جهاد در راستای ولایت ظاهری - دینی یازدهم - درسنامه -مائده حسنی

سلام به همه دوستان!

در این مطلب قصد داریم درس یازدهم دین و زندگی یازدهم را با هم مطالعه و بررسی کنیم.

فایل کامل این درسنامه به همراه تست و پاسخ تشریحی در انتهای مطلب ضمیمه شده است.

صفحه اینستاگرام ما

برای ارتباط بیشتر با رتبه برترها و رزرو پشتیبان ویژه، پیج کانون برترها را دنبال کنید.

همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید.

ویژگی های این مطلب

درسنامه کامل

بررسی روابط علت و معلولی

بررسی سیر مبارزات و اتفاقات به صورت نموداری

پنج تست مهم به همراه پاسخ تشریحی

درسنامه

اصول کلی امامان در مبارزه با حاکمان:

1) عدم تایید حاکمان: امامان هیچ یک از حاکمان غاصب عصر خویش را به عنوان جانشین رسول خدا تایید نمی کردند و این موضوع را به شیوه های مختلف به مردم اعلام می کردند. گرچه امامان تفاوت های اخلاقی و رفتاری حاکمان را در نظر می گرفتند و اگر حاکمی در موردی بر طبق دستور اسلام عمل می کرد، آن مورد را تایید می کردند، اما در غصب خلافت و جانشینی رسول خدا (ص) همه را یکسان می دیدند.

2) معرفی خویش به عنوان امام بر حق: آن بزرگواران، همواره خود را به عنوان امام و جانشین بر حق پیامبر اکرم (ص) معرفی می کردند؛ به گونه ای که مردم بدانند تنها آنان جانشینان رسول خدا و امامان بر حق جامعه اند.

مثال: اعلام مالکیت حقّ حکومت توسط امام صادق (ع) در روز عرفه در مراسم حج:

«ای مردم! رسول خدا (ص) امام و رهبر بود، پس از او علی (ع) و سپس حسن و حسین و علی بن حسین و محمد بن علی (ع) به ترتیب، امام بودند و اکنون من امام هستم».

نکته حدیث: ارتباط مفهومی با حدیث جابر

مصداق معرفی خویش به عنوان امام بر حق: تربیت یارانی که در عین سخت گیری های حاکمان، با شجاعت و ایثار در مناطق مختلف برای پیشبرد اهداف ائمه تلاش می کردند و جایگاه امام را برای مردم توضیح می دادند.

3) انتخاب شیوه درست مبارزه: گزینش شیوه مبارزه با حاکمان متناسب با شرایط زمان

فاکتورهای مهم در انتخاب شیوه درست مبارزه:

الف) تفکر اسلام راستین باقی بماند.

ب) بنای ظلم و جور بنی امیه سست شود.

ج) روش زندگی امامان به نسل های آینده معرفی گردد.

*رفتار ائمه اطهار در طول 250 سال بعد از رحلت پیامبر (ص) تا امامت امام عصر (عج) و غیبت ایشان، به شکلی دقیق مکمل یکدیگر است و با وجود همه ناهمواری ها و اختلافات، به یک هدف ختم می شود.، به گونه ای که گویی یک انسان است که 250 سال زندگی کرده است و در شرایط مختلف سیاسی و فرهنگی روش های مناسب را برگزیده و عمل کرده است.

*آزار و اذیت پیروان ائمه (علت) »»»»»» لزوم پیشبرد اقدامات و مبارزات حساسیت برانگیز علیه دشمن در قالب تقیه (معلول)

تقیه: مخفی نگه داشتن اقدامات جهت کمتر ضربه خوردن در عین ضربه زدن به دشمن

مثال: ارتباط بین امامان و یاران آنها در نقاط مختلف سرزمین اسلامی

ایشان در تبیین قیام خود و بیعت نکردن با یزید فرمود:

«آیا نمی بینید که به حق عمل نمی شود و کسی مانع باطل نمی گردد. در این شرایط، مومن حق دارد که برای ملاقات با خدا آماده شود و علیه باطل قیام کند. من مرگ در این راه را جز سعادت و زندگی با ظالمین را جز ذلت و خواری نمی بینم».

نکته حدیث: مرتبط با بحث پیامدهای اعتقاد به معاد – دین و زندگی پایه دهم

همچنین در سخنرانی دیگری فرمود: «اگر مردم زیر بار بیعت کسی مثل یزید بروند، از اسلام چیزی باقی نمی ماند و مرگ اسلام را باید اعلام کرد.»

نکته: علویان دوستداران اهل بیت (ع) بودند. به همین جهت امام صادق (ع)مبارزه خود را علنی تر کرد و حتی قیام زید، عموی خود را تایید نمود.

*با اشتباهات مسلمانان و روی آوردن به بنی عباس،عباسیان بر امویان پیروز شدند و دوره اختناق و سخت گیری نسبت به علویان مجددا آغاز شد.

نکته: جهاد علمی امام باقر (ع) و تربیت شاگرد در رشته های مختلف معارف اسلام توسط امام صادق (ع) تداوم یافت.

*با وجود این سخت گیری ها، این سه امام بزرگوار معارف بازمانده از پدران گرامی خود را حفظ کردند و از طریق شاگردان به نسل های بعد رساندند و مانع نابودی مکتب اهل بیت شدند. مصداق این موضوع، «زیارت جامعه کبیره» است که توسط امام هادی (ع) بیان شده و یارانشان برای ما نقل کرده اند. این زیارت که مانند یک درس امام شناسی است، سبب شناخت بهتر امامت و ویژگی های ائمه اطهار شده است.

تست های درس یازدهم

1- امامان معصوم (ع) در مبارزه ای که با حاکمان جور داشتند از اصولی پیروی می کردند. کدام عبارت، بیانگر توضیح مناسبی برای آن می باشد؟ (متوسط - سراسری هنر 99)

1) اگر حاکمی در موردی بر طبق دستور اسلام عمل می کرد، آن مورد را تایید می کردند.

2) ائمه اطهار (ع) به دور از انزوا، شجاعانه و با صراحت درباره همه مسائل اظهار نظر می کردند.

3) ثمره حضور سازنده امامان (ع)، فراهم آمدن کتاب های بزرگ حدیث در کنار قرآن کریم است.

4) اگر حاکمی در موردی بر طبق دستور اسلام عمل می کرد، آن مورد هم مورد تایید قرار نمی گرفت.

2- سخن امام صادق (ع) که فرمودند: «ای مردم! رسول خدا (ص) امام و رهبر بود، پس از او علی (ع) و سپس حسن و حسین و علی بن حسین و محمد بن علی (ع) به ترتیب امام بودند و اکنون من امام هستم.» در تبیین کدام عنوان مورد استناد قرار گرفته است؟ (ساده - سراسری زبان 99)

1) استمرار و پیوستی در دعوت

2) حفظ سخنان و سیره پیامبر (ص)

3) اصول کلی امامان در مبارزه با حاکمان

4) اقدام مربوط به مرجعیت دینی

3- مهم ترین اقدام امام سجاد (ع) چه بود و این فعالیت کدام ثمره را به همراه داشت؟ (نسبتا دشوار - سراسری تجربی 97)

1) تجدید بنای نهضت شیعیان – تربیت هزاران شاگرد در سایه مبارزات علنی بر علیه بنی امیه

2) تجدید بنای نهضت شیعیان – حضور فعال تشیع به عنوان یک جریان بزرگ فکری و سیاسی در جامعه

3) پایه گذاری یک مدرسه علمی بزرگ – تربیت هزاران شاگرد در سایه مبارزات علنی بر علیه بنی امیه

4) پایه گذاری یک مدرسه علمی بزرگ – حضور فعال تشیع به عنوان یک جریان بزرگ فکری و سیاسی در جامعه

4- چرا پایه گذاری یک مدرسه علمی بزرگ در مدینه ضرورت یافت و علت اختناق شدید پس از تشکیل و رشد این نهضت علمی چه بود؟ (دشوار - سراسری هنر 97)

1) ظهور فرقه های گوناگون در جهان اسلام – اشتباهات مسلمانان در حمایت از بنی عباس و پیروزی آنان

2) ظهور فرقه های گوناگون در جهان اسلام – توسعه فعالیت های فکری و تربیت هزاران نفر در رشته های مختلف

3) سخت گیری حاکمان در مورد امام و شیعیان – اشتباهات مسلمانان در حمایت از بنی عباس و پیروزی آنان

4) سخت گیری حاکمان در مورد امام و شیعیان – توسعه فعالیت های فکری و تربیت هزاران نفر در رشته های مختلف

5- شیوه مبارزه امام محمد باقر (ع) و امام کاظم (ع) به ترتیب چگونه بود؟ (متوسط – آزمون کانون، 17 فروردین 97)

1) جهاد علمی – زمینه سازی برای معرفی اسلام اصیل

2) تایید قیام زید بن علی – زمینه سازی برای معرفی اسلام اصیل

3) جهاد علمی – تربیت شیعیان در دوره اختناق شدید

4) تایید قیام زید بن علی – تربیت شیعیان در دوره اختناق شدید

پاسخ تست ها

1- گزینه 1؛ یکی از اصول کلی امامان در مبارزه با حاکمان، عدم تایید حاکمان است اما امامان معصوم اگر می دیدند حاکمی در موردی بر طبق دستور اسلام عمل می کرد، آن را مورد تایید قرار می دادند.

2- گزینه 3؛ امام صادق (ع) در راستای ولایت ظاهری و معرفی خویش به عنوان امام بر حق، در روز عرفه و در مراسم حج این سخنرانی را ایراد فرمودند.

3- گزینه 2؛ از اقدامات امام سجاد (ع)، تجدید بنای سازمان تشیع بود و به سبب اقدامات آن حضرت، بار دیگر تشیع به عنوان یک جریان بزرگ فکری و سیاسی در جامعه حضور فعال پیدا کرد.

4- گزینه 1؛ امام باقر (ع) اقدام علمی و فرهنگی مهمی را آغاز کرد و آن پایه گذاری یک مدرسه علمی بزرگ در مدینه بود که با توجه به ظهور فرقه های گوناگون در جهان اسلام اقدامی ضروری بود. در زمان امام صادق (ع) بر اثر اشتباهات مسلمانان و روی آوردن به بنی عباس، با پیروز شدن بر بنی امیه، دوران اختناق و سخت گیری نسبت به علویان دوباره آغاز شد.

5- گزینه 3؛ پایه گذاری یک مدرسه علمی و تربیت شاگردان مصادیق جهاد علمی امام محمد باقر (ع) هستند. دوره امام کاظم (ع)، دوره اختناق شدید بود اما ایشان در قالب تقیه به مبارزه آشکار و پنهان پرداختند و در شرایط اختناق و خفقان شدید، شاگردانی تربیت نمودند.

لینک مطلب مربوط به درس قبل: احیای ارزش‌های راستین- دینی یازدهم- درسنامه و تست- مائده حسنی

سپاس از توجه شما

تهیه کننده:

مائده حسنی - دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران