امکان تعیین کیفیت محصولات کشاورزی به صورت برش نخورده، با طراحی و ساخت دستگاه آزمون غیر مخرب فراصوتی توسط پژوهشگران دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس فراهم شد.
آزمون فراصوتی یکی از روشهایی است که از آن میتوان برای ارزیابی غیرمخرب کیفیت محصولات کشاورزی استفاده کرد. تراگذرهای مورد استفاده در آزمون فراصوتی، صنعتی هستند و از آنجا که محصولات کشاورزی تضعیفکننده شدید امواج فراصوتی هستند، نمیتوان از این تراگذرها در کشاورزی استفاده کرد و باید تغییراتی در آنها ایجاد شود که این کار با بهره گیری از هورن یا متمرکزکننده انجام میگیرد.
مهندس رسول معمار دستجردی، مجری طرح ضمن بیان این مطلب گفت: در این پژوهش پس از طراحی، ساخت و اعتبارسنجی سامانه فراصوتی به منظور ارسال و دریافت امواج فراصوتی و نوشتن برنامه رایانه ای برای محاسبه شاخصهای فراصوتی، طراحی هورن نمایی برای فرکانس kHz 75 با دو روش نظری و رایانهای انجام و سپس ساخت و آزمایش آن برای اندازه گیری ویژگی های فراصوتی محصولات کشاورزی به صورت برش نخورده ارائه شد. بررسی های اولیه نشان داد که می توان با استفاده از روش رایانهای هورن های بسیار پیچیده را با دقت بالایی طراحی کرد. همچنین مقایسه بین روش نظری و رایانهای نشان داد که روش رایانه ای خطای بسیار کمی دارد و نیاز به حل معادلات بسیار پیچیده ندارد.
وی افزود: اثر ضخامت محصول بر سرعت امواج فراصوتی در کاوشگر دارای هورن در سطح احتمال یک درصد معنی دار نبود در حالیکه در کاوشگر بدون هورن با تغییر ضخامت نمونه محصول کشاورزی، سرعت بطور معنی داری در سطح احتمال یک درصد تغییر کرد که مطلوب نیست. بنابراین می توان گفت که تراگذار دارای هورن برای انجام آزمون های فراصوتی مناسب تر است.
معمار دستجردی در پایان تاکید کرد: در نهایت بررسیها نشان داد که امکان تعیین کیفیت محصولات کشاورزی به صورت برش نخورده با به کار بردن امواج فراصوت وجود دارد اما برای به کارگیری این فن به صورت تجاری بطوریکه قابل رقابت با سایر روش های غیرمخرب مانند پردازش تصویر و طیف بینی فروسرخ باشد، باید پژوهشهای بیشتری انجام شود.
گفتنی است این پژوهش با راهنمایی دکتر سعید مینایی و با مشاوره دکتر محمد هادی خوش تقاضا از اعضاء هیات علمی دانشگاه انجام شد.