در عصر که ما در آن زندگي مي کنيــم اکثر کارها ماشيني شده است و در مقابل ، فعاليت هاي بدني مختصر و کوتاه گرديده است . در اين شرايط وسيله اي که بتواند انسان را سريع تر به مقصد برساند و موجب تحرک جسمي نيز باشد مورد توجه قرار مي گيرد . در اينجا وسيله اي به نام دوچرخه بســيار کار ساز است . دوچرخه وسيله اي ساده ،سبک و انفرادي است که هم براي رفت و آمد سريع تر و هم به منظور تفريح و سرگرمي و ورزش به کار مي آيد . از همان سال هاي ابتداي اختراع دوچرخه ، کساني که از اين وسيله استفاده مي کردند ، به تدريج در کار خود مهارت يافتند و به اين نتيجه رسيدند که مي توانند با هم به رقابت بپردازند و مسابقاتي برگزار نمايند .از ابتداي تاريخ ، انسان همواره در اين آرزو بود که هر چه سريع تر بتواند از نقطه اي به نقطه ديگر برود.در سال ۱۶۹۰ اولين دوچرخه سوار به جهان معرفي گرديد . او يک فرانسوي به نام سيوراک بود .
نخستيــن مسابقه دوچرخه سواري درسال ۱۸۶۸ در محلي به نام هندون در انگلستان انجام شد . در سال ۱۸۷۷ اولين اتحاديه ملي دوچرخه سواران در انگلستان تأسيس شد. پايه هاي فـدراسيون بين المللي دوچرخه سواري در سال ۱۹۰۰با تأسيس اتحاديه بين المللي دوچرخه سواري ريخته شد و مرکز اين اتحاديه در شهر پاريس بود .
مختصري از تاريخچه دوچرخه سواري در ايران
در سال ۱۳۲۴ اولين باشگاه دوچرخه سواري در ايران تأسيس گرديد و در سال ۱۳۲۵ فدراسيون دوچرخه سواري ايران تأسيس گرديد .اولين مسابقه قهرماني کشور در سال ۱۳۲۷ در مسير تهران – کرج و بالعکس برگزار گرديد. اولين مسابقه که به صورت تور در ايران برگزار گرديد در سال ۱۳۳۸برگزار شد. در يان تور مسافت ۱۳۵۰ کيلومتر در مسير تهران ، فيروزکوه ، ساري ، بابلسر ، رامسر ، رشت ، قزوين و تهران توسط دوچرخه سواران طي گرديد و آقاي جاسم زاده به مقام قهرماني رسيــد.اولين ورزشکار دوچرخه سوار ايراني که در سال ۱۹۵۱ به مسابقات بازي هاي آسيايي هنـــد اعزام گرديد آقاي جاسم زاده بود .
انواع دوچرخه و وزن آنها
۱- دوچرخه استقامت که اصولاً سنگين تر از دوچرخه هاي مخصوص سرعت در پيست مي باشد .
۲- دوچرخه جاده معمولاً بين ۸تا ۱۳ کيلو گرم است .
۳- دوچرخه سرعت که از فيبر کربن ساخته مي شود ، ۳کيلو گرم وزن دارد و حداکثر وزن آن به ۶ کيلو گرم مي رسد .
۴- دوچرخه هاي مخصوص به نام سايکلو کراس که نسبت به بقيـه کمي سنگين تر است و براي مسير با مانع است .
۵- دوچرخه هاي استاير ، که مخصوص پيســت موتـور است و وزن آن ۷ تا ۵/۷ کيلو گرم است .
۶- دوچرخه مسـابـقات کوهستان که حدودأ ۱۰ تا ۱۲ کيلو گرم است .
۷- دوچرخه مخصـوص مسـابـقـات (BMX ).
۸- دوچرخه الکتـروباتيـک مخصوص مسابقه الکتروباتيـک.
۹- دوچرخه مخصوص مسابقــات سايکل بال ( فوتبال با دوچرخه ) .
۱۰- دوچرخه تاندوم که دو نفره است و وزن آن ۱۲تا ۱۵ کيلو گرم است .
مشخصات دوچرخه هاي مسابقـــه ( کورســي )
وزن دوچرخ هاي کورسي کمتـر بوده و فرمان آن در سطح پايين تر از زيــن قرار مي گيرد . اين دوچرخه ها را مخصوصاً به اين شکل خاص مي سازند تا دوچرخه سوار در روي وسيـله به حالت خميــده رو به جلو قراربگيـرد و بدين ترتيـــب مقاومت هوا کمتــر شـده و سرعت بيشـــتر گردد. طوقه و تاير دوچرخه هاي کورسي را باريک تر مي سازند تا کم ترين اصطکاک رابا سطح جاده و پيـيست داشته باشد و سرعت بيشتري بگيــرد .در ساخت دوچرخه هاي کورسي معمـولاً در انـتخاب آليـــاژ براي بــدنــه به استــحکــام ، همـــراه بـا ســـبـکي تـوجــه مـي شود.
مشـــخصـات دوچــرخــه هــاي مـخـصــوص پـيـــسـت
طول طبق کوتاه تر بودن ، خودرو ثابت است ، تــرمـز نـدارد، شـيـب لوله کرپــي زياد است ، آلياژ فرمان بسيــار محـکم بوده و معمولاً از جنس آهن مي باشد ، ضـامن و قمقمه ندارد و نوع لاستيــک آن نيز متـفاوت است .
وسايــل شخصـي مورد نيـاز براي دوچرخه سواري:
پيراهن ، شـورت ،دستکـش ، عينک ، کلاه و کفـش .
پيراهن و شورت دوچرخه سوار : از جنس خاصي است که حالت آيـروديــنـامـيــکي را تشديد کرده و امکان افزايش عملکرد دوچرخه سوار را در سرعت بالا تأمين مي کند.
دستکـــــش : زير آن معمولاً چرم و جير و روي آن به وسيلــه ي نخ هاي ابريشــمم و به صورت توري مي باشد.
کفش دوچرخه سواران : از جنس فايبر گلاس فشرده مي بــاشد که ديگر احتياجي به فنر ندارد و پل هاي مخصوص آن مربوط به پمجه رکاب مي شود که نام مخصوص آن لوک مي باشد .( لوک نام کارخانه است )
کلاه : کلاه دوچرخه سواري بر دو نوع است يک نوع حالت آيروديـــناميــکي داشته که جنس آن فايبــر گلاس ساست و نوع ديگر از چرم بوده که ديگر مورد مصرف ندارد و ابعاد مختلف به خود مي گيرد.
قوانيــن : مقررات اتحاديه بين الملل دوچرخه سواري (Usi ) اندازه هاي زير را براي دوچرخه مسابــقات تأکيد نموده است :
۱- حداکثر طول دوچرخه ۱۸۵ سانتي متر
۲- قطر طوقه جلو حداقل ۵ و حداکثر ۷۰ سانتي متر
۳- حداقل قطر طوقه عقب ۵۵ سانتي متر
۴- فاصله ميل توپ تنه تا مرکز چرخ جلو حداقل ۵۴ و حد اکثر ۶۵ سانتي متر
۵- فاصله محور ميل توپ تنه از سطح زمين حداقل ۲۴ و حداکثر ۳۰ سانتي متر
۶- حداکثر عرض فرمان ۵۰ سانتي متر
۷- حداکثر طول زيــن ۵/۲۷ و حداقل ۲۴ سانتي متر
مشخصات لاستيــک مـــورد اسـتفـــــاده
۱- وزن لاستيـــک مسابقه مرحلـه اي جاده از نوع ابريــشم بين ۲۴۰ تا ۲۶۰ گرم و ضخامت آن ۲۲۳ کيلومتر و باد چرخ جلو ۷ و چرخ عقب ۸ اتمــسفر مي باشد.
۲- وزن لاستـــيک او نوع پنبــه در جاده ۳۵۰الي ۳۸۰ گرم و ضخامت ۲۵ ميلي متر و باد چرخ جلو ۶ و چرخ عقب ۷ اتمســفر مي باشد .
۳- وزن لاستيـــک در مسابقات مختلف پيســت بيــن ۱۶۰ الي ۱۸۰ گر و ضخامت آن ۲۰ ميلي متر وباد چرخ عقب ۹ اتمســـفر مي باشد .
چگونــــگي بــرگــزاري مـســــابـــقــــات دوچـــرخــــه ســــــواري
در دنيـــا کمتر کســي است که دوچرخـه و طــرز کـار بـا آن را نشــنـاســـد و امـروزه دوچـــرخـه سواري از ورزش هـاي مــحبـــوب و رايــــج در هـمه کــشور ها اســــت .
انواع مسابـــقـــات جاده
مسابقــات استـقامت يک مرحله اي ، تايم تريل انفرادي ، تور سايــکل کراس
مسابقـــات استقامت جام جهاني ۲۵۰ کيلو متر
مسابـقــات استقامت جوانان ۱۸ سال و زير ۱۸ سال ۱۴۰ کيلومتر
تور دوچرخه سواري
از رايج تريــن و مـحبوب ترين مسابقات دوچرخه سواري در جاده ، مسابـــقه تـور اسـت که در چند مرحله انجام مي شود.
از کشورهاي مهم برگزار کننده تــور دوچرخه سواري در دنيــا که از جايــگاه ويژه برخوردار مي باشند، مي توان از کشورهاي فــرانســه ، ايـتاليــا ، اسـپـانيــا و بـلژيــک نام برد.
از تور هايي که د رداخل ايــران برگزار مي گردند مي توان ، تور استان مرکــزي ، تور خـراسان و تور مازندران که همه ساله در تاريخ معيني برگزار مي گردد نام برد که اين تورها چه داخلي و چه خارجي همه زير نظر (Uci) مي باشد .
قابل ذکر است تور فـرانسه در سال ۱۹۰۳ به ابــتکار آقاي هـانري دگـــرانـژ در فرانســه پا گرفت و از آن تاريخ به بعد همه ساله به طور مستقيم با شرکت بهــترين دوچرخه سواران برگزار مي گردد.
استراحـــت
در مسابقات تور جوانان هر ۶ روز يک روز استــراحت و براي بزرگسالان براي هر ۱۰ روز يک روز استراحت بايد در برنامه گنجــانده شود .
قهرمان انفرادي کسي است که کم ترين زمان را درکل مراحل احراز کرده باشد. پيــراهن سبز به آن دوچرخه سواري تعلــق مي گيرد که زودتر از ديگران از خط پايان مرحله سخت و طاقت فرســاي کوهستـان عبور نمايد. پيراهن ارغــوانيمتعــلق به قهرمان هر مرحله ازخط پايان مي باشد. پيراهن آبــي از آن دوچرخه سواري است که قهرمان مجموع امتيــازي باشد. پيراهن طلايي براي قهرماني است که درمجموع مــراحل بهترين زمان را به دست آورد.
بررســـي مـســابـقـــــات
۱- حداکثـــر مسافت تورهاي يک مرحله براي جوانان ۱۴۰ کيلومتر و براي بزرگســالان ۲۰۰کيلو متر است .
۲- حداکثـــر مسافت براي افراد ۱۸ سال الي ۲۳سال ۱۸۰کيلو متر است .
۳- اگر مسيــر مسابقــه از ۱۵۰ کيلومتر باشد مي توان تعداد مـوقعيـــت هاي تغذيه را افزايش داد.
۴- از محل استــارت واقعي و بعد از طي مسيــري ۵۰ کيلو متر تا ۲۰ کيلو متر آخر مسابقه مي توان از موقعيت تغذيه استفاده کرد.
۵- ورزشکاران بايد دو شماره به پيراهن و يک پلاک بر روي تنه دوچرخه نصب نمايد.
۶- در خط پايان ، داور بايد از پرچم شطرنـجي و قابل ديد براي ورزشکاران استفاده نمايد.
۷- کنترل فني دوچرخه ها قبــل از شروع مسـابقــ] الزامي است .
۸- حضور نيـــروهاي پزشکي ، آمبولانس و نيــروهاي انتظامي در برگزاري مسابقات الزامي است .
چگــونگـي بــــرگـــزاري تـــايــم تـــريــل انــفـرادي جـــاده
۱- حداکثر مسافت تايم تريل انفرادي براي جوانان ۳۰ کيلومتر و در مسابــقات جهاني المپيــک ۲۰ الي ۳۰ کيلومتر مي باشد.
۲- حداکثر مسافت تايم تريل انفرادي براي زير ۲۳ سال ۴۰کيلومتر و در مسابـقات جهاني المپيک ۳۰ الي ۴۰ کيلومتر مي باشد .
۳- حداکثر مسافت تايم تريل انفرادي براي بالاي ۲۳ سال ۸۰ کيلومتر و در مسابقات جهاني المپيک ۴۰ الي ۵۰ کيلومتر است .
۴- شماره قابل نصب بر روي پيراهن دوچرخه سوار يک شماره مي باشد.
۵- در خط پايان کرنومتر با عبور طوقه جلوي دوچرخه زده مي شود.
۶- فاصله حرکت نفرات يک تا سه دقيقه مي باشد که با توجه به شرايط تغيير مي کند.
۷- در اين مسابقات کسب زمان کمتر براي دوچرخه سواران حائز اهميـــت است.
بـــر گزاري مسابقــات سرعت ( پيســت)
منظور از مسابقــات پيس ، رشته هايي از مسابقات دوچرخه سواري است که در اســتاديوم هاي مخصوص بــرگزار مي شود .انديشه ايجاد چنين استاديوم هايي از آنجايي بروز کرد که مردم مي خواستند در مکاني بنشينند و به تماشاي رقابت گروه هاي دوچرخه سواري بپــردازند.
استاديوم هاي مخصوص دوچرخه سواري را ولــودروم[۲] مي نامند . پيســت ولودروم سطحي است که نسبت به سطح افق ۳۳ درجه شيـــب دارد و حداکثــر زاويه اين شيــب ۴۵ درجه مي باشد.
در پيست اين رشته هاي اجرا مي شوند :
۱۰۰۰متر سرعت انفرادي
۲۰۰۰متر سرعت انفرادي
۴۰۰۰ متر تعقيبــي انفرادي
۴۰۰۰ متر تعقيبي تيمي
دور امتيازي ( پوينتــريس)
کايرين (پشت موتور)
حـــذ فــــي
تاندم اسپرينــت
مدســـين (امدادي)
المپيک اسپرينـــت
طول پيست ۲۰۰متري ، ۲۵۰متري و ۴۰۰متري بوده و براي مسابقــات رسمي بين المللي از ابعاد ۳۳/۳۳۳ سانتي متر استفاده مي کنند.