هفته آینده اروپا سه ماهواره هایتک را با هدف کنکاش میدان مغناطیسی زمین پرتاب میکند.
ماموریت 276 میلیون دلاری اروپا تعدادی از رخدادهای عجیب در مغناطیسیم سیاره خاکی را توضیح خواهد داد.
آلبرت زاگلوار، مدیر پروژه شرکت سازنده این سه ماهواره به نام Astrium، در این رابطه گفت: میدان مغناطیسی زمین مولفهای بسیار مهم است و امکان حیات را با ارائه سپر در مقابل تشعشع فضا فراهم کرده است؛ با این حال، قطب مغناطیسی و میدان مغناطیسی در حال تغییر هستند و دلیل این امر مشخص نیست.
مغناطیسیم زمین از نیکل و آهن مایع فوقداغ مشتق میشود که این دو عنصر در پوسته خارجیتر و حدود سه هزار کیلومتری زیر سطح زمین وجود دارند.
مانند یک دینام چرخان، این اقیانوس فلز زیرزمینی جریانهای الکتریکی و بنابراین میدان مغناطیسی تولید میکند. اما بر عکس تصورات موجود، این میدان ثابت و غیرقابلتغییر نیست.
هماکنون گسست بین قطب شمال مغناطیسی و شمال جغرافیایی زمین در حال افزایش است، به طوری که از سال 2001، این گسست در مقایسه با سرعت 10 کیلومتر در سال در اوایل دهه 1990، با سرعت 65 کیلومتر در سال در حال عریض شدن است.
افزن بر این، میدان مغناطیسی در حال ضعیف شدن بوده و از اواسط قرن 19 حدود 15 درصد نیرویش را از دست داده است.
بسیاری از کارشناساین معتقدند این امر میتواند پیش درآمدی برای معکوسشدن قطبیت مغناطیسی باشد.
بر اساس علائم مغناطیسی موجود در رسوبهای باستانی، سوئیچهای قطبیت هر 200 هزار تا 300 هزار سال رخ میدهد.
واژگونیها فرایند کندی هستند که با هیچ نظمی رخ نمیدهد، با این حال آخرین باری که این موضوع رخ داد، حدود 780هزار سال پیش بود. بنابراین زمان یک واژگونگی فرا رسیده است.
مغناطیسم فقط از عمق سیاره زمین ناشی نمیشود و مواد معدنی موجود در پوسته زمین، یونسفر و مگنتوسفر نیز در این امر مشارکت میکنند. دریا نیز در این میان نقشی ضعیف دارد، زیرا آب شور رسانا است.
سه ماهواره اروپا قرار است جمعه از «پلستسک کازمودروم» روسیه بر روی پرتابگر «موشک» و با هدف بررسی سوپ مغناطیسی و کشف مواد آن پرتاب شوند.
بر روی هر یک از این ماهوارهها ابزاری برای اندازهگیری شدت، جهت و نوسانات میدان مغناطیسی وجود دارند.
سپر آنها نیز جهت ایزولهکردن ابزار از نویز مغناطیسی تجهیزات عملیاتی خود ماهوارهها مانند باتریها، واحد ارتباطات و دیگر اجزا طراحی شده است.
بزرگترین چالش ارائه محصولی است که بتواند میدان مغناطیسی را با جزئیات بینهایت ریز اندازهگیری کند.
مامویت پیش رو نه تنها دانش بنیادی در خصوص میدان مغناطیسی زمین ارائه میدهد، بلکه دقت راهبری بر روی زمین و همچنین طراحی ماهوارهها را ارتقا میبخشد.