نگاهی گذرا پیرامون انتقال به رشته انسانی
یکی از دغدغه ها و چالش‌های فکری دانش‌آموزان انتقال از یک رشته تحصیلی به رشته انسانی است. قطعاً لازمه چنین اقدامی در نظر گرفتن جنبه های مختلف این عمل حساس است. در این مقاله اجمالاً نکاتی را درچند گفتار تقدیم می نمایم.
گفتار اول: اصل شخصی بودن انتقال
اولین و شاید مهم‌ترین نکته در زمینه انتقال به رشته انسانی این است که نمی‌توان قضاوت نوعی و کلی پیرامون مفید بودن یا نبودن داشت. بلکه باید حسب ویژگی های هر دانش آموز و وضعیت تحصیلی وی حکم به مفید بودن یا نبودن داد. ممکن است در نگاه اول این طور بنماید که تعداد زیادی از دانش آموزان در اثر انتقال به رشته انسانی از رشته ریاضی و تجربی موفق شده اند پس این امر بسیار مفید و قابل تحسین است. اما این استدلال تمام نیست؛ چرا که اولاً همان‌طور که تعداد زیادی این راه را رفته و موفق شده‌اند تعدادی نیز موفق نشده‌اند. ثانیاً موفقیت آن عده نه از باب افاده انتقال به طور مطلق است بلکه نتیجه تحقیق و تفحص و احراز افاده آن است. بعبارة اخری این عمل فی نفسه نه مفید است و نه مضر بلکه ویژگی‌های شخصیتی و آموزشی فرد چون راجحی است که یکی از دو کفه‌ی انتقال یا عدم انتقال را مرجح می سازد.
گفتار دوم: علاقه
تغییر رشته ممکن است در اثر عوامل مختلفی قصد شود. علاقه و ضعف در دروس رشته‌های دیگر دو نمونه از شایع‌ترین دلایل میان دانش آموزان است. اگر چه عامل نخست به معیت سایر مقتضیات موجبات یک انتقال موفق و تحسین برانگیز را فراهم می‌آورد اما عامل دوم اکثراً موجب موفقیت نیست. چرا که اولاً نظر به این که تعداد رشته‌هایی با بازار کار عالی در رشته های دیگر بیشتر است و ثانیاً ظرفیت پذیرش در سایر رشته‌ها بهتر می باشد، فلذا برای انتقالی که منشأ آن ضعف در رشته هایی مانند ریاضی و تجربی می باشد نمی‌توان فرجام خوشایندی متصور بود. مضافاً علی هذا علل ضعف در دروس صرف نظر از رشته تحصیلی که اکثراً عدم مطالعه صحیح و عدم اشراف بر تکنیک‌های مطالعاتی می باشد در همه‌ی دروس و همه‌ی رشته‌ها می‌تواند تأثیر منفی خود را بگذارد. علاوه بر این آمار و ارقام نیز حاکی از آن است که اکثر افرادی که با انتقال به رشته انسانی موفق شده‌اند سابقاً در رشته خود موفق بوده‌اند. اما چنانچه انتقال برحسب علاقه باشد اولین مقتضی انتقال را موجب شده است.
گفتار سوم: زمان
یکی از نگرانی‌های مخالفین انتقال، کمبود زمان است. سوالاتی همچون " چگونه دانش آموز سال سوم پس از امتحان نهایی می‌تواند دروس انسانی را در زمان محدود مطالعه کند؟" نه تنها تأثیری منفی بر روحیه فرد می‌گذارند بلکه مبنای منطقی نیز ندارند. پاسخ به سوال مذکور منوط به درک علت انتقال دانش‌آموز است. علاقه هنگامی که با توانایی گره بخورد سبب قوی شدن اراده شده و تلاش بیشتر را محقق می‌سازد اما قطعاً بی میلی در ورود به رشته انسانی را نمی‌توان محرک دانش‌آموز برای تلاش بیشتر دانست. به هرحال با فرض اجتماع علاقه و توانایی به عنوان دو رکن اساسی انتقال محدودیت زمانی مشکل زا نیست، با پذیرش این فرض طبیعتاً این استدلال به طریق اولی در صورتی که انتقال از سال دوم صورت بگیرد قابل قبول است.
گفتار چهارم. مطالعه
دغدغه و نگرانی دیگری که امکان حدوثش وجود دارد مطالعه بدون دبیر است. استفاده از مدرس خصوصی برای همه دانش آموزان ممکن نبوده وبه هرحال دانش آموز انتقالی مجبور است دروس مربوط به زمان قبل از انتقال را مطالعه نماید اما باید درنظر داشت که گسترش انتشار کتب کمک آموزشی به ویژه کتبی که جنبه خودآموز دارند این مشکل را تاحد زیادی مرتفع ساخته و علاوه بر آن استمداد دانش آموز از دبیران خود در سال آخر تحصیلی نیز به عنوان راه حلی دیگر متصور است.
سخن پایانی
همان طور که اجملا بیان شد علاقه و توانمندی می توانند تا حد زیادی موثر باشند .چنانچه این دو عنصر با هم جمع گردند اراده را به سمت هدف خواستنی معطوف ساخته و موانع را مرتفع می سازند.
ورود بی علاقه و ناشی از استیصال با ذات این رشته که مستلزم ذهنی پویا و تحلیل گر است منافات داشته و عدم موفقیت را نتیجه می دهد و دانش آموز تحلیلگر در هر رشته ای که باشد می تواند موجبات موفقیت خود را فراهم آورد. پس تحلیل شخصیتی که توسط مشاوران و اهل فن صورت می گیرد به انضمام شناخت فرد از خود می تواند راهنمای وی باشد.
امیرمحقق- رتبه ١٦ کنکور انسانی سال ٩٢-
