1- درست خواندن واژهها در قرابت معنایی
بسیاری از واژهها از نظر نوشتاری یکسان هستند اما تلفظ و معنای متفاوتی دارند. گاهی به گمان خودمان میتوانیم یک بیت را بخوانیم اما هر چه بیشتر بخوانیم، کمتر میفهمیم! پس احتمالاً باید یک واژه را به شیوهی دیگری تلفظ کنیم.
2. توجه به کاربردهای «ی» در قرابت معنایی
گاهی «ی» نشانهی نکره است. معمولاً میتوان «ی» نکره را با «یک»، «آن»، «هر» و «هیچ» جایگزین کرد.
مثال: سحری خداوندگارش فرمود که: تاسها برگیر که به حمام رویم. (سحری: یک سحر، یک روز صبح)
گاهی «ی» جزئی از واژه است نه «ی» نکره.
مثال: هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را
گاهی «ی» نکره، مخفف فعل «هستی» است.
مثال: چو تویی قضایگردان به دعای مستمندان که ز جان ما بگردان ره آفت قضا را
(تویی: تو هستی)
3- هنگام خواندن بیتها و شعرها باید این سؤال بیشتر از همهی سؤالها در ذهن شما مطرح شود: «این کلمه را به همراه کلمهی بعدی بخوانم یا اینکه بعد از آن مکث کنم؟» به عبارت دیگر «باید بین این دو کلمه کسره بیاید یا درنگ؟»
4- گاهی میان دو واژه، نه میشود کسره آورد نه مکث کرد؛ زیرا هیچ یک از این دو حالت خواندن را به جای معنیداری نمیرساند. در این موارد احتمالاً با یک واژهی مرکب روبهرو هستید؛ یعنی باید آن دو واژه را سرهم کنید و به شکل یک واژه بخوانید.