سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم درس چهارم دین و زندگی یازدهم انسانی را با هم مطالعه و بررسی کنیم .
امیدواریم مطالب بیان شده ، شما را در یادگیری بهتر این درس ، یاری کند .
 | رتبه 9 منطقه دو کنکور انسانی 1400 دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران |
صفحه اینستاگرام ما
برای ارتباط بیشتر با رتبه برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، را دنبال کنید.
همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید.
ویژگی های مطلب :
⚪ درسنامه جامع ( به همراه نکات علت و معلولی ) ⚪
⚪ بررسی کامل آیات و نکات آنها ⚪
⚪ 8 تست با پاسخ تشریحی ⚪
ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد / دل رمیده ما را انیس و مونس شد
نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت / به غمزه مسئله آموز صد مدرس شد
⚪ نکته شعر : مرتبط با آیه « و ما کنت تتلوا . . . »
⚪ گواه و دلیل نبوت پیامبر : قرآن کریم
⚪ نامگذاری کارهای خارق العاده
⚪ قرآن کریم : آیت (نشانه و علامت نبوت) اندیشمندان اسلامی: معجزه (نشان دادن عجز و ناتوانی سایر افراد)
نتیجه معجزه حضرت موسی (ع)
⚪ اعتراف ساحران به معجزه بودن آن ⚪
⚪ ایمان آوردن ساحران به خدای یگانه ⚪
⚪ تصدیق نبوت حضرت موسی(ع) و قتل ساحران به دست فرعون ⚪
أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْيِي الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّه (آل عمران، ۴۹)
من با نشانه ای از پروردگارتان نزد شما آمده ام. برایتان از گل چیزی چون پرنده می سازم و در آن می دمم، به اذن خدا پرنده ای شود، و کور مادرزاد را و برص گرفته را شفا می دهم و به فرمان خدا مردگان را زنده می کنم.
⚪ نکات آیه :
۱. مفهوم کلی آیه، بیان معجزات حضرت عیسی(ع) از زبان ایشان خطاب به بنی اسرائیل است.
۲. سه معجزه حضرت عیسی(ع) در آیه ذکر شده که عبارتند از: خلق پرنده / شفا دادن کور مادرزاد و برص گرفته / زنده نمودن مردگان
۳. تکرار عبارت «باذن الله» در آیه، نشان می دهد که پیامبران تنها با اجازه خداوند می توانستند در عالم آفرینش تغییر و تصرف ایجاد کنند.
۴. معجزات حضرت عیسی(ع) با مباحث توحید در ولایت و توحید در ربوبیت (در درس ۲ دین و زندگی دوازدهم) مرتبط هستند.
۵. سومین معجزه حضرت (زنده نمودن مردگان) با موضوع امکان معاد (درس ۵ دین و زندگی دهم) مرتبط است؛ چراکه وقتی پیامبر خدا توانایی زنده کردم مردگان را داشته پس خدا حتما می تواند مردگان را در قیامت زنده کند.
ویژگی های معجزه آخرین پیامبر الهی :
۱. مردم زمان خودش به معجزه بودن آن اعتراف کنند و آن را فوق توان بشری بدانند.
۲. آیندگان هم معجزه بودن آن را تایید کنند.
⚪ نتیجه : خداوند معجزه اصلی پیامبر اکرم (ص) را قرآن کریم قرار داد؛ معجزه ای از جنس «کتاب» ؛ کتابی که هیچ کس توان آوردن مانند آن را ندارد.
پیشنهاد خداوند به کسانی که در الهی بودن قرآن کریم شک دارند :
آوردن کتابی همانند قرآن یا آوردن ده سوره مانند سوره های قرآن یا آوردن یک سوره مثل سوره های قرآن (برای اثبات نهایت ناتوانی آنان)
⚪ ⚪ دعوت به مبارزه »»» تحدی ⚪ ⚪
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ (یونس، ۳۸)
آیا می گویند: اون به دروغ آن [قرآن] را به خدا نسبت داده است؟ بگو: اگر می توانید یک سوره همانند آن را بیاورید .
⚪ موضوع آیه : تحدی قرآن کریم و دعوت منکران به مبارزه
⚪ نکته : خداوند تاکید می کند که هیچ گاه ، هیچ کس نمی تواند در تحدی پیروز شود و همانند قرآن را بیاورد.
قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلَى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا (اسراء، ۸۸)
بگو: اگر تمامی انس و جن جمع شوند تا همانند قرآن را بیاورند، نمی توانند همانند آن را بیاورند، هرچند پشتیبان هم باشند.
⚪ موضوع آیه : تحدی قرآن کریم و عدم توانایی همه مخلوقات (انس و جن) در آوردن کتابی همچون قرآن
⚪ با گذشت چهارده قرن از اعلام دعوت به مبارزه توسط قرآن کریم، مخالفان سرسخت اسلام همچنان در صدد زیر سوال بردن عظمت قرآن هستند؛ اما نتوانسته اند سوره ای حتی به اندازه سوره کوثر بیاورند که اندیشمندان و متخصصان زمان، برابری آن را با سوره ای قرآن بپذیرند.
⚪ آسان ترین راه غیرالهی نشان دادن قرآن کریم : آوردن سوره ای مشابه یکی از سوره های قرآن
جنبه های اعجاز قرآن کریم
الف) انسجام درونی در عین نزول تدریجی :
⚪ به علت تفاوت میان آثار اولیه متفکران با آثار دوران پختگی شان ، دانشمندان معمولا در نوشته های گذشته خود تجدیدنظر می کنند و اگر بتوانند، کتاب های گذشته خود را اصلاح می نمایند.
⚪ با اینکه بیش از شش هزار آیه قرآن کریم، در طول ۲۳ سال به تدریج نازل شده و درباره موضوعات متنوع سخن گفته است، نه تنها میان آیات آن، تعارض و ناسازگاری نیست، بلکه آیاتش دقیق تر از اعضای یک بدن با یکدیگر هماهنگی دارند و همدیگر را تایید می کنند.
اَفَلا يَتَدَبَّرونَ القُرآنَ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا . . . (نساء، ۸۲)
نکته آیه: خداوند در این آیه، راه اثبات الهی نبودن قرآن را کشف تعارضات آن بیان می کند.
ب) تاثیرناپذیری از عقاید دوران جاهلیت :
⚪ قرآن کریم نه تنها از فرهنگ مردم حجاز که آمیزه ای از عقاید نادرست و آداب و رسوم خرافی و شرک آلود بود تاثیر نپذیرفت ، بلکه به شدت با آداب جاهلی و رسوم خرافی آن مبارزه کرد و به اصلاح جامعه پرداخت و از موضوع هایی همچون عدالت خواهی، علم دوستی، معنویت و حقوق برابر انسان ها سخن گفته است.
ج) جامعیت و همه جانبه بودن :
⚪ قرآن کریم علاوه بر امور معنوی، آخرت و رابطه انسان با خدا، از زندگی مادی و دنیوی انسان، مسئولیت اجتماعی و رابطه وی با انسان های دیگر نیز سخن می گوید و برنامه ای جامع و همه جانبه در اختیارش قرار می دهد.
⚪ امام باقر(ع) می فرماید: «خداوند آنچه را که امت تا روز قیامت به آن احتیاج دارد، در کتابش [قرآن] آورده است».
⚪ نکته حدیث: منظور از «آنچه مورد نیاز است»، نیازهای مربوط به برنامه زندگی و هدایت انسان ها است؛ یعنی همان نیازهایی که پیامبران به خاطر آنها فرستاده شده اند.
د) ذکر نکات علمی بی سابقه :
⚪ در جامعه ای که علم و دانش جایگاهی نداشت، قرآن کریم به برخی نکات علمی اشاره می کند که در تمام دنیای آن روز بی سابقه بود و بعدها به مرور زمان توسط دانشمندان کشف گردید.
⚪ اشاره به این قبیل نکات علمی، گویای آن است که قرآن کریم بسیار فراتر از علم آن روز جامعه ، سخن گفته و ذکر این قبیل نکات علمی فقط از کسی ساخته است که آگاه (خبیر) به همه علوم باشد، یعنی خداوند متعال .
مثال :
۱. حرکت زمین : قرآن کریم در آیات خود به حرکت زمین اشاره می کند که از جمله آن، تشبیه زمین به «ذلول» است. ذلول به شتری گفته می شود که به گونه ای حرکت می کند که سوار خود را نمی آزارد. تشبیه زمین به «ذلول»، به خوبی به حرکت هموار و با آرامش زمین اشاره دارد.
۲. انبساط جهان : نظریه انبساط جهان، یکی از مهم ترین کشفیات نجومی انسان در قرن بیستم است. بر طبق این نظریه، کهکشان ها با سرعت فوق العاده ای در حال حرکت و فاصله گرفتن از یکدیگرند که در نتیجه آن، جهان هستی مدام در حال گسترش و انبساط است. مطلبی که خداوند در قرآن کریم به آن اشاره کرده است :
وَالسَّماءَ بَنَیناها بِاَیدٍ وَ اِنّا لَموسعونَ (ذاریات، ۴۷)
و آسمان را با قدرت خود برافراشتیم و همواره آن را وسعت می بخشیم .
تدبر در قرآن
وَ مَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَ لَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِکَ اِذًا لَارتابَ المُبطِلونَ (عنکبوت، ۴۸)
و پیش از آن، هیچ نوشته ای را نمی خواندی و با دست خود، آن را نمی نوشتی که در آن صورت، کجروان به شک می افتادند.
⚪ نکات آیه :
۱. آیه، امّی بودن یا درس نخوانده بودن پیامبر را از دلایل الهی بودن قرآن می داند.
۲. مخاطب آیه پیامبر(ص) می باشد.
۳. خداوند کسانی را که در الهی بودن قرآن شک دارند، «کجروان» معرفی می کند.
۱. قرآن کریم چه کسانی را به مبارزه دعوت نموده است و عجز و ناتوانی آنان در تحدی را، با کدام سخن نشان داده است؟ (سراسری انسانی ۱۴۰۰)
۱) «يَقُولُونَ افْتَرَاهُ» - «لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»
۲) «يَقُولُونَ افْتَرَاهُ» - «وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا»
۳) «أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ» - «لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»
۴) «أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ» - «وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا»
۲. با دقت در فرمایش امام باقر(ع) «خداوند آنچه را که امت تا روز قیامت به آن احتیاج دارد، در کتابش آورده است»؛ منظور از «آنچه مورد نیاز است» چیست و این سخن به کدام جنبه اعجازی قرآن کریم اشاره دارد؟ (سراسری ریاضی ۹۹)
۱) تمام نیازهای علمی و فرهنگی بشر - هماهنگی آیات و انسجام درونی
۲) تمام نیازهای علمی و فرهنگی بشر - جامعیت و همه جانبه بودن قرآن
۳) نیازهایی که پیامبران به خاطر آنها فرستاده شده اند. - هماهنگی آیات و انسجام درونی
۴) نیازهایی که پیامبران به خاطر آنها فرستاده شده اند. - جامعیت و همه جانبه بودن قرآن
۳. کدام پیشنهاد از سوی مبدا وحی، آسان ترین راه برای غیرالهی نشان دادن اسلام و قرآن کریم می باشد و کدام آیه شریفه بر این موضوع تاکید می ورزد؟ (سراسری تجربی ۹۹)
۱) کتابی همانند قرآن آورده شود. - «أم يَقُولُونَ افْتَرَاهُ . . . »
۲) کتابی همانند قرآن آورده شود. - «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ . . . »
۳) آوردن سوره ای مشابه یکی از سوره های قرآن - «أم يَقُولُونَ افْتَرَاهُ . . . »
۴) آوردن سوره ای مشابه یکی از سوره های قرآن - «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ . . . »
۴. کدام عبارت از قرآن کریم علت عدم تحقق «لَارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ» را تبیین و مورد تاکید قرار می دهد؟ (سراسری هنر ۹۹)
۱) «وَ مَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَ لَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ»
۲) «وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا»
۳) «لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»
۴) «أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ»
۵. کدام آیات شریفه، برای پرسش هایی که در پی می آیند، پاسخ مناسبی می باشند؟ (سراسری زبان ۹۹)
- اگر معجزه جاوید توسط یکی از دانشمندان جامعه آورده می شد، ممکن بود چه شبهه ای ایجاد شود؟
- قرآن کریم از چه جهتی معجزه است؟
۱) «وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا . . . » - «...قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ»
۲) «وَ مَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَ لَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ . . . » - «...قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ»
۳) «وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا . . . » - «...لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ»
۴) «وَ مَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَ لَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ . . . » - «...لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ»
۶. نفوذ خارق العاده قرآن کریم در طول تاریخ مرهون چیست و معجزه بودن مربوط به کدام بخش از اعجاز آن است؟ (سراسری خارج ۹۷)
۱) سازگاری و هماهنگی در عین نزول تدریجی - ظاهری و باطنی
۲) شیرینی و رسایی تعبیرات و فصاحت و بلاغت - ظاهری و باطنی
۳) سازگاری و هماهنگی در عین نزول تدریجی - لفظی و محتوایی
۴) شیرینی و رسایی تعبیرات و فصاحت و بلاغت - لفظی و محتوایی
۷. اینکه قرآن کریم در فضای فرهنگی عصر نزول خود، بیان می دارد که «هرکس از مرد و زن، عمل صالح انجام دهد و اهل ایمان باشد، خداوند به او حیات پاک و پاکیزه می بخشد»، کدام جنبه اعجازی قرآن کریم را تبیین می کند؟ (آزمون کانون، ۱ آذر ۹۸)
۱) لفظی - شیرینی بیان و رسایی تعبیرات با وجود اختصار
۲) لفظی - بیان معارف ژرف با ساختار دلنشین کلمات
۳) محتوایی - انسجام درونی در عین نزول تدریجی
۴) محتوایی - تاثیرناپذیری از عقاید دوران جاهلیت
۸. مفاهیم «عدم تعارض و ناسازگاری» و «ارائه برنامه کامل هدایت به انسان» به ترتیب به کدام یک از جنبه های اعجاز معنوی قرآن کریم اشاره دارد؟ (آزمون کانون، ۶ بهمن ۹۶)
۱) انسجام درونی در عین نزول تدریجی - جامعیت و همه جانبه بودن
۲) انسجام درونی در عین نزول تدریجی - تاثیرناپذیری از عقاید دوران جاهلیت
۳) جامعیت و همه جانبه بودن - جامعیت و همه جانبه بودن
۴) جامعیت و همه جانبه بودن - تاثیرناپذیری از عقاید دوران جاهلیت
تهیه کننده :
برای دریافت مطلب با کیفیت بهتر ، فایل پی دی اف را از قسمت ضمیمه دانلود کنید .
سپاس از توجه شما 💙
