سلام کنکوری های عزیز
در این مطلب قصد داریم درس دوم دینی دهم را که در آزمون یک مرداد از آن سوال خواهید داشت بررسی کنیم. در پایان 5 تست از کنکور سراسری آمده است. ابتدا متن را بخوانید و سپس با پاسخ به تست ها این درس را جمع بندی کنید.
دانستیم که قرآن هدف خلقت انسان را عبودیت بیان کرده است و رشد و کمال انسان ودر نتیجه رستگاری وی جز با قدم نهادن در این مسیر میسر نمی شود.
اولین گام در این مسیر شناختن انسان است یعنی شناخت سرمایه ها، توانایی ها و استعداد های او و نیز شناخت موانع حرکت انسان در مسیر عبودیت.به همیندلیل است که خودشناسی سودمند ترین دانش هاست.
سرمایه های انسان
خداوند با اعطای نعمات مادی و معنوی انسان را گرامی داشته و به او کرامت بخشیده و بر بسیاری از مخلوقاتبرتری داده است یعنی برای وی جایگاه ویژه ای قائل شده است.
و برای این که او بتواند در مسیر هدفخلقتش حرکت کند به او 5 سرمایه داده است که ابتدا باید آن ها را بشناسد و سپس از آن ها بهره گیرد.
1) قوه عقل : نیرویی برای اندیشیدن و تشخیص خوب از بد. دریافتن حقیقت و دوری از جهل. عامل دور کننده از خوشی های زود گذر.درک حقایق مقدمه و لازمه دور شدن از جهل و تشخیص حق از باطل می باشد.
2) اراده و اختیار : ما صاحب اراده و اختیار و مسئول سرنوشت خویش هستیم. {انا هدیناه السبیل اما شاکرا و کفورا}
پیام آیه : هدایت انسان از طریق ارسال تعالیم الهی توسط پیامبران. شاکرا و کفورا نشانهاختیار انسان در انتخاب درست یا غلط.
3) گرایش به نیکی ها و زیبایی ها : شناخت خیر و نیکی و گرایش به آن و شناخت بدی و بیزاری از آن در وجود همه ما انسان ها قرار دارد تا به خوبی ها بگراییم و از بدیبپرهیزیم. به همین دلیل است که صفات خوب مانند راستگویی را دوست داریم و از صفات بد مانند ریا و ظلمبیزاریم. {و نفس و ما سواها فاالهمها فجورها و تقواها}
4) وجدان یا نفس لوامه : واکنش انسان در برابر گناه و زشتی به دلیل گرایش فطری وی به خوبی ها و ملامت و سرزنش خویش و تلاش برای جبران پس از ارتکاب گناه.عامل درونی.{و لا اقسم با النفسه الوامه}
سوگند خوردن خدا به نفس لوامه از اهمیت و عظمت این مرتبه نفس است.
5) راهنمایان الهی : خداوند پیامبران و پیشوایان را با کتاب به سوی ما فرستاد تا راه را به ما نشان دهند و در پیمودن راه حق به ما کمک کنند.
سرمایه و هدف
هدف و مسیر حرکت هر کس با سرمایه ها و توانایی هایش هماهنگی دارد و به هر میزان که سرمایه افزون گردد اهداف بزرگ تری را میتوانمد نظر قرار داد و بلعکس.
موانع رسیدن به هدف
خداوند علاوه بر نشان دادن عوامل رشد و کمال عوامل سقوط و گناه و دور ماندن از هدف را نیز به ما نشان داده است.
1) نفس اماره : فرمان دهنده به بدی ها. عامل درونی برای رسیدن به لذت های زودگذر دنیایی که به گناه دعوت میکند و انسان را از پیروی از عقل و وجدان باز میدارد. حضرت علی {دشمن ترین دشمن تو همان نفسی است که درون توست}
2) دام های شیطان : عامل بیرونی که خود را برتر از آدمیان میداند و سوگند یاد کرده تا فرزندان آدم را فریب دهد و از رسیدن به بهشت باز دارد. کاراو وسوسه کردن است و راه نفوذ دیگری ندارد و این خود ما هستیم که به او اجازه وسوسه میدهیم پس علت گرفتار شدن به گناه خود انسان است نه شیطان.
شیطان در روز قیامت که فرصتی برای توبه نمانده به اهلجهنم میگوید {خداوند به شما وعده حق داد اما من به شما وعده ای دادم و خلاف انعمل کردم.البته که من بر شما تسلطی نداشتم و فقط شما رو به گناه دعوت کردم. این خودتان بودید که دعوت من را پذیرفتیدپس خودتان را سرزنش کنید نه من را. نه من میتوانم به شما کمکی کنم و نه شمامیتوانید من را نجات دهید.}
پیام آیه : راه نفوذ فقط وسوسه است. اختیار انسان محدود به زندگی دنیوی است و در قیامتاز جن و انس سلب میشود.
راه های فریب شیطان : غافل کردن از خدا و یاداو.زییبا و لذت بخش نشان دادن گناه.سرگرم به ارزو های سراب گونهدنیایی.
ایجاد کینه و دشمنی میان مردم.
راز رانده شدن شیطان
چون شیطان فرمان خدا را برای سجده برانسان اطاعت نکرد برای همیشه از درگاه خدا طرد شد.
پیامبر اکرم {خداوند به چنین کسانی خطاب میکند من به خاطر تو شیطان را طرد کردماما تو او را دوست خود گرفتی و به اطاعت او درامدی ؟{ ← مورد سرزنش قرارگرفتن انسان توسط خدا.
امام زمان {هیچ چیز مانند نماز بینی شیطانرا به خاک نمی مالد{← ناکامی شیطان در رسیدن به خواسته هایش.
تست ها
1) مستمسک انسان برای رهایی از راحتطلبی و خوشی های زود گذر به ترتیب چیست؟
الف) دوراندیشی عقل—محکمه های وجدان ب) محکمه های وجدان—دوراندیشیعقل
ج) دوراندیشی عقل—گرایش به نیکی ها د) محکمه های وجدان—وجدان اخلاقی
2)عبارت قرانی {انسان را بر بسیاری از مخلوقات برتری بخشیدیم} اشاره بهکدام فضیلت انسان دارد؟
الف) توانایی بهره مندی از انچه خدا برای وی آفریده ب) اراده ای که وی را مسئول سرنوشتشمیکند
ج) وجود نیرویی که با آن بیندیشد و راه را تشخیص دهد د) وجود راهنمایانی دلسوز
3) پیام کدام عبارت نشانگر اختیار انسان در محدوده حیات دنیایی است؟
الف) شما فریادرس من نیستید ب) من فریادرس شمانیستم
ج) مرا سرزنش نکنید و خودتان را سرزنش کنید د) فقط شما را به گناه دعوت کردم
4) نفس لوامه برخاسته از....است و آنگاه وارد عمل میشود که...
الف) گرایش به نیکی ها—انسان به گناه آلوده شود ب) گرایش به نیکی ها—آدمی خود را سرزنشکند
ج) وجدان اخلاقی—انسان به گناه آلوده سود د) امر کننده به بدی ها—آدمی در دامگناه بیفتد
5) آن مرتبه از نفس که خداوند بر آن سوگند خورده...است که هنگام....ظهور و بروز میکند که مسبب آن....است و از آیه....مفهوم می گردد
الف) لوامه - آلودگی به گناه - گرایش به نیکی ها - {و نفس و ما سواها...}
ب) اماره – آلودگی به گناهان – فطرت خدا آشنای انسان – {و نفس و ما سواها...}
ج) اماره – ترک واجبات و انجام محرمات – فطرت انسان – {لا اقسم بالنفس الوامه}
د) لوامه – ترک واجبات و انجام محرمات – گرایش به نیکی ها – {لا اقسمبالنفس الوامه}
فاضل مهرآئین- مهندسی مکانیک صنعتی شریف
