والدین اغلب نگران مدت زمان وقتگذرانی کودک با وسایل الکترونیکی و همچنین تأثیرات آن بر روی مهارتهای اجتماعی، مسائل انگیزشی، تمرکز و دقت، احساسات و عملکرد عصبی کودک هستند. با توجه به دسترسی آسان کودک به انواع وسایل الکترونیکی (تلویزیون، تبلت، کامپیوتر، تلفن همراه و غیره)، اکثر اوقات، کودک با این وسایل مشغول میشود. همچنین، وسایل الکترونیکی به یک منبع اولیه برای دریافت اطلاعات و همچنین ابزار سرگرمی کودک تبدیل شدهاند. این نگرانیها بهجا هستند، نتایج یک پژوهش نشان میدهد که کودکان در آمریکا حدود هفت ساعت در روز از وسایل الکترونیکی استفاده میکنند.
یک سؤال مهم این است که آیا استفاده کودکان از وسایل الکترونیکی بر روی عملکرد عصبی کودک تأثیر میگذارد یا خیر (که میتواند بر عملکرد روانی و رفتاری کودک نیز تأثیر بگذارد). اگر پاسخ این سؤال مثبت است، چه تأثیری خواهد گذاشت؟ مطالعات متعددی راجع به این موضوع انجام شده است که نتایج زیر به دست آمده است:
تأثیرات اجتماعی و احساسی:
افزایش استرس
افزایش مدت زمان لازم برای انجام وظایف
افزایش میزان زمانی که کودک تلف میکند
افزایش سطح اضطراب در صورت دسترسی نداشتن کودک به وسایل الکترونیکی
افزایش ناامیدی و کاهش تعهد برای انجام وظایف چالشبرانگیزتر و کاهش توانایی حل مسئله
افزایش میزان شتابزدگی و عجله در انجام کارها
تضعیف قدرت کنترل احساسات
کاهش توان تشخیص زبان بدن و صورت و پیامهای غیرکلامی
تأثیرات عصبشناختی بر روی مغز در حال رشد:
ترشح مکرر دوپامین، افزایش میزان لذت و اعتیاد به آن
کاهش تمرکز و محدوده دقت
افزایش انگیختگی
از کار انداختن غده صنوبری که باعث ترشح ملاتونین میشود (یک هورمون طبیعی که موجب القاء خواب میشود.)
محرومیت از خواب: کمخوابی و کیفیت پایین خواب
فشار احساسی فراتر از حد تحمل کودک
همچنین، اعتیاد به وسایل الکترونیکی میتواند منجر به مشکلات فیزیکی زیر در مغز شود.
کوچک شدن ماده خاکستری مغز (قسمتی از مغز که در آن پردازش انجام میشود.)
کوچک شدن قسمت قدامی مغز (قسمتی از مغز که عملکردهای اجرایی مانند برنامهریزی و منظم سازی انجام میشود.)
کوچک شدن جسم مخطط مغز (قسمتی از مغز که سیستم پاداش مغز و سیستم کنترل تکانه رفتارهای ناهنجار در آن اداره میشود.)
آسیب به انسولا (قسمتی از مغز که در آن ظرفیت ما برای همدلی و دلسوزی افزایش مییابد.)
کاهش یکپارچگی ماده سفید مغز (قسمتی از مغز که مسیرهای ارتباطی برای برقراری ارتباط در مغز هستند.)
عملکرد ناقص سیستم شناختی و تشخیصی
کاهش تعداد گیرندههای دوپامین، که به افسردگی مربوط میشود.
تحقیقات نشان میدهد که ارتباط رودررو با سایر کودکان میتواند برای رشد اجتماعی و احساسی کودک بسیار مفید باشد، درحالیکه استفاده از وسایل الکترونیکی باعث کاهش همدلی، نقص مهارت در برقراری ارتباط، عملکرد شناختی و تشخیصی، کنترل احساسات، خواب، دقت و تمرکز و رشد مغز میشود. احتمالاً گام مهم بعدی برای والدین، معلمها و روانشناسان، دستیابی به آگاهی بیشتر برای مدیریت مدت زمان استفاده از وسایل الکترونیکی توسط کودکشان از سنین پایین تا نوجوانی است.
منبع :
https://www.psychologytoday.com/us/blog/helping-kids-cope/201808/screen-time-the-impact-kids-and-parenting