قضیه شخصیه و قضیه محصوره-منطق دهم- امیرحسین جلالی

 دانش آموزان سختکوش سلام من امیرحسین جلالی رتبه 2 کنکور انسانی 1400 و دانشجوی مدیریت دانشگاه تهران هستم. در این مطلب می خواهم نکاتی درباره تشخیص قضایای حملی محصوره و شخصیه بیان کنم و سپس به حل تست بپردازیم.

نکات

نکته اول) اگر موضوع قضیه مفهومی کلی باشد، قضیه محصوره است.مثال: هر فیلسوفی باهوش است.

نکته دوم) اگر موضوع قضیه مفهومی جزئی باشد، قضیه شخصیه است.مثال: سقراط  باهوش است.

نکته سوم) هرگاه لفظی داخل گیومه باشد مانند «دیو» ، یا جمله درباره ساختار کلمه باشد(تعداد نقاط یا تعداد الف و مواردی ازین قبیل) مفهوم جزئی و قضیه شخصیه است. مثال: ساعت چهار حرف دارد، «سنگ» یک نقطه دارد.

نکته چهارم) اگر بتوان برای موضوع قضیه سور(هر،بعضی،هیچ) درنظر گرفت، در این صورت قضیه محصوره است. مثال: دانش آموزان در آزمون شرکت کردند.(بعضی دانش آموزان در امتحان شرکت کردند، هر دانش آموزی در امتحان شرکت کرد)

نکته پنجم) اگر گروه، تیم و مجموعه، ویژگی خاصی داشته باشند، به گونه ای که این ویژگی را نتوان برای افراد یا اعضای آنها به صورت جداگانه در نظر گرفت، قضیه شخصیه است.مثال:1- مجموعه اعداد زوج بی شمار است.(تک تک اعضای این مجموعه بی شمار نیستند مثلا عدد دو بی شمار نیست بلکه همه اعضای آن با هم و به صورت مجموعه بی شمار هستند) 2-تیم فوتبال الف پیروز شد. (این پیروزی برای کل افراد تیم در کنار هم به دست آمده است و نمیتواند به اعضای تیم به صورت جداگانه صدق کند.)

نکته ششم) قوانین علمی، حقوقی و شرعی سور کلی دارند و قضیه محصوره محسوب میشوند.

تست

1-در کدام گزینه یک قضیه محصوره یافت میشود؟{خرداد 1400-کانون}

1) دو دانش آموز در کلاس غایب بودند.               

2) بازیکنان تیم فوتبال یازده نفر هستند.

3) تیم رباتیک مدرسه به مرحله نهایی راه یافت.       

4) فلسفه کلمه ای برگرفته از زبان یونانی است.

2-کدام گزینه یک قضیه شخصیه است؟{فروردین 1400-کانون}

1) دانش آموزان کلاس 301 باهوش هستند.            

2) تیم فوتبال ایران به جام جهانی راه یافت.

3) سهامداران این شرکت تولیدی ورشکسته شدند.     

4) کتاب های درسی نظام جدید تغییرات عمده ای یافته اند.

3-کدام عبارت نشان دهنده یک قضیه محصوره است؟{کنکور انسانی-1396}

1) کلمات بیانگر تصورات ذهن هستند.

2) مجموعه اعداد فرد غیر قابل شمارش است.

3) جامعه بشری دربرگیرنده سایر جوامع انسانی است.

4) مجموعه از پنج حرف تشکیل میشود و در اصل عربی است.

4-کدام یک از قضایا شخصیه است؟{کنکور انسانی خارج-1396}

1) کلمات بیانگر تصورات ذهن اند.

2) انسان در پس زبانش پنهان است.

3) مسلمان، حضرت محمد(ص) را به عنوان خاتم پیامبران باور دارد.

4) مجموعه اعداد طبیعی، مجموعه اعداد فرد را دربر میگیرد.

5-کدام قضیه شخصیه است؟{کنکور انسانی-99}

1) زاغکی قالب پنیری دید.

2) زاغ گور کندن را به قابیل آموخت.

3) زاغ برعکس غاز میشود.

4) زاغ می خواست راه رفتن کبک را بیاموزد.

پاسخ

1-گزینه های 2 و3 طبق نکات گفته شده شخصیه هستند زیرا تیم در این دو گزینه با هم و در کنار یکدیگر ویژگی گفته شده را دارند و نمیتوان برای آنها سور در نظر گرفت. گزینه 4 نیز درباره یک لفظ صحبت می کند و طبق نکات بالا شخصیه است. در گزینه 1 میتوان بجای عدد دو سور هر یا بعضی قرار داد و عدد دو برای شمارش موضوع قضیه است. بنابراین محصوره است.

2-گزینه های 1و3و4 سورپذیر و محصوره هستند.(بعضی دانش آموزان کلاس 301 باهوش هستند. بعضی سهامداران این شرکت تولیدی ورشکسته شدند. هر یک از کتاب های درسی نظام جدید تغیرات عمده ای یافته اند.) گزینه2 طبق نکات مذکور شخصیه است.

3-در گزینه های 2و3 موضوع قضیه مجموعه هایی هستند که ویژگی خاصی را دارند. یکی بی شمار است و دیگری زیرمجموعه دارد و نمیتوان این ویژگی را برای اعضای مجموعه، جداگانه درنظر گرفت . در نتیجه سورپذیر نیستند و شخصیه هستند. گزینه 4 نیز درباره ساختار یک لفظ است و شخصیه است.

اما در گزینه1 موضوع قضیه سورپذیر و محصوره است.(بعضی کلمات بیانگر تصورات ذهن هستند/هر کلمه ای بیانگر تصورات ذهن است)

4-گزینه های1و2و3 سورپذیر و محصوره هستند(بعضی کلمات بیانگر تصورات ذهن اند. هر انسانی در پس زبانش پنهان است. هر مسلمانی حضرت محمد(ص) را به عنوان خاتم پیامبران باور دارد.) اما گزینه4 طبق نکات گفته شده شخصیه است.

5-گزینه 3 درباره ساختار لفظ است و طبق نکات مذکور موضوع این قضیه جزئی و قضیه شخصیه است. 

 در سایر گزینه ها زاغ و زاغک که موضوع قضایا هستند مفاهیمی کلی و بنابراین قضایا محصوره هستند.