اند برگزار می‌شود. هدف از برگزاری آزمون پیزا ارزیابی سیستم آموزشی کشورهای مختلف در آماده‌سازی دانش‌آموزان برای پس از دوران تحصیل است. آزمون پیزا به معنی «برنامه‌ی بین‌المللی برای ارزیابی دانش‌آموزان[2]» است. این آزمون توسط «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی[3]» با همکاری مراکز ملّی و کارشناسان برجسته از سراسر جهان، در بیش‌از 70 کشور برگزار می‌شود. این آزمون در زمینه‌های ریاضیات، علوم و خواندن برگزار می‌شود
آزمون پیزا به‌طور مستقیم برنامه‌ی آموزشی دانش‌آموزان را در مدارس مورد سوال قرار نمی‌دهد، بلکه میزان توانایی دانش‌آموزان را در حل مشکلات زندگی واقعی با استفاده از مهارت‌ها و دانششان مورد بررسی قرار می‌دهد. در سال 2012 تمرکز این آزمون بر روی ریاضیات بود. نتایج این آزمون امکان مقایسه میان دانش‌آموزان شرکت‌کننده از کشورهای مختلف را در رابطه با مفاهیم ریاضی همچون کمیت، عدم اطمینان، و فضا فراهم آورده است. در بخشی از آزمون پیزا در سال 2012 پیش‌زمینه‌ی تحصیلی دانش‌آموزان مورد پرسش قرار گرفت. پرسش‌های این چنینی شامل اطلاعاتی دررابطه با خانه، مدرسه و تجربه‌ی دانش‌آموزان از مدرسه و به‌خصوص تجربه‌های آن‌ها از کلاس ریاضیات بود. این اطلاعات به کارشناسان پیزا این امکان را می‌دهد تا عواملی را که بر موقعیت فعلی دانش‌آموزان در درس ریاضیات تاثیر می‌گذارد بررسی کنند. متاسفانه، درحالی که بسیاری از مراکز ملی و دولت‌ها تلاش می‌کنند، مدارس و معلمان از بازخورد‌های سودمند آزمون پیزا استفاده کنند، بسیاری از پیام‌های کلیدی که در گزارش پیزا منتشر می‌شود به مدارس و معلمان نمی‌رسد.
استفاده از آزمون پیزا برای کمک به معلمان ریاضی
پرسشنامه‌های پس‌زمینه‌ای به دنبال اطلاعاتی درمورد تجربیات دانش‌آموزان در کلاس درس ریاضیات شامل، راهبردهای یادگیری و شیوه‌های تدریس مورد استفاده‌ی معلمان می‌باشد. اطلاعات به‌دست‌آمده، این امکان را به ما می‌دهد تا راهبردهای آموزشی را براساس عملکرد دانش‌آموزان در آزمون ریاضیات مورد بررسی قراردهیم. بنابراین ما می‌توانیم به جستجوی عمیق‌تر روابط بین ویژگی‌های دانش‌آموزان و راهبرهای آموزشی و یادگیری بپردازیم، ویژگی‌هایی مانند جنسیت، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، نگرش آن‌ها نسبت به ریاضیات، اهداف حرفه‌ای و غیره.
این مقایسه و اطلاعات، راهبردهای آموزشی و یادگیری را به ما نشان می‌دهد. راهبردهای آموزشی به معنی" هر عملی است که معلمان باید انجام دهند تا دانش‌آموزان به کمک آن بتوانند یاد بگیرند". راهبردهای آموزشی می‌تواند شامل برنامه‌ریزی و سازماندهی دروس، کلاس‌ها، منابع و ارزش‌یابی‌هایی باشد که معلمان در طول دوره‌ی تدریس خود به‌کار می‌برند و راهبردهای یادگیری به معنی "افکار و رفتارهایی است که دانش‌آموزان تلاش می‌کنند با کمک آن‌ها مفهوم جدیدی را یادبگیرند، در ذهن خود ذخیره‌سازی، بازیابی و از آن‌ها استفاده کنند".َ
به‌طورخلاصه می‌توان گفت که در دنیای امروز، مباحث آموزشی یکی از چالش‌برانگیزترین و مهم‌ترین حرفه‌ها محسوب می‌شود. به‌همین دلیل معلمان همواره تحت فشار هستند تا عملکرد آموزشی خود و نتایج یادگیری دانش‌آموزان را بهبود بخشند. یکی از امکانات مورد استفاده برای این منظور آزمون بین‌المللی پیزا است.
منبع: گزارش سازمان همکاری‌های اقتصادی (OECD) درباره آزمون پیزا
مترجم: امیر شاملویی
[1] PISA
[2] Programme for International Student Assessment
[3] Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)