هادی کمشی:تحلیل درس زیست شناسی کنکور تجربی 93

الف) شکل ظاهری آزمون

1- بيش تر سوال های کنکور امسال(94% از سوال ها)همچون سال گذشته، به صورت تکمیل جاي خالي مطرح شده اند.

2) گزینه هایی با طول زیاد و سوالات چند موردی که مانند سال قبل به چشم می خورد.

3) در این آزمون تعداد زیادی از سوالات دارای فعل منفی هستند:  «نادرست»، «نمی­توان» و ...

ب) نوآوری ها و تیپ بندی سوال های زیست

1) سوالات مقایسه ایامسال سهم 14 درصدی (7 سوال) به خود اختصاص داد.

اما می توان از نوآوری ها طراح به کار بردن کلمات همانند و برخلاف در گزینه­های سوال به جای صورت سوال را ذکر کرد. با این روش طراح توانست آموخته های متنوع تری را در یک سوال بسنجد و این یعنیپوشش مطالب. در نتیجه کار دانش آموزان در این سوالات سخت تر گردید.

مثال: سوال 173 دفترچه C

گیاه بنت قنسول ..........

1) برخلاف زنبق، از گیاهان چند ساله ی علفی می باشد.

2) برخلاف گندم، در انتهای برگ های خود روزنه های آب دارد.

3) همانند گوجه فرنگی، می تواند تحت تاثیر یک شب بسیار گرم گل دهد.

4) همانند نرگس زرد، در برش عرضی ساقه ی خود، سه بخش متمایز دارد.

2) در تحليل هاي چند سال اخير در مورد سوالات بيش از 4 گزينه اي صحبت کردیم که بر دو نوع طبقه بندی می شوند:

الگوی اول: طراح محترم سوالات کنکور، صورت سوال را مجهول طراحي کرده که اول بايد صورت را به حالت معلوم در آورده سپس به سراغ گزينه ها برويم.

مثال: سوال 161 دفترچه C

دريكيازآزمايشاتگوس،حذفرقابتيبينگونه هايپارامسيرخنداد. اينگونه هايرقيبازموجوداتيتغذيهمي كردندكه همگي  ............

در اين مثال اول بايد به ياد آوريد که منبع تغذیه این گونه های پارامسی چه بوده؟؟ سپس اینکه چه ویژگی مشترکی دارند. همانطور که مشاهده نموديد صورت سوال خودش مجهول است و عملاً مانند یک گزینه نیاز به تحلیل دارد.

الگوی دوم:سوالات چند موردی

سوالاتي به جاي اينکه بپرسد کدام مورد درست يا نادرست است، مي پرسد چند مورد درست يا نادرست است.

سوال های الگوی اول امسال سهم 10 سوالی (20%) و الگوی دوم سهم 5 سوالی (10%) را به خود اختصاص دادند.

3) سوالات قيددار(برخي، بعضي، بيشتر، هر، همه‌ي، هيچکدام، بسياري و ... ) امسال سهم 28 درصدي (14 سوال) را به خود اختصاص داد.

بيش تر قیدهای امسال نیز همچون سال قبل از نوع «همه­ی» و «هر» رفته بود و بسيار علمي تر، مفهومي تر شده بود.

این کار نیز به پوشش مطالب آزمون کمک  شایانی کرده بود.

4) سوالات مطرح شده از شکل

امسال نيز همچون سال قبل با يک نگاه سریع به سوالات فقط يک سوال شکل دار مي بينيم ولي با خواندن سوالات و گزينه ها یه این نتیجه می رسیم  که نکات شکل های کتاب درسی در گزینه های سوالات به خوبی گنجانده شده است.

6- سوالات کاملاً ترکيبي

8% (4 سوال) از سوالات امسال را به هيچ عنوان نمي توان در فصل خاصي طبقه بندي کرد.

البته به جز 4 سوالي که ذکر شد ( در جدول زیر نیز بودجه بندی را می بینید)، 6 سوال دیگر هم در بعضی گزینه ها ترکیب از فصل های دیگر دیده می شود.

7) سوال عیناً از فعالیت

سوالی که سال ها پای ثابت امتحان نهایی زیست شناسی سوم دبیرستان است، امسال بسیار هوشمندانه و کم نظیر در آزمون مورد سوال واقع شد. فعالیت تشریح مغز گوسفند!

با این سوال دانش آموزان علت تاکید کانون فرهنگی آموزش را خواندن دقیق کتاب و حل خودآزمایی و فعالیت ها بیش از پیش در می یابند.

8) سوالات محاسباتی ژنتیک

در سال های اخیر توجه کنکور از ژنتیک کاسته شده است. دلیل آن را را این گونه تشریح کرد که:

از سال 90 سوال های کنکور بیش­تر به سمت مفهومی، استنباطی، تعمیمی و ترکیبی روی آورده است و در نتیجه نیاز به سنجش داوطلبان ترازهای بالا با سوالات زیست - ریاضی کم تر احساس می شود. بنابراین تعداد سوال های محاسباتی ژنتیک به طور معقولی کاهش یافت.

به طوری که امسال4 سوال (8%) از ژنتیک محاسباتی مندل و جمعیت در آزمون وجود داشت

9) دام های آموزشی

دانش آموزان عزیز به جز مواردی که ذکر شد، چند مورد به صورت دام های آموزشی در سوال های سال های اخیر وجود دارد که توجه شما را به یک نمونه از آن ها جلب می نمایم. امیداوارم در هنگام خواندن کتاب درسی و شرکت در آزمون های آموزشی برای نتیجه گیری بهتر از آن ها بهره ببرید:

الف) در صورت سوالات عبارت مهمی وجود دارد: «بلافاصله قبل از » یا «بلافاصله پس از آن» یا « پس از آن »،5 نمونه از آن را در زیر مشاهده می نمایید:

1)در تقسيم ميتوز، پس از آنكه كروماتيدهاي هر كروموزوم دستخوش حداكثر فشردگي شدند، بلافاصله………. رخ مي‌دهند. (سراسري- 87)

1) جدا شدن كروموزموم‌هاي همتا               

2) ناپديد شدن پوشش هسته

3)كوتاه شدن رشته‌هاي دوك  

4) دورشدن سانتريول‌ها از يكديگر

2)در گیاه اطلسی، پس از آنکه کروموزوم­های زیگوت، حداکثر فشردگی را پیدا نمودند، .......... (سراسري- 92)

1) غشای هسته شروع به محو شدن مینماید.

2) جفت سانتریولها در قطبین سلول مستقر میشوند.

3) کروموزوم های همتا از یکدیگر جدا می گردند.

4) کوتاه شدن رشتههای ریز پروتئینی ممکن است.

3) در بخشی از چرخه ی جنسی زنان، اختلاف میان LH و FSH خون در بیش ترین حد خود قرار دارد. بلافاصله پس از اینزمان، ................ (سراسري- 93)

1) تخمكنابالغبهتخمكتمايزنيافتهتبديلميشود.

2) ميزانهورمونهايمترشحهازتخمدانافزايشمييابد.

3) ترشحاتجسمزردوهورمونهايهيپوفيزيافزايشمييابد.

4) تفاوتميانمقداراستروژنوپروژسترونخونكمميشود.

در این سوالات طراح در پی دقت سنجی شما است. بسیاری از داوطلبان در دام آموزشی این سوال که به عبارت ذکر شده بر می گردد، می افتند.

4)در دستگاه گوارش ..........، بخشی که بلافاصله قبل از ......... قرار دارد، می­تواند مواد غذایی را به طور موقت ذخیره نموده و تنها به .......... مواد غذایی بپردازد. (سراسري- 92)

1) ملخ - روده - جذب

2) گاو - شیردان - گوارش شیمیایی

3) کرم خاکی - روده - گوارش مکانیکی

4) گنجشک - سنگدان - گوارش شیمیایی

5) در ..................، محتویات لوله ی گوارش، پس از آن که گوارش مکانیکی را آغاز نمودند، بلافاصله وارد بخش دیگری می شوند که جایگاه ............ است.(سراسري- 93)

1) كرمخاكيبرخلافگنجشك -ترشحآنزيمهايگوارشي

2) گنجشكبرخلافملخ-اصليجذبموادغذاييوآب

3) ملخهمانندكرمخاكي-آغازگوارششيمياييموادغذايي

4) گنجشكهمانندملخ-هضمشيمياييومكانيكيموادغذايي

توجه نمایید که وقایع مرحله ای که صورت سوال توضیح می دهد جواب نیست (دام است!)، بلکه وقایع مرحله ی بعدی پاسخ صحیح است.

10) سطح دشواری

سطح دشواری سوال های کنکور 93 از نظر مفهومی مشابه با کنکور 92 ولی از نظر وقت آزمون کمی زمان برتر از سال قبل تخمین زده می شود. با توجه به این که هر دو مولفه های مدکور در پاسخدهی به سوالات حائز اهمیت است می توان سوال های 93 را کمی دشوارتر از 92 تخمین زد.