کشتي يکي از قديمي‌ترين و فراگيرترين ورزش‌هاي دنيا است و احتمالا در دوران ماقبل تاريخ با تغيير شکل در جنگ‌هاي تن‌به‌تن و جايگزين کردن مرگ يا صدمات شديد با يک پيروزي نمادين ايجاد شده‌است. شواهد بسياري از حضور کشتي در تمامي تمدن‌هاي آغازين بشري وجود دارد. البته اولين بار در يونان باستان به يک ورزش واقعي تبديل و در سال ۷۰۴ پ.م وارد المپيک شد، در المپيک باستان قهرمان کشتي پس از قهرمان پرتاب ديسک مهمترين پهلوان يونان شمرده مي‌شد، داستان رقابت اوديسه و آژاکس که هومر در ايلياد روايت کرده‌است از قديمي‌ترين و باشکوه‌ترين داستان‌هاي مربوط به کشتي است.

زمان مسابقه کشتي آزاد و فرنگي 

طبق قوانين بين المللي زمان مسابقه کشتي آزاد و فرنگي براي بزرگسالان اميد و جوانان يک زمان 5 دقيقه اي و براي نوجوانان يک زمان 4 دقيقه اي تعيين شده است . در صورتيکه دو کشتي گير در وقت قانوني از نظر امتياز مساوي شدند بلافاصله کشتي به وقت اضافه 3 دقيقه اي کشيده خواهد شد و کشتي گير برنده طبق قانون فيلا مشخص ميشود. 

سبک‌هاي متنوعي از کشتي در کشورهاي مختلف دنيا تمرين مي‌شود. از مهمترين سبک‌هاي ملي و محلي کشتي مي‌توان به انواع کشتي با کمربند شامل گليما در ايسلند، شوينگن در سوئيس، گوراش در آسياي ميانه و نيز سومو و جوجيتسو در ژاپن، سامبو در روسيه اشاره کرد.

تقريبا تمام کشورهاي دنيا دو سبک المپيکي کشتي يعني کشتي فرنگي و کشتي آزاد را پذيرفته‌اند، تفاوت اين دو در آن است که در کشتي فرنگي، که بيشتر در اروپاي قاره‌اي محبوب است، گرفتن پائين کمر و استفاده از پا ممنوع است اما در کشتي آزاد کشتي‌گيران اجازه همين اعمال را دارند. مسابقات اين دو رشته زيرنظر فدراسيون بين‌المللي کشتي (فيلا) برگزار مي‌شود.

نحوه برد و باخت 

1- ضربه فني : در اين حالت کشتي گير برنده در جدول مسابقات 4 امتياز و بازنده 0 خواهد گرفت . 

2- در صورتيکه کشتي گيري حريف خود را با اختلاف 10 امتياز ببرد به برنده 4 امتياز و به بازنده اگر امتياز فني داشته باشد 1 امتياز اگر امتياز فني نداشته باشد 0 امتياز تعلق مي گيرد. 

3- در صورتيکه کشتي گيري حريف خود را با اختلاف کمتر از 10 امتياز ببرد به برنده 3 امتياز و به بازنده 1 امتياز در جدول خواهد گرفت .

ولي اگر کشتي گير بازنده امياز فني نداشته باشد به برنده 3 امتياز و بازنده 0 تعلق خواهد گرفت. 

مصدوميت و ادامه ندادن به بازي : 

حاضر نشدن به کشتي و اعمال خلاف مقررات انجام دادن موجب مي شود که به برنده 4 امتياز و بازنده 0 امتياز داده شود.اگر کشتي گير در مسابقه 3 اخطاره شود کشتي بلافاصله قطع و در اين حالت برنده 4 امتياز و بازنده 0 مي گيرد.

توضيح اينکه : 
کليه مسابقات رسمي در هر وزن به صورت يک حذفي و طبق مقررات فيلا برگذار خواهد شد.

نام

نام کشتي از کمربندي به نام "کُشتي" گرفته شده که پارسيان و زرتشتيان هنگام غروب آفتاب به کمر خود مي‌بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن مي‌پرداختند. کشتي گرفتن به معني کمر يکديگر را گرفتن است. اصل آن در زبان پهلوي، کُستيک و در زبان فارسي دري گُشتي خوانده مي‌شود.

اين کمربند که زرتشتيان آن را «بندرين» نيز مي‌نامند، کمربندي است با ۷۲ نخ که از پشم گوسفند توسط زن موبدي بافته مي‌شود. ۷۲ به شش رشته تقسيم مي‌گردد و هر دسته دوازه نخ دارد که هفتاد و دو اشاره دارد به هفتاد و دو فصل يسنا (يکي از بخش‌هاي اوستا) و دوازده به دوازده ماه سال و شش اشاره دارد به شش گاهنبار (حبش‌هاي ديني سال). کستي را سه بار برکمر مي بستند که يادآور سه اصل زرتشت يعني «گفتار نيک، کردار نيک و پندار نيک» بود.

انواع کشتي هاي محلي در ايران

کشتي پهلواني يا زورخانه‌اي: در سراسر ايران 

کشتي لوچو: از ورزش هاي محبوب روستاهاي مازندران است و چون جايزه کشتي‌گيران را بر نوک يک چوب در وسط ميدان آويزان مي‌کنند به آن لوچو گويند. جايزه؛ قواره پارچه، شال و ترمه و گاهي گاو يا گوسفند است که به همان چوب وسط ميدان بسته مي‌شود. 

کشتي لوچو در مازندران

کشتي با چوخه: اين کشتي در سراسر خراسان به ويژه قوچان، فريمان و اسفراين، رواج دارد و در فضاي آزاد به اجرا در مي‌آيد. 

کشتي با چوخه در خراسان

کشتي گيله مردي: اين کشتي در استان گيلان رواج دارد. در اين کشتي هر جاي بدن حريف با زمين تماس پيدا کند شکست خورده است. در اين کشتي، علاوه بر فون کشتي از ضربات مشت نيز استفاده مي‌شود. و کشتي گيران گيله مرد تنها يک شلوار تنگ استفاده مي کنند و جايزه آن گاو، گوسفند، پارچه و... است. 

کشتي گيله مردي در گيلان

کشتي چوخه در خراسان 

کشتي زوران پاتوله در کردستان 

کشتي لري در لرستان 

کشتي جنگ (يا زوران) در منطقه اليگودرز 

کشتي بغل به بغل در قزوين 

کشتي عاشيرما در آذربايجان شرقي 

کشتي گوراش يا ترکمني در مناطق ترکمن‌نشين 

کشتي عربي در ميان ايلات و عشاير خوزستان 

کشتي کمربندي در استان اصفهان 

کشتي لشکرکشي در استان يزد 

کشتي کج گردان در سيستان و بلوچستان به ويژه در روستاهاي شهرستان زابل 

کشتي دسته بغل در استان فارس بويژه منطقه ارسنجان 

کشتي کمري در آذربايجان و ترک‌هاي قزلباش 

کشتي ازاد

کشتي آزاد يکي از روش‌هاي کشتي گرفتن است که در سراسر دنيا تمرين مي‌شود و به همراه کشتي فرنگي يکي از دو سبک کشتي است که در بازي‌هاي المپيک برگزار مي‌شود. منشأ اصلي کشتي آزاد در کشتي کَچ اَز کَچ کَن و کشتي کچ است که در سدهٔ ۱۹ ميلادي در بريتانيا و ايالات متحده آمريکا توسعه يافت و يکي از سرگرمي‌هاي جذاب و مردمي در جشن‌ها به شمار مي‌رفت. قوانين کشتي آزاد هنوز هم تقريباً مشابه کشتي کچ است با کمي محدوديت براي انجام بعضي حرکات خطرناک.
در کشتي آزاد همچون کشتي کچ و کشتي فرنگي هدف اصلي چسباندن شانه حريف بر تشک است که به پيروزي فوري (ضربه فني) منجر مي‌شود و برخلاف کشتي فرنگي کشتي‌گيران اجازه گرفتن پاي حريف و استفاده از پاي خود را دارند.

مسابقات کشتي آزاد از المپيک ۱۹۰۴ وارد المپيک شد و از المپيک ۲۰۰۴ رقابت‌هاي اين رشته در بخش زنان نيز برگزار مي‌شود.
مقررات 
بر اساس مقررات بين‌المللي هرگونه گرفتن، ضربه زدن و پرتاب کردن ملايم حريف مجاز است. اما هر نوع گرفتني که زندگي يا سلامتي اعضاي حريف را به خطر بيندازد مانند گرفتن گلو ممنوع است. همچنين استفاده از لگد، مشت، کله زدن و گرفتن دوبنده ممنوع است. نقض قانون منجر به گرفتن اخطار به کشتي‌گير مي‌شود و سه اخطار کشتي‌گير را از ادامه مسابقه محروم مي‌کند. در هنگام نقض شديد مقررات کشتي‌گير را مي‌توان بي‌درنگ از مسابقه اخراج کرد.

مسابقات مي‌بايست روي تشک کشتي که حداقل ۹ متر قطر دارد برگزار شود.
اوزان
دسته‌هاي وزني کشتي آزاد و فرنگي يکسان است و تاکنون چندين بار تغيير کرده‌است. از سال ۲۰۰۲ به اين سو رقابت‌هاي کشتي فرنگي [و آزاد] در رده سني بزرگسالان در هفت وزن ِ ۵۵ کيلوگرم، ۶۰ کيلوگرم، ۶۶ کيلوگرم، ۷۴ کيلوگرم، ۸۴ کيلوگرم، ۹۶ کيلوگرم، ۱۲۰ کيلوگرم برگزار مي‌شود. در ردهٔ نونهالان (۱۴ و ۱۵ سال) در ده وزن از ۲۹ تا ۸۵ کيلو، در ردهٔ نوجوانان (۱۶ و ۱۷ سال) در ده وزن از ۳۹ تا ۱۰۰ کيلو و در جوانان (۱۸ تا ۲۰ سال) در ۸ وزن از ۴۶ تا ۱۲۰ کيلوگرم برگزار مي‌شود.
کشتي فرنگي
کشتي فرنگي يکي از سبک‌هاي کشتي آماتور است که در سدهٔ ۱۹ ميلادي در فرانسه ابداع شد و هرچند نام گِرِکو-رومن (يوناني-رومي) براي آن برگزيده شد، اما پيش از آن تمرين نمي‌شد، چراکه کشتي يوناني‌ها و رومي‌هاي قديم بيشتر به کشتي آزاد شباهت داشت.
در کشتي فرنگي استفاده از پا براي به زمين زدن حريف و گرفتن پائين کمر ممنوع است و بقيه مقررات آن مشابه کشتي آزاد ديگر سبک المپيکي کشتي است. اين رشته در تمام ادوار المپيک به جز المپيک ۱۹۰۰ پاريس و المپيک ۱۹۰۴ لس آنجلس برگزار شده‌است.
اوزان

دسته‌هاي وزني کشتي آزاد و فرنگي يکسان است و تاکنون چندين بار تغيير کرده‌است. از سال ۲۰۰۲ به اين سو رقابت‌هاي کشتي فرنگي [و آزاد] در ردهٔ سني بزرگسالان در هفت وزن ِ ۵۵ کيلوگرم، ۶۰ کيلوگرم، ۶۶ کيلوگرم، ۷۴ کيلوگرم، ۸۴ کيلوگرم، ۹۶ کيلوگرم، ۱۲۰ کيلوگرم برگزار مي‌شود. در ردهٔ نونهالان (۱۴ و ۱۵ سال) در ده وزن از ۲۹ تا ۸۵ کيلو، در ردهٔ نوجوانان (۱۶ و ۱۷ سال) در ده وزن از ۳۹ تا ۱۰۰ کيلو و در جوانان (۱۸ تا ۲۰ سال) در ۸ وزن از ۴۶ تا ۱۲۰ کيلوگرم برگزار مي‌شود.

تاريخچه کشتي:

ورزش کشتي يکي از باسابقه ترين رشته هاي ورزشي است که در نزد ملل گيتي از دوران باستان به شکل هاي مختلف برگزار مي شده و تقريباً در هيچ ايل و قبيله و روستا و شهري نيست که اين ورزش براي مردم آشنا نباشد . با اطمينان مي توان گفت که زور آزمايي و کشتي گرفتن از دورانهاي نخستين ظهور انسان بر روي کره زمين مورد توجه بوده و در اوغات فراقت يا در جنگها و نزاعها به شکلي طبيعي و غريزي اجرا مي شده است . 

انسان شايد نخستين درس راه و رسم کشتي گرفتن و زورآزمايي کردن را از حيوانات آموخته باشد . وقتي انسان نخستين دريافت که به کمک قدرت بدني و زوربازوي خود ميتواند بهتر بر حريفان و حيوانات مهاجم چيره شود بيشتر به اهميت کشتي پي برد . بنابراين بخشي از اوغات فراغت انسانهاي اوليه با کشتي گرفتن سپري مي شد تا مهارت و آمادگي لازم را در اين فن پيدا کنند و در وقت نياز بکار ببرند . 

کشتي در طول تاريخ 

بسياري از کتيبه هايي که از روزگاران قديم و در حدود پنج هزار سال پيش به جاي مانده و توسط باستان شناسان کشف شده است ثابت ميکند که کشتي در ميان مصريان و آشوريان رواج بسيار داشته و داراي قاعده و مقررات مخصوصي بوده است .


از بين النهرين و مصر فنون کشتي به مناطق دور و نزديک آسيا و روم و يونان راه پيدا کرد و در هر جا گسترش و تکامل بيشتري يافت . مربيان کشتي در يونان باستان مراحل اجراي هر فن کشتي را به صورت چند نقاشي در حالات مختلف بر روي صفحات کاغذ پاپيروس نقاشي مي کردند و به کمک آنها شاگردان خود را تعليم مي دادند .با رواج کشتي در يونان مسابقات مربوط به آن نيز از سال 704 قبل از ميلاد به مواد پنجگانه بازيهاي المپيک باستان افزوده شد . مسابقات پنجگانه در بازيهاي المپيک يونان باستان که پنتاتلون گفته مي شد عبارت بود از دويدن – پريدن – پرتاب نيزه – پرتاب ديسک و کشتي گرفتن . 
قوانين اوليه کشتي در يونان باستان چنين بود که هر کسي سه بار زمين بخورد مغلوب به حساب مي آيد . ولي در بيشتر کشتيهاي باستاني رسم بر اين بود که اگر هر قسمت از بدن البته به جز کف پاها با زمين تماس پيدا کند آن کشتي گير بازنده اعلام شود . 
از مشهورترين پهلوانان و کشتي گيران يونان در قرن ششم پيش از ميلاد پهلواني بود به نام ميلو از اهالي کروتون . در 6 دوره پياپي از بازيهاي المپيک به مقام قهرماني رسيد و در 32 مسابقه بزرگ پهلواني هم حريفان خود را شکست داد تا بلند آوازه ترين کشتي گير زمان خود باشد . 
در قاره پهناور آسيا ورزش کشتي در ميان قبايل و ايلات و عشاير همواره رايج بوده و محبوبيت بسيار داشته است اما رواج اين ورزش در مغولستان – ژاپن – ايران و هندوستان بيشتر از ديگر مناطق آسيا بوده و هنوز هم هست . 
کشتي در ايران 
در ايران قديم کشتي گرفتن و زور آزمايي کردن اهميت بسيار داشته است و اين ورزش در زندگي و سنتهاي ما ايرانيان به قدري ريشه دوانده که تبديل به يک ورزش ملي شده است . 


کشتي و ورزش باستاني در دوران صفويه و زنديه رونق زيادي در ايران يافت به طوري که در هر شهر صدها پهلوان بنام وجود داشت. در دوران قاجاريه علاقه به اين ورزش چنان زياد شد که در دوران ناصرالدين شاه شخصي به نام «صاحب الدوله» مأمور توسعه ورزش کشتي شد و در تمامي روزهاي تعطيل پهلوانان در ميادين شهر به کشتي گرفتن مي‌پرداختند. مسابقات کشتي پهلواني براي انتخاب پهلوان پايتخت از همين ايام آغاز شد و بعدها به صورت يک سنت جاري همه‌ساله درآمد. محمدصادق بلورفروش، ابراهيم يزدي معروف به يزدي بزرگ، پهلوان اکبر خراساني، حسين يوزباشي، سيد حسن رزاز، سيد اسماعيل کالسکه‌ساز از کشتي‌گيران و پهلوانان معروف آن زمان بودند.
از زمان رضاخان زورخانه با فرهنگ جديد رونق بيشتري گرفت و در کنار زورخانه‌ها، باشگاه‌ها و ورزشگاه‌ها هم شکل گرفتند. از سال ۱۳۱۸ با مطرح شدن مقررات بين‌المللي کشتي، تغيير و تحولاتي در شيوه کشتي گرفتن و طرز لباس پوشيدن کشتي‌گيران پديد آمد.

درباره کلمه کشتي بايد گفت که زرتشتيان و پارسيان باستان هنگام غروب آفتاب بندي به کمر خود مي بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن مي پرداختند . آن کمربند کستي ناميده مي شد و کشتي گرفتن هم از اين کلمه آمده به معني کمر يکديگر را گرفتن . البته واژه کستي هم در طي زمان تبديل به کشتي شده است و امروزه براي ناميدن اين ورزش که زورگري و زور آزمايي است به کار ميرود . 

تاريخ پهلواني ايران سرشار از نامهاي آشنايي است که قدرت بدني و نيروي خود را در راه مبارزه با بي عدالتي و دفاع از مظلومان بکار برده اند . از پهلوانان قديم پورياي ولي – عبدالرزاق – مفرد قلندر – فيله همداني – شمس محمد – محمد مالاني و يوسف ساوي شهرت و محبوبيت بيشتر دارند و از پهلوانان دوره معاصر ميتوان به نامهاي مشهوري همچون ابراهيم يزدي – اکبر خراساني – حاج محمد صادق بلور فروش و حاج سيد حسن رزاز اشاره کرد . 

موقعيت کشورها 

در مسابقات جهاني و بازيهاي المپيک هر بار حدود 500 کشتي گير قوي هيکل و زورمند از سراسر دنيا قدم به ميدان مسابقه مي گذارند که در آن ميان کشورهاي روسيه – آمريکا – آلمان – بلغارستان و ايران از قدرتهاي برتر کشتي جهان به شمار مي روند . 

معروفترين کشتي گيران جهان 

جورج هاکن اشميدت معروف به شير روسي . اين پهلوان به مدت 10 سال ( از سال 1898 تا سال 1908 ) از هيچ حريفي شکست نخورد . در سال 1968 در سن 91 سالگي در گذشت . 

ياشار دوغو کشتي گير معروف ترکيه و فاتح مدال طلاي المپيک 1948 ( در وزن 73 کيلو ) و قهرمان جهان در سال 1951 . 

تديا شويلي ( شوروي ) ازبهترين کشتي گيران جهان در دهه 1970 که در وزنهاي 82 و 90 کيلوگرم کشتي مي گرفت . او در فاصله سالهاي 76 – 1971 تعداد 6 مدال طلا از بازيهاي المپيک و مسابقات قهرماني جهان به گردن آويخت . 

حميد کاپلان ( ترکيه ) کشتي گير سنگين وزن و قهرمان المپيک 1956 و قهرمان جهان در سال 1958 . 

الکساندر مدويد ( شوروي ) برنده مدال طلا در المپيک هاي 1964 – 1968 – 1972 و قهرمان دنيا در سالهاي 1962 – 1963 – 1967 – 1969 – 1970 و 1971 . افتخارات و پيروزمنديهاي او در تاريخ کشتي جهان بي نظير است . 

واتانابه ( ژاپن ) تنها کشتي گير بدون شکست جهان و قهرمان المپيک و دنيا در سالهاي 1964 – 1962 . او در طي سالهاي ورزش خود 186 کشتي در ميدانهاي ملي و بين المللي گرفت و در هيچ يک از آنها مغلوب نشد .

کشتي ايران 

ورزش کشتي در ايران طرفداران بسيار زياد دارد و ورزش ملي ما محسوب مي شود . اين ورزش از قديم در زورخانه ها رواج داشته است ولي مسابقات کشتي زورخانه اي رفته رفته به خارج از گود زورخانه منتقل شده و به صورت آزاد و فرنگي گسترش يافته است . 

ايران از سال 1948 ( المپيک لندن ) قدم به صحنه هاي بين المللي نهاد و به عنوان يک قدرت قابل حساب و درجه اول مطرح شد . درخشانترين پيروزي ايران 2 بار کسب مقام قهرماني جهان در سالهاي 1961 ( يوکوهاما ژاپن ) و 1965 ( منچستر انگلستان ) بوده است . ضمن آنکه در قاره آسيا هم کشتي ايران همواره درخشش داشته و اغلب به مقام قهرماني دست يافته است . 

درخشش حميد سوريان در المپيک 2012 لندن

مشهورترين کشتي گيران ايران 

از ميان پهلوانان و کشتي گيران آزاد و فرنگي ايران که در مسابقات قهرماني جهان و بازيهاي المپيک مدال گرفته اند ميتوان به اين نامهاي آشنا اشاره کرد :

جهان پهلوان غلامرضا تختي – عباس زندي – حبيبي – سيف پور – محمد علي صنعتکاران – منصور مهدي زاده – عبدالله موحد – ابراهيم جوادي – شمس الدين سيد عباسي – محسن فرح وشي – منصور برزگر – محمد رضا نوايي – رضا سوخته سرايي – محمد حسين محبي – مجيد ترکان – عسکري محمديان – عليرضا سليماني – برادران خادم و ... 

لباس و کفش کشتي گيران  

لباس کشتي گيران يک دو بند است که يک کشتي گير رنگ آبي و ديگري قرمز را انتخاب کرده به تن مي کند . کفش کشتي گيران نيز کفش بدون پاشنه ايست که مخصوص کشتي ساخته مي شود. 

لباس کشتي گيران

داوران مسابقات، لباس سراپا سفيد مي پوشند و مچ آستين هاي آن ها يکي به رنگ آبي و ديگري به رنگ قرمز است. داور با بلند کردن هر کدام از دست ها امتياز هر ورزشکار آبي يا قرمز را مشخص مي کند.