درس زیستشناسی مهمترین درس دانشآموزان تجربی است که تسلط بر آن علاوه بر آنکه باعث کسب نمره و تراز بهتری در آزمونها و کنکور خواهد شد، اعتمادبهنفس خوبی هم در دانشآموزان برای ادامهی این رشته و موفقیت در آن ایجاد خواهد کرد. توجه و تمرکز دانشآموزان باید روی این درس بیشتر بوده و روش خاص خود را در این درس کشف کنند. نظرات و ابهاماتی که در ذهن دانشآموزان در مورد نحوهی مطالعهی زیستشناسی وجود دارد این است که آیا حفظ کردن میتواند کمک کند در زیستشناسی موفق باشند؟ چگونه آن را ترکیبی بخوانند؟ چگونه میتوانند فراموشی در زیستشناسی را به حداقل برسانند و دهها سؤال دیگر. اکنون روشی را در زیستشناسی به شما معرفی میکنم که علاوه بر اینکه خواندن این درس را لذتبخش و شیرین میکند، احتمال فراموشی نکات را هم به حداقل میرساند.
روش OIBCR
مرحلهی اول outline: در این مرحله باید دانشآموز دید کلی از مبحثی که میخواند پیدا کند؛ بنابراین باید نام فصل و زیرعنوانها را بخواند و بین آنها ارتباط برقرار کند. یک معلم باتجربه قطعاً در ابتدای تدریس یک مبحث بهراحتی میتواند این دید کلی و هدف از آموزش آن مبحث را به دانشآموز بدهد؛ زیرا این کار روند یادگیری را در دانشآموز بهتر میکند. آنچه برای انجام بهتر این مرحله میتواند به شما کمک کند خواندن روزنامهوار مباحث است؛ یعنی بدون اینکه به جزئیات وارد شوید تلاش میکنید که به مفهوم کلی مطلب پی ببرید.
مرحلهی دوم Imagination: تجسم و تصور درست مفاهیم همهی آن چیزی است که شما در زیستشناسی به آن نیاز دارید تا اینکه به معنای واقعی بتوانید زیستشناسی را مفهومی یاد بگیرید. به عنوان یک مثال ساده، اگر برای دانشآموز تصویرسازی درستی از سلول و اندامکهای درون آن و هسته انجام شود، هیچ وقت برای دستگاه گلژی گزینهی دستگاه را به جای اندامک انتخاب نخواهد کرد یا در توضیح مراحل مختلف چرخهی سلولی و فهم آن دچار مشکل نخواهد شد. استفاده از تصاویر و انیمیشنهای زیستشناسی در این مرحله کمک شایانی به دانشآموزان میکند.
مرحلهی سوم Brain storming: طوفان فکری یا brain storming روشی خلاقانه و هیجانانگیز است که با استفاده از آن میتوانید مفاهیم را به صورت عمیق درک کرده و به ارتباط بین آنها پی ببرید. حتی نکات ترکیبیای را که در مورد یک مبحث وجود دارد به دست میآورید. در این روش یک برگه بردارید و در مورد مطلبی که خواندید هر چیزی که به ذهنتان میرسد روی کاغذ بنویسید؛ حتی چیزهایی که فکر میکنید ارتباط خیلی کمی با موضوع دارند. شاید فقط یک کلمه به ذهنتان میرسد یا یک عبارت اما آن را روی کاغذ بنویسید. از مطالبی که قبلاً آموختهاید هم استفاده کنید. اگر احساس میکنید ممکن است به مطلبی که جدید خواندهاید ارتباط داشته باشد مطلب و ارتباط احتمالی آن را هم بنویسید.
مرحلهی چهارم Connection: در این مرحله کتابتان را به دقت سطر به سطر و کلمه به کلمه بخوانید. سعی کنید درستی یا نادرستی آنچه را در مرحلهی brain storming روی کاغذ آورده بودید ثابت کنید و بین این مطالب و کتاب درسی ارتباط ایجاد کنید. مواردی را که از آموختههای قبلیتان روی کاغذ آورده بودید به آن قسمت از کتاب درسی مراجعه میکنید تا نکات ترکیبی این مبحث با مباحث قبلی را کامل درک کنید. همهی نکات را وارد کتاب درسی کنید. میتوانید در بین صفحات کتاب درسیتان برگههایی بچسبانید و نکات را در آن بنویسید تا کتاب منظم و جامعی داشته باشید.
مرحلهی پنجم Repetition: مرحلهی نهایی مرور است. بازههای مروری برای زیستشناسی باید به صورت دقیق رعایت شود. در غیر این صورت برای یادآوری مطالب به زمان زیادی احتیاج خواهید داشت. سعی کنید به جای مرورهای منفعلانه، مرورهای فعال داشته باشید. تست زدن یکی از بهترین راههای انجام این مرحله است. پرواضح است که باید نکات تستهایی که مهم هستند یا اشتباه جواب دادهاید به نکات قبلی اضافه کنید.