این مقاله ترجمه ای است از گزارش سازمانهای همکاریهای اقتصاد و توسعه OECD درباره نقش فناوریهای ارتباطی در آموزش.
فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) در طی 40 سال گذشته به سرعت گسترش یافته و تقریبا تمام جنبه های زندگی ما از جمله نحوه ارتباطات، معاشرت و کار ما را تحت تاثیر قرار داده است. آموزشهای مربوط به فناوری ارتباطات و اطلاعات نقشی کلیدی در حصول اطمینان از این که تمام انسانها بتوانند از مزایای دنیای مملو از فناوری استفاده کنند و از برخی خطرات احتمالی آن در امان باشند، ایفا میکند.
دنیا در جیب شما
فناوری ارتباطات و اطلاعات به طیف وسیعی از فناوریهای مختلف که به اینترنت دسترسی دارند، از جمله رایانهها ، تبلتها ، گوشیهای هوشمند و نرم افزارهای نصب شده بر روی آنها اشاره میکند. فناوریهای جدید در دهه اخیر نه تنها جنبه شغلی زندگی ما، بلکه زندگی خصوصی ما را نیز دستخوش تغییر کردهاند. در سال 2005، حجم اینترنت استفاده شده برای مقاصد تجاری و مصارف شخصی تقریبا به یک اندازه بود. این در حالی است که در سال 2011 مقدار حجمی که اشخاص عادی از اینترنت استفاده کردهاند، بیش از چهار برابر مصارف تجاری بوده است. این روند به ویژه در مورد گوشیهای هوشمند افزایش چشمگیری داشته به طوری که حجم اینترنت استفاده شده از طریق گوشیهای تلفن همراه از سال 2005، که به طور فزایندهای در دسترس عموم قرار گرفتهاند، بیش از %15 افزایش یافته است.
شکاف های دنیای دیجیتال و فرصتهای بالقوه آموزش
در دهه گذشته شاخص های استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش چشمگیری داشته است، به طوری که همگی اولین شکاف دیجیتال را، یعنی شکاف بین کسانی که به کامپیوتر دسترسی دارند و کسانی که از آن محروم هستند، از یاد بردهاند. اکنون شکاف دوم دیجیتال پدیدار شده است که در آن، که عدهای جهان مملو از فناوری را پذیرفتند در حالی که عدهای دیگر از این جهان دور افتادند.
بخشی از این شکاف نسلی است. پیمایش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) درباره «مهارتهای بزرگسالان» (PIAAC) نشان میدهد که جوانان بین سنین 16 تا 24 سال، نسبت به همتایان بزرگتر خود در محیطی که سرشار از فناوریهای نو است، دارای مهارتهای بیشتری هستند. در بسیاری از کشورها آمارها نشان میدهد که بخش بزرگی از جمعیت بزرگسال فاقد مهارت کافی برای حل مسائل مربوط به فناوری اطلاعات میباشند، این بدان معناست که این افراد در ارزیابیهای به عمل آمده به علت اینکه توانایی استفاده از کامپیوتر را نداشتند، مردود شدند. بین %30 تا %50 افراد بزرگسال در کشورهای ایرلند، لهستان و اسلواکی در این دسته قرار میگیرند. البته وضعیت در کشورهای پیشرفتهتر به مراتب بهتر میباشد به طوری که این میزان در آلمان حدود %15 و در هلند تنها %10 کل جمعیت بزرگسال را تشکیل میدهند.
بزرگسالانی که در این دستهبندی دارای مهارتهای عالی باشند، قادر خواهند بود وظایف پیچیده خود را انجام دهند و با نتایج غیرمنتظرهای روبرو شوند. به طور متوسط تنها %5.8 افراد بزرگسال بین 16 تا 65 سال در دسته دارای مهارت عالی قرار میگیرند. این آمار برای دو کشور ژاپن و سوئد که بهترین عملکرد را در این زمینه دارند، تنها %8 میباشد.
شکاف دیجیتال تنها مربوط به تفاوت نسلها نیست، زیرا حدود 8 درصد از افراد بین سنین 16 تا 24 سال فاقد مهارت کافی برای استفاده از فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی هستند. متاسفانه افراد جوانی که در کودکی با محرومیتهای مختلف رشد کردهاند، مهارتهای کمتری در استفاده از فناوریهای جدید دارند. نمونه دیگری از شکاف در استفاده از فناوری، شکاف جنسیتی میباشد. دختران در مقایسه با پسران اشتیاق کمتری برای استفاده از فناوریهای جدید از خود نشان داده و به طور روزمره، کمتر از این فناوریها استفاده میکنند.
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از مشاغل حال حاضر نیاز به حداقل مهارتهای اولیه فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند، بسیار مهم است که شکاف دوم دیجیتال یعنی شکاف بیننسلی و شکاف جنسیتی کاهش یابد. در اینجا باید همانگونه که به مسئلهی بهروری نگریسته میشود، به مسئلهی تساوی حقوق و پر کردن شکاف نسلی و جنسیتی نیز نگاه شود. جوامع دانش محور و جوامعی که بر پایهی فناوریهای نو بنا نهاده شدهاند، نمیتوانند از هزینههای قابل ملاحظهی استفاده از نیروی فاقد مهارت چشم پوشی کنند.
سیاستگذاران در جوامع دانش محور باید همچنان بر روی گسترش مهارتهای مرتبط با فناوری اطلاعات سرمایهگذاری کنند. باید به دانشآموزانی که گذشتهی خود را با محرومیت سپری کردهاند و همچنین دختران دانشآموز کمک کرد تا مهارتهای مرتبط با فناوری اطلاعات خود را بهبود بخشند. در آموزش و پرورش، مدارس و دانشگاهها باید دورههای فناوری اطلاعات برای دانشآموزان، اساتید و معلمان و همچنین جوامع محلی ارائه گردد.
منبع: گزارش سازمانهای همکاریهای اقتصاد و توسعه OECD درباره نقش فناوریهای ارتباطی در آموزش
مترجم: محمد شهرابی