دانشنامه زیست‌شناسی: مژکداران و تولیدمثل جنسی در آنها

در این مطلب توضیحاتی جامع در مورد  مژکداران و تولیدمثل جنسی در آنها داده شده است.

تهیه و ترجمه:

امیرحسین بلوری و مهدی روشن

منبع:

http://www.biology-pages.info/C/Ciliates.html

تاریخ انتشار مقاله:

17 آوریل 2014

مژک داران [1]و تولید مثل جنسی در آن ها:

با وجود این که این دسته از آغازیان تک سلولیند اما بسیار پیچیده اند.

مژک داران به عنوان سلول بزرگ بوده (حتی برخی از آن ها را با چشم غیر مسلح نیز میتوان دید) اما اندامک هایی دارند که نقش اندام های جانداران پرسلولی را ایفا میکنند. در حقیقت برخی زیشت شناسان حتی آن ها را غیر سلولی [2]تصور میکنند تا بر این موضوع تاکید کنند که "بدن" آن ها در ساختارش از هر سلول دیگری در جانداران دیگر دقیق تر عمل می کند.

[1] ciliates

[2] acellular

این جانداران حداقل یک هسته ی کوچک و دبپلویید دارند که کل ژنوم آن ها را در بر میگیرد ولی در ترجمه فعال نیست.

به جز این هسته کوچک، مژک داران یک هسته بزرگ پلی پلویید نیز دارند که ژن های فعال اداره کننده سلول را در خود جای داده است.

تولید مثل جنسی در مژک داران از نوع هم یوغی [1]است. شکل فوق  این فرایند را در نوعی پارامسی نشان داده و مراحل آن به ترتیب آورده شده است:

1-  پارامسی ها به یکدیگر نزدیک شده و یک پل سیتوپلاسمی بین آن ها تشکیل می شود.

2- هسته ی کوچک هر کدام از پارامسی ها دستخوش تقسیم میوز می شود.

3- از چهار هسته ی هاپلویید حاصل، 3 تا از بین می روند.

4- هسته ی چهارم تقسیم میتوز را انجام میدهد.

5- یکی از دوهسته دختر حاصل میتوزدر هر کدام از پارامسی ها از طریق پل سیتوپلاسمی به دیگری مهاجرت می کند و با هسته با قی مانده در آن ترکیب می شود و یک هسته دیپلویید را تشکیل می دهد.

6- سلول ها جدا می شوند.

7- هسته بزرگ هر یک از پارامسی های حاصل از بین رفته و هسته بزرگ جدید ساخته می شود.

در واقع در این جا از ترکیب دو سلول، دو سلول دیگر حاصل شد که شاید به نظر تولید مثل نباشد ولی در حقیقت توالی ژنی تغییر کرده و سلول های حاصل  با والدین خود یکسان نیستند که متفاوت بودن هسته ی بزرگ آن ها نسبت به سلول های والد خود، توجیه کننده این حقیقت است. هنگامی که این دو سلول تولید مثل غیر جنسی را آغاز کنند، می توانند از این راه تشکیل دهنده یک کلونی باشند.

از گذشته تا بحال تحقیق و پژوهش در رابطه با مژک داران به کشف های علمی بسیاری انجامیده است. برای مثال می توان به کشف اولین ریبوزوم ها در گونه خاصی از مژکداران [2]اشاره کرد.

[1] conjugation

[2] Tetrahymena thermophila

متن زبان اصلی ضمیمه شده است.