یافتن ریشه‌های کم‌انگیزگی در دانش‌آموزان، نیازمند بررسی دقیق عوامل گوناگون است: از احساس اولیه‌ی آن‌ها به یادگیری تا خاطرات آن‌ها از روزهای ابتدایی مدرسه، از میزان تمایل به درس‌ها و کلاس‌ها تا نوع تعامل با همتایان، از تأثیرگذاری والدین و مربیان تا شبکه‌های ارتباطی آن‌ها با دانش‌آموز و نوع بازخورددهی به او.
انگیزه‌دادن به دانش‌آموز برای پیشرفت، از تصویرسازی موفقیت آغاز می‌شود. همه‌ی ما، از جمله دانش‌آموزان، می‌توانیم تصویری از دستاوردهای خود در ذهن بسازیم. این تصویر تا حد زیادی به تمایلات ما و آنچه از نتیجه‌ي تلاشمان انتظار داریم، شباهت دارد. مقدمه‌ی داشتن شخصیت موفقیت‌طلب، توجه به اهمیت نکات مثبت در تصویرسازی آینده است؛ اما موقعیت سنی دانش‌آموزان گاهی باعث پررنگ‌شدن عوامل منفی در نگاه آن‌ها به آینده می‌شود. اینْ شروع زنجیره‌ی کاهش انگیزه است. همان گونه که بیان شد گام اول در افزایش انگیزه‌ی دانش‌آموزان، سوق‌دادن آن‌ها به تفکر مثبت و تصویرسازیِ انگیزاننده از آینده است. اهداف آن‌ها مهم‌ترین بن‌مایه‌ی خلق انگیزه است. نکته‌ای را که باید ناظر بیرونی دلسوز به آن‌ها یادآوری کند، اندازه و روش‌های دستیابی به این اهداف است. هدف دست‌نیافتنی ممکن است از آغازِ راه، زمینه‌های کم‌انگیزگی را فراهم سازد، بدون این‌که حتی نیمی از برنامه‌ریزی‌های جاری به مرحله‌ي اجرا برسد. استفاده از روش‌های فرسایشی و طولانی‌مدت برای دستیابی به این اهداف نیز همواره مانعی بر سر راه افزایش انگیزه است. برای فرار از این اینرسی، توجه به امکانات موجود و وضعیت فعلی دانش‌آموز ضروری است. حفظ تناسب میان داشته‌ها و خواسته‌ها و ترسیم اهداف روبه‌جلو که در عین پیشرفت، در دسترس باشد، نقش مؤثری در حفظ انگیزه‌ی دائمی دانش‌آموزان ایفا می‌کند. به همان اندازه که استفاده از راهکار پیشرفت شخصی می‌تواند زمینه‌های افزایش انگیزه را فراهم سازد، مقایسه‌های نادرست میان دانش‌آموز و دیگران، ممکن است در انگیزه‌بخشی، معکوس عمل کند. تلاش ما باید معطوف بر ایجاد نگاه درس‌آموزی از تجربیات افراد موفق باشد.
والدین باید راهبردهای دقیق و روشنی برای زمان‌های خستگی و ناامیدی و دشواری‌های فعالیت‌های برنامه‌ای دانش‌آموز داشته باشند. مهم‌ترین عوامل بیرونی در برابر انگیزه‌ی درونی دانش‌آموزان همین موارد است. وقتی بعد از کسب نمره‌ي نامطلوب به شما مراجعه می‌کند یا در روزهایی که در میانه‌های امتحانات دشوارِ دوره‌ای خود قرار دارد، شما در جایگاه والدین می‌توانید نقطه‌ی عطفی در بازیابی انگیزه‌اش ایجاد کنید. به خاطر داشته باشید که اهمیت‌دادن شما به تلاش او، بزرگ‌ترین پاداش برای سخت‌کوشی‌اش است. ماهیت تلاش ارزشمند است و این ارزش‌گذاری باید در رفتار والدین مشهود باشد.