برای مشاهده فیلم معرفی رشته ادبیات فارسی کلیک کنید
اکرم قلعه‌نوي، دانش‌آموخته‌ي دانشگاه شهيدبهشتي تهران، رتبه‌ي 2000 کشور در کنکور سال 87
در سال تحصيلي 87-86 که در مقطع پيش‌دانشگاهي تحصيل مي‌کردم و براي کنکور درس مي‌خواندم، وقتي در ميان منابع مطالعاتي کنکور به سراغ درس ادبيات رفتم اشتياق زيادي داشتم و از خواندن اشعار مولانا، حافظ، فردوسي و شاعران ديگر که سراسر نغز و تعليم و ادب و اخلاق بود لذت مي‌بردم. حکايت‌هايي که از گلستان سعدي در کادرهايي کوچک انتهاي هر درس بود با علاقه مي‌خواندم. دوست داشتم ساعت‌ها بنشينم و گلستان بخوانم. اشعار را بلند مي‌خواندم تا وزن عروضي‌شان را به صورت سماعي تشخيص دهم. وزن‌هاي غنايي يا وزن‌هاي حماسي با ضربي که داشت در من ايجاد هيجان مي‌کرد. تست‌هاي ادبيات و بررسي صنايع ادبي در آن‌ها بيش‌ترين ساعت مطالعه را در روز به خود اختصاص مي‌داد. به خوبي به خاطر مي‌آورم که پشتيبانم هر بار در دفتر برنامه‌ريزي‌ام مي‌نوشت: "بين ساعت مطالعه‌ي درس‌هايت تعادل ايجاد کن."
وقتي نتايج کنکور سال 87 آمد، رتبه‌ام در زيرگروه 1، 1500 شده بود و من رشته‌ي ادبيات را به عنوان رشته‌ي تحصيلي خود انتخاب کردم؛ چون به مطالعه‌ي متون نظم و نثر فارسي علاقه داشتم و دوست داشتم وقتي متون را مي‌خوانم به درستي درک کرده و بتوانم آن‌ها را بررسي کنم. هدف اصلي‌ام از انتخاب اين رشته به دست آوردن تخصص در زمينه‌ي نقد ادبي، ويراستاري و تحليل کاربردي متون و به دست آوردن مهارت در رشته‌هاي نمايش‌نامه‌نويسي و داستان‌نويسي بود. من قلم خوبي داشتم و فقط مي‌خواستم اين استعدادم به صورت علمي پرورش يابد و در اين رشته‌ها متخصص شوم.
هنگامي که در دانشگاه بهشتي مشغول به تحصيل شدم متوجه شدم تصورم از اين رشته و نحوه‌ي تدريس آن در دانشگاه با چيزي که در دانشگاه به عنوان ادبيات تدريس مي‌شد بسيار متفاوت است؛ در دانشگاه‌ها بيش‌تر به مطالعه‌ي صرف آثار مي‌پردازند آن هم مطالعه‌ي آثار کلاسيک فارسي و ادبيات معاصر با انديشه‌ي اجتماعي سياسي حاکم بر آثار که به حال کنوني ما نزديک‌تر است فقط در 4 واحد ميان 40 واحد درسي تدريس مي‌شود؛ يعني به کليه‌ي متون نظم و نثر معاصر با حجم زياد آثار و با شاخه‌هاي مختلف تنها در يک دوره‌ي کوتاه پرداخته مي‌شود. هم‌چنين هيچ يک از فنون کاربردي ادبيات (ويراستاري، مرجع‌شناسي، علم تصحيح نسخ خطي، مهارت نمايش‌نامه‌نويسي، داستان‌نويسي و...) که نياز به تخصص دارد در واحدهاي درسي جايگاهي ندارند و به صورت گذرا در يک يا چند واحد کوتاه ارائه مي‌شوند. البته تحصيل در اين رشته بسترساز شکوهايي استعدادها‌ي ادبي است و دانشجويي که علاقه‌مند به اين رشته باشد مي‌تواند با مطالعه‌ي بيش‌تر به موازات واحدهاي درسي‌اش در اين زمينه‌ها به موفقيت برسد.
زبان و ادبيات هر ملتي، سند هويت و پشتوانه‌ي تاريخي و فرهنگي آن ملت است و از اين رو اهميت بسزايي دارد. زبان و ادبيات فارسي نيز بيانگر هويت و فرهنگ جامعه‌ي ما و از مهم‌ترين مظاهر هنري و دستاوردهاي انديشه‌ي فرهيختگان اين سرزمين است.
زبان و ادبيات غني و پرمايه‌ي فارسي معرف فرهنگ، عرفان، معارف ديني و تمدن و تاريخ ايراني و دربرگيرنده‌ي حکمت، اخلاق و ادب است.
رشته‌ي زبان و ادبيات فارسي از نظر موضوعي بسيار گسترده و مانند دريايي پهناور است که شامل متون نظم و نثر کلاسيک در تمامي زمينه‌هاي ادبي (مانند ادبيات تعليمي، ادبيات غنايي، ادبيات حماسي و ...) ادبيات معاصر، تاريخ ادبيات و شناخت انواع ادبي، نقد ادبي، صنايع ادبي، شناخت دستور زبان فارسي، آيين نگارش و ويرايش و مباحث ديگر مي‌شود.
در اين رشته دو شاخه‌ي ادبيات و زبان فارسي مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
در بخش ادبيات مي‌توان مباحث را به دو محور مطالعاتي تقسيم کرد:
محور اول: مطالعه‌ي صرف متون نظم و نثر
مطالعه‌ي متون نظم و نثر از آغاز شکل‌گيري تا دوران معاصر، آشنايي با زندگي نويسندگان و شاعران، آشنايي با جريان‌هاي سياسي و اجتماعي حاکم بر جامعه‌اي که اثر در آن توليد شده است.
محور دوم: بررسي و تحليل آثار با دانش ادبي
آشنايي با انواع ادبي، نقد ادبي، صنايع ادبي (معاني و بيان، بديع، قافيه و عروض)، شناخت انواع سبک نظم و نثر
در بخش زبان فارسي، موضوعات زبان‌شناسي، دستور زبان، آيين نگارش و ويرايش مورد بررسي و مطالعه قرار مي‌گيرد.
توانمندي و ويژگي‌هاي لازم:
1. علاقه به زبان و ادبيات فارسي اولين شرط براي داوطلبان تحصيل در اين رشته است. دانشجوي زبان و ادبيات فارسي بايد درس‌هاي بسيار متنوع و گسترده‌اي را در وادي ادبيات فارسي بخواند و اگر کسي علاقه‌مند نباشد اين رشته برايش ملال‌آور مي‌شود.
2. دانشجوي اين رشته لازم است حافظه‌ي نسبتاً قوي داشته باشد؛ چون بخش عظيمي از مقولات ادبي را بايد به خاطر بسپارد تا در مواقع لازم به آن دسترسي داشته باشد.
3. داشتن مهارت و سواد خواندن و قلم درست و بيان خوب براي دانشجوي اين رشته لازم است تا هم بتواند درک و تحليل درستي از متون ادبي داشته باشد و هم بتواند منظور خود را به درستي بيان کند.
موقعيت شغلي:
دانش‌آموختگان اين رشته پس از فراغت از تحصيل مي‌توانند مسئوليت‌هاي مختلفي را در بخش‌هاي فرهنگي جامعه عهده‌دار شوند از آن جمله حضور در مراکز آموزشي به عنوان مدرس، فعاليت در مراکز چاپ و نشر، اشتغال در کتابخانه‌هاي عمومي و خصوصي و اشتغال در مراکز تحقيقاتي و پژوهشي. هم‌چنين فارغ‌التحصيلان ادبيات فارسي مي‌توانند در صدا و سيما علاوه بر تهيه‌ي برنامه‌هاي ادبي با کسب توانايي‌هاي مورد نياز، گوينده‌ي خوبي شوند.
مسير ارائه‌ي تحصيل در اين رشته:
دانش‌آموختگان اين رشته پس از اتمام کارشناسي مي‌توانند در مقاطع کارشناسي ارشد و دکتري تحصيلات خود را ادامه دهند.