در این مطلب توضیحاتی جامع در مورد جاندار تراژنی داده شده است.
منبع:
http://www.actionbioscience.org/biotechnology/margawati.html
تهیه و ترجمه:
مهدی روشن
جانداران تراژن
جانداران تراژن برای حمل ژن از گونه های دیگر به منظور افزایش رفاه بشر مهندسی شده اند. به عنوان مثال:
کشاورزی و دامداری، مثل تولید گوسفندان بزرگتر از نظر جثه که پشم بیشتری دارند.
پزشکی و داروسازی، مثل تولید گاو هایی که در شیرشان انسولین دارند.
در صنعت، مثل بز هایی که در شیرشان ابریشم تولید می کنند.
امروزه پیشرفت در بیولوژی مولکولی با سرعتی غیر قابل پیش بینی در حال رخ دادن است که یکی از این ها توانایی تولید
جانداران تراژن مهندسی شده است. تکنولوژی، جانداران تراژنی مانند موش، خرگوش، خوک، گوسفند و گاو تولید کرده است.
اگرچه مشکلات اخلاقی زیادی موضوع جانوران تراژن را در بر گرفته است، با این حال این مقاله بیشتر پیرامون پایه ها و کاربرد
آن در کشاورزی و دامداری، پزشکی و صنعت می پردازد.
جاندار تراژن چه جانداری است؟
برای جاندار تراژن تعریف های مختلفی وجود دارد اما طبق یک تعریف اصلی[2] به جانوری که به طور عامدانه مورد دست کاری
ژنتیکی قرار گرفته(تغییر ژنتیکی که از یک ارگانیسم دیگر گرفته شده است)، جانور تراژن می گویند. ساختار ژنتیکی یک
ارگانیسم باعث بروز ویژگی های خاص در آن جانور می شوند.
برای مثال، یک جنین می تواند یک ژن عملکردی خارج از ژنوم طبیعی خود که به طور مصنوعی از یک منبع دیگر در آن قرار
گرفته شده است ، یا ژنی که عملکرد یک ژن خاص دیگر را در بدن مختل می کند، داشته باشد. به جاندارانی که DNA آنها از
این راه دستکاری شده است، جاندار تراژن می گویند.
بعضی از جانداران تراژن برای مقاصد اقتصادی تولید شده اند. برای مثال گوساله تراژنی که در شیرش پروتئین های مخصوص
انسانی را دارد، که برای درمان بیماری های انسانی مثل آمفیزم به کار می رود.
بقیه جانداران تراژن به منظور استفاده به عنوان مدل های بیماری تولید شده اند(حیوانات به طور ژنتیکی مهندسی می شوند تا
نشانه های بیماری ها را نشان دهند تا درمان های موثر و مفید مورد مطالعه قرار بگیرند). برای مثال موش هایی که در انواع
سرطان های انسانی مورد مطالعه قرار می گیرند.
چگونه جانداران تراژن تولید می شوند؟
دانشمندان در حال حاضر می توانند جانداران تراژن را تولید کنند چون از زمان کشف واتسون و کریک پیشرفت های زیادی در:
ایجاد ترکیب جدید DNA (DNA ساختگی)
ساخت کلون ژنتیکی
آنالیز بیان ژن
تعیین نقشه ژنوم
داشته اند.
موضوع اصلی در ایجاد جاندار تراژن انتقال ژن خارجی به جاندار است (به ژن های الحاق شده، transgene می گویند )
چگونه جانداران تراژن به رفاه انسان ها کمک می کنند؟
1- کاربرد کشاورزی و دامداری
پرورش دامداران همیشه با انتخاب حیواناتی که ویژگی های بهتری را نشان می دادند(مثل تولید شیر بیشتر و رشد بهتر)،
نسل بعد آنها را تشکیل می دادند، که این یک روش سخت و وقت گیر است. وقتی استفاده از تکنولوژی بیولوژی مولکولی
وسیع تر شد، تولید حیواناتی که ویژگی های پیشرفته تر و بهتری داشتند، در زمان کم و دقت بیشتر ممکن شد.
کیفیت. گاو های تراژنی تولید شده اند که شیر بیشتر با لاکتوز و کلسترول کمتری را تولید می کنند. همچنین خوک ها و
گوساله هایی که گوشت بیشتری دارند و گوسفندانی که پشم بیشتری دارند، تولید شده اند. اما در گذشته دامداران از
هورمون ها برای انجام این فرایند ها استفاده می کردند.
مقاومت در برابر بیماری. دانشمندان تلاش می کنند که حیواناتی که نسبت به بیماری ها مقاوم هستند همچون خوک هایی
که به آنفلوانزا مقاوم اند تولید کنند. اما در حال حاضر تعداد خیلی اندکی ژن جهت ایجاد حیوانات مقاوم نسبت به بیماری
ها، موجود است.
کاربرد پزشکی
مکمل های غذایی و دارویی
ژن درمانی های انسانی
کاربرد صنعتی
در سال 2001 دانشمندان کانادایی، ژن های نوعی عنکبوت را در یک بز جایگذاری کردند و بز شروع به تولید شیر حاوی
ابریشم و ترشح رشته های کوتاه ابریشم از بدن خود کرد. و دانشمندان توانستند با مطالعه ساختار این پلیمر در شیر و
بافتن آنها به صورت نخ، مواد سبک، سفت و محکم و انعطاف پذیر که در موارد مختلف کاربرد دارند، تولید کنند.
متن زبان اصلی ضمیمه شده است.