تئاتر ابزورد - گلشن اسکندری

دوستان عزیز سلام.

درسنامه‌ی زیر از کتاب‌های سبز و آبی خلاقیت نمایشی کانون، توسط خانم گلشن اسکندری، رتبه‌ی 5 منطقه‌ی 3  و دانشجوی رشته‌ی سینمای دانشگاه هنر تهران تهیه شده.

درسنامه‌ی زیر مرتبط با مباحث آزمون 24 دی که امیدواریم براتون مفید باشه.

تئاتر ابزورد

تئاتر ابزورد (تئاتری مبهم،گنگ و بی‌معنا)

مارتین اسلین (متفکر فرانسوی) اولین کسی است که تئاتر ابزورد را نظریه‌پردازی کرده است. 

ویژگی‌های اصلی نمایشنامه‌های درام ابزورد:

 •        رویدادهای بی‌منطق

•        ساختار بی نظم

•        آمیختن شوخی و جدی

•        گفتار تکرا شونده

•        پایان باز

•        ابهام

•        شخصیت های منفعل

•        داستان غیر خطی

•        ساختار تصادفی

•        درون مایه های اگزیستانیسالیستی

•        عدم وضوح روابط علی و معلولی

•        ساختار نمای منسجم

 کارکترها در درام ابزورد اکت زیاد و کُنشی ندارند، بیشتر حرف می زنند. نمایش از یک نقطه شروع و به همان نقطه باز می گردد.

 تم های اصلی تئاتر ابزورد:

 •        بی پناهی

•        افسردگی

•        تنهایی

•        انفعال

•        جست و جوی معنا

•        بی معنایی موارد ها

•        وضعیت دشوار بشری

 نمایش نامه نویسان درام ابزورد :

 •        ساموئل بکت

•        اوژن یونسکو

•        ژان ژنه

•        گونتر گراس

•        هارولد پیتر

•        ادوارد آبی

•        مروژک

ساموئل بکت 

شخصیت های بکت در یک محیط بسته و جعبه مانند هستند. تکه هایی از اعضای بدن و صورت دیده می شود. از این نظر شبیه به نقاشی های فرانسیس بیکن انگلیسی هستند.

در آثار بکت پایان نداریم اما حس پایان دیده می شود.

در آثار بکت دنیا به ته نرسیده و خود بکت می گوید امکان دارد به ته برسد. تمام شخصیت های بکت پیر هستند. شخصیت هایش همیشه در یک جایی گیر کرده اند مثل کوزه، یا از گردن در خاک گیر کرده اند. بکت در آثارش توجه ای به جنبه های سیاسی و اجتماعی ندارد و توجه او به وضعیت انسان به معنای ما بعد الطبیعی است.

آثار ساموئل بکت :

 •        در انتظار گودو (مشهور ترین تئاتر ابزورد)

•        آخرین نوار کراپ

•        بازی

•        خمره ها

•        چه روزهای خوشی

•        دست آخر

•        نفس (فقط یک صدای نفس شنیده می شود) 

اوژن یونسکو 

یونسکو نمایش نامه نویس ساده و دم دست تر نسبت به بقیه نمایشنامه نویسان ابزورد است.

در آثار یونسکو دو چیز اهمیت دارد: 

   1- سرشت رو به زوال ماده گرای

  2- تنهایی و انزوای فرد

آثار یونسکو : 

 •        کرگدن (مشهورترین اثرش)

•        آواز خوان طاس(در آن هیچ آواز خوانی وجود ندارد)

 •        درس

•        صندلی

•        مستاجر جدید

•        تشنگی و گشنگی

•        قاتل بی مزد

•        قربانیان وظیفه

یونسکو در همه ی آثارش کلیشه ها ، ایدئولوژی ها و ماده گرایی را تحقیر می کند.  

توجه یونسکو به روابط اجتماعی انسان از طبقه متوسط و وضعیت خانوادگی آنها است.

شخصیت های آثار یونسکو خود مختار و فاقد اندیشه هستند.

ژان ژنه 

ژنه نمایش نامه نویس فرانسوی است که بزه کار و دزد بود. نمایش نامه هایش به صورت نمایش در نمایش بود.

 آثار ژنه :

•        کلفت ها (قتل یک خانم ثروتمند توسط دو خواهر)

•        پرده ها ( پاراوان ها)

•        سیاهان

هارولد پینتر 

پینتر به شدت تحت تاثیر بکت و کافکا بود . در آثارش از عنصر سکوت و مکث به عنوان زبان نمایش اسفاده شده است.در سال 2005 میلادی جایزه ی نوبل ادبی را گرفت.

اولین نمایشنامه بلند او جشن تولد (ورود دو آدم غریبه که می خواهند قهرمان داستان را با خود ببرند)جشن تولد شبیه محاکمه کافکا است.

مکان اکثر آثار پینتر "اتاق"است. شخصیت های آثارش در یک اتاق پناه می گیرند و همین اتاق است که آدم ها در آن احساس آرامش می کنند.از دیگر آثار پینتر  "سرایدار " ، " اتاق" ، "مستخدم ماشینی" است.

مروژک 

نمایشنامه نویس لهستانی است. نمایش نامه هایش سیاسی است. شاهکار مروژک نمایشنامه تانگو است (در مورد پیش بینی آینده و وضعیت لهستان و دخالت پلیس در تمام مراحل).

سوالات مرتبط 

کدام مورد از مهمترین نمایش نامه های عبث گرا تلقی می شود؟

1) در انتظار گودو     2) روزهای بی پایان    3) باغ وحش شیشه ای      4) پیک نیک در میدان جنگ

گزینه 1صحیح است.

تحلیل سوال:

نمایشنامه ی در انتظار گودو اثر بکت از مهمترین آثار عبث گرا محسوب می شود. در آثار بکت، سکوت عنصر اصلی و مهم است. سکوتی سرد و سنگین که کاراکترها هم دچار آنند. فضای کارهای بکت معمولا مکان هایی ناشناخته و ناکجاآبادی خالی است. صحنه عریان است و معمولا کاراکترها دارای نقص عضو و مشکلات جسمانی می باشند و در همین حال مکمل یکدیگرند.

اوژن یونسکو در نمایشنامه های کرگدن و قاتل بی مزد به کدام موضوع می پردازد؟

1)بازنمایی اعمال و رفتار انسان در تخیلات یک فرد

2) نگاه اغراق آمیز به اجسام و زنده نمایی آنها

3) نگاهی واقع گرایانه به طبیعت و دوران کودکی

4) پر اهمیت نشان دادن مفهوم قهرمان

گزینه 4 صحیح است.

تحلیل سوال:

در نمایشنامه ی کرگدن که یکی از مهمترین نمایشنامه هایی است که علیه سلطه ی فاشیسم و نازیسم نوشته شده است، همه جز یک نفر تبدیل به کرگدن می شوند. نمایشنامه ی کرگدن خصوصیات کلی نمایش نامه های ابزود (دیالوگ های بی ربط و ساختار ایستا) را ندارد و به نظر می رسد که دغدغه های سیاسی نمایشنامه نویس به نمایش نامه ساختار هدفمندی داده است.