در مسیر جاده‌ی شیراز در حوالی مرودشت و پاسارگاد مجموعه‌ای بی‌نظیر قرار دارد به نام نقش رستم که تاریخ کهن سه دوره‌ی ایران باستان را در حافظه‌ی خود به یادگار دارد. از نقش خدایان ایلامی گرفته تا آرامگاه پادشاهان هخامنشی و نقوش برجسته‌ی پادشاهان ساسانی. نقش رستم گنجینه‌ی سراسر ارزشمندی است که برای ساعت‌ها بازدیدکنندگان را به تأمل وامی‌دارد؛ نقوشی حکاکی‌شده بر دیواره‌ی کوه‌های به‌هم‌پیوسته که اتفاقات تاریخیِ دور را تداعی می‌کنند و علاوه بر چشم‌نوازی، این سؤال را در ذهنتان ایجاد می‌کنند که چطور با امکانات کم و ابزارهای ابتدایی کاری به این زیبایی و عظمت انجام شده است. در میان نقوش حک‌شده روی کوه، یکی از نقش‌ها بیشتر جلب‌توجه می‌کند که ظاهراً دو بار روی آن حکاکی شده است: اولی محوتر است و نقش دوم خودنمایی می‌کند. این نقش محوشده از دو خدا تشکیل شده كه روی مارهایی نشسته‌اند و لباس‌های چین‌دار به تن دارند. نقش برجسته‌تر پادشاهی را نشان می‌دهد كه كمانی در دست دارد و می‌گویند این كمان نشانه‌ی قدرت است.
در مقابل كوه نقش رستم، در قسمتی گود، ساختمان مكعبی بسیار زیبایی قرار داد كه آن را كعبه‌ی زرتشت می‌نامند. این ساختمان هنرمندانه از قطعات بزرگ سنگ، ساخته شده است. مهارت و دقتی كه در برش سنگ‌های سفید و سیاه بزرگ به كار رفته، استادی هنرمندان و سبك معماری دوران هخامنشی را به‌خوبی نشان می‌دهد. یک ردیف پلكان جلوی ساختمان کعبه‌ی زرتشت وجود دارد که راه ورود به ساختمان است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که کتاب اوستا را بر روی 12000 پوست گاو نوشته بودند و در این بنای زیبا نگهداری می‌کردند.
* درس 12 کتاب مطالعات اجتماعی چهارم دبستان در صفحه 51 به سفری به تخت‌جمشید و دیدنی‌هایش اختصاص یافته است و نقش رستم هم از شگفتی‌های آن منطقه است.
