اثرگذاری رفتاری والدین بر دانشآموزان و عادتهای تحصیلی و علمی آنها، اصلی انکارناپذیر در روانشناسی خانواده است. ایجاد فضای مناسب برای یادگیری، رابطهی مستقیمی با افزایش توان یادگیری در دانشآموزان دارد و رفتار مطالعاتی والدین نمونهی شاخصی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار آموزشی دانشآموز است. وجود فضای مطالعه در محیط خانه، یعنی ساختن دانشگاهی به مساحت خانه. والدین الگوی یادگیری دانشآموزان هستند و نگرش والدین به یادگیری و آموزش الهامبخش فرزندان در همهی مراحل تحصیلی خواهد بود؛ نگرشی که هر لحظه همراهِ سفر طولانی دانشآموزان در مسیر دانش است.
بخش مهمی از مهارتهای هر دانشآموز ریشه در سالهای ابتدایی زندگیاش دارد. زمانی که بعد از شناخت مفاهیم و رنگها و حجمها در کتابهای سادهی کودکانه، اولین سؤالات خود را جستوجو کردند، اولین قدمها را برداشتهاند که به دانشآموز موفقی تبدیل شوند. با افزایش سن کودکان و قرارگرفتن آنها در گروه سنی نوجوان و با اضافهشدن مفاهیم درسی در سطح بالاتر، شما فرصت بهتری برای کشف و پرورشدادن استعدادهای علمی آنها خواهید داشت. اکنون بیشتر از گذشته، مسیر مطالعاتی خود را بهصورت متمرکز دنبال میکنند. این مسیر، خواه از اطلسهای گیتاشناسی بگذرد، خواه از رمانها و بیوگرافیها، کلیدواژهی مهمی در پرورش مهارتهای مطالعاتی است.
سه نقش اساسی والدین در این مرحله تأملبرانگیز است: شناخت دقیق علایق، فراهمکردن امکانات و مطالعهی مشترک.
1. بر اساس شناختی که از فرزند خود دارید، یکی از بهترین مشاوران او در انتخاب کتاب برای مطالعه در زمانهای فراغت خواهید بود. گنجینهی مطالعاتی شما و کتابهایی که در قفسههای کتابخانه چیدهاید، کتابهای درسی قدیمیتان و همهی اتفاقاتی که در دنیای مطالعاتی والدین رخ میدهد، همچون سیارهی پررمزورازی برای نوجوانان است. با انتخاب درست کتابهایی که همجهت با علاقهمندیهای دانشآموزان است، به بهترین شکل زمینهی رشد استعداد مطالعاتی و جمعآوری اطلاعات آنها را فراهم میکنید.
2. تشویق دانشآموزان به مطالعه در اوقات فراغت، سپریکردن زمان در شهرکتابها و نمایشگاههای کتاب و هدیهدادن کتاب به آنها، گامهایی مؤثر در جهت فراهمکردن امکانات مطالعه است. در روزهایی که کتابهای الکترونیکی همچون رقیبی قدرتمند در برابر کتابهای چاپی در میدان ظاهر شدهاند و با گرایش روزافزون نوجوانان به منابع الکترونیک، نباید از تأثیر کمنظیر این دسته از منابع مطالعاتی غافل شوید.
3. مطالعهی مشترک کتابها و بهاشتراکگذاشتن برداشتهای خود بین اعضای خانواده، اقدامی مؤثر در ترویج فرهنگ مطالعه در خانه است. هر کتاب فرصتی برای دورهمنشینی و گفتوگوست. نگاه والدین و دانشآموزان از دو دنیای متفاوت سنی و علمی به محتوای کتابها، دریچهی جدیدی از تفکر خلاق را پیش روی هرکدام از این دو گروه میگشاید که شاید نظیر آن در کمتر گفتوگویی اتفاق بیفتد.
4. دنیای رنگارنگ و گستردهی کتابها همیشه فرصتی برای بهترشدن به ما میدهد. باید این فرصت را در کنار همهی اعضای خانواده دریابیم. انتقال بسیاری از آموزهها به وقت و انرژی فراوان با بازدهی پیشبینیناپذیر نیاز دارد. مطالعهی منظمِ مشترک با دانشآموزان، این مفاهیم را بهشکل هدفمند و کارامد به آنها منتقل میکند.
منبع: www.pbs.org