سلام
در این مطلب میخواهیم با هم به جمع بندی نکات شیمی 1 از صفحه 28 تا 38 (مطابق با آزمون) و خلاصه نکات که برای پاسخگویی به سوالات آزمون باید به آن‌ها مسلط باشید، بپردازیم.
نوید آرمات، دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه تهران
سیده محدثه حسینی، دانشجوی دکتری تخصصی پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران
توزیع الکترون ها در لایه ها و زیر لایه ها
همانطور که در بخش قبلی آموختید، اتم ساختار لایه ای دارد و این لایه ها با عدد کوانتومی اصلی(n) نشان داده می شوند که مقادیر ان می تواند از n=1,2,…,7 باشد.
در مدل کوانتومی اتم، به هر نوع زیر لایه، عدد کوانتومی خاصی نسبت می دهند که با I نشان داده می شود و عدد کوانتومی فرعی نامیده می شود.
برای هر یک از مقادیر عددیI ، معمولا حروف در نظر گرفته می شود که به صورت جدول زیر است:
قاعده ی آفبا
روند پر شدن زیرلایه ها در اطرف هسته تنها به عدد کوانتومی اصلی وابسته نیست بلکه از قاعده کلی به نام آفبا پیروی می کند.
بر طبق این قاعده، هنگام افزودن الکترون به زیرلایه ها، نخست زیرلایه های نزدیک تر به هسته پر می شوند که دارای انرژی کم تری هستند و سپس زیرلایه های بالاتر پر خواهند شد.
ترتیب پر شدن زیرلایه ها به صورت مقابل است:
1s → 2s → 2p → 3s → 3p →4s → 3d → 4p → 5s → 4d → 5p → 6s → 4f → 5d →6p → 7s → 5f → 6d → 7p
نکته: به طور کلی هر چه مجموع n وI یک زیرلایه کوچکتر باشد، زیرلایه دارای انرژی کم تری است و زودتر پر می شود.
نکته: اگر مجموع n و I دو زیرلایه یکسان باشد، زیرلایه ای که دارای n کوچکتری است، انرژی کمتری دارد و زودتر پر می شود.
ترتیب پر شدن زیر لایه ها: ( nنشان دهنده شماره دوره است.)
آرایش الكترونی فشرده (شیوۀ دیگر آرایش الکترونی اتم ها):
در این آرایش الكترونی از نماد گاز نجیب استفاده شده است. برای دستیابی به آرایش فشرده، نخست آرایش اتم مورد نظر به صورت گسترده نوشته می شود؛ سپس بخشی از آرایش الكترونی كه همانند آرایش الكترونی یك گاز نجیب است با عبارت ]نماد شیمیایی گاز نجیب[ جایگزین می شود. برای مثال:
تعیین موقعیت عنصرها در جدول دوره ای عناصر
با استفاده از آرایش الکترونی عناصر می توان شماره دوره و گروه عنصر را به ترتیب زیر معین کرد.
آ) بزرگ ترین (n) عدد کوانتومی اصلی در آرایش الکترونی نشان دهنده ی شماره دوره آن است.
ب) برای تعیین شماره گروه عناصر، سه حالت پیش می آید:
1) اگر عنصر متعلق به دسته (s) باشد، شماره گروه آن برابر با توان (s) است.
2) اگر عنصر متعلق به دسته (p) باشد، شماره گروه آن برابر با (توان 12+p) است.
3) اگر عنصر متعلق به دسته (d) باشد، شماره گروه آن برابر با (توان d + توان s) است.
نکته: با توجه به این که آخرین الکترون وارد شده به اتم، در کدام زیرلایه قرار می گیرد، عناصر در چهار دسته ی S، P، d، f، جای می گیرند و تعداد الکترون های ظرفیت این عناصر (به جز دسته ی f) به صورت زیر است:
نکته: لایه طرفیت، بیرونی ترین لایه ی اتم و لایه ای است که الکترون های آن، رفتار شیمیایی اتم را تعیین می کند.
گازهای نجیب
1. در طبیعت به شكل تك اتمی یافت می شوند.
2. واكنش ناپذیر بوده یا واكنش پذیری بسیار كمی دارند، از این رو پایدارند.
3. در لایه ی ظرفیت این اتم ها، هشت الكترون وجود دارد (به جز هلیم كه در تنها لایه ی الكترونی خود، دو الكترون دارد).
* آرایش الکترون – نقطه ای عناصر هم گروه با هم یکسان است. ( به جز گروه 18 که آرایش الکترون نقطه He با سایر عناصر گروه متفاوت است.
* توجه کنید که در آرایش He، 2 الکترون باید به صورت جفت نمایش داده شوند، نه تکی.
* بیش ترین تعداد الکترون های تکی مربوط به گروه 14 جدول دوره ای هستند.
تست 1:
تست 2:
تست 3:
دوستان عزیز می توانید برای دسترسی به نسخه کامل خلاصه نکات به همراه پاسخ فایل پی دی اف زیر را دانلود کنید!
فراموش نکنید اگر سوالی در رابطه با این مبحث داشتید می توانید به راحتی در کامنت ها سوال خود را برای ما بنویسید.
دوستان عزیزم؛ برای ارتباط با رتبه برترها صفحه اینستاگرام زیر رو دنبال کنید.
با آرزوی موفقیت و کامیابی
