تحلیل زمین شناسی 93
سید سینا نقیبی ایروانی
در کنکور امسال دو تغییر نه چندان تأثیرگذار قبل از شروع تحلیل درس زمین شناسی به چشم می‌خورد.
یکی اینکه، به جای اینکه دفترچه A در سایت سنجش قرار بگیرد، دفترچه C قرار داده شده. دومی اینکه امسال حاشیه جدول تعداد - زمان سوالات (صفحه اول دفترچه) که از لوگوی کوچک سازمان سنجش به تعداد زیاد، طراحی میشد، به لوگوی بزرگ‌تر سازمان سنجش با تعداد کم‌تر تغییر کرده (که تا حدودی میشه دلیلش رو به کم‌تر کردن شباهت دفترچه آزمون‌های جامع قلم‌چی با دفترچه کنکور نسبت داد)
حالا بعد از حاشیه پردازی مستقیم می‌ریم سر تحلیل سوالات!
سوالات نسبت به کنکور 92 سختتر و نسبت به کنکورهای سال 90 و 91، هم‌سطح ارزیابی میشود.
پس به بیان دیگر سوالات زمین‌شناسی کنکور همواره در سطح "سخت" طراحی شده اند (منظور در سالهای 85 تا 91) بجز سال 92 که طراحان سوالات را "نسبتا آسانتر" طرح کردند ولی بعداً از این کار خود پشیمان شده و در سال 93 دوباره به روند عادی سوالات برگشتن...
پس پیش‌بینی نیز میشود که سوالات 94 هم در این سطح طرح شود...
مخصوصاً اگر ضریب بگیرد این درس که دیگه سوالات "سختتر" هم انتظار می‌رود که طرح بشوند...
پس توصیه برای سال بعدی ها این هست که بهتر و عمیق‌تر این درس رو مطالعه کنن...
خب بریم سر تحلیل کیفی سوالات:
|
سوالات آسان |
104 – 106 – 108 – 109 – 110 – 112 – 114 – 116 – 117 – 118 – 119 – 122 – 123 - 124 |
|
سوالات متوسط |
101102 - – 103 – 105 – 113 – 125 |
|
سوالات سخت |
111 - 107 – 115 - 120 - 121 |
|
سوالات ترکیبی |
111 |
|
سوالات قابل بحث یا غلط |
102: طراح با این تفکر که سدیم سولفات در کتاب جزء نمکهای غالب ذکر نشده (و حتی کلا در کتاب درسی ذکر نشده( پس قطعا باید کمیابتر از سایر نمکها باشد، این سوال را طرح میکند. ولی باید توجه داشت که جواب بودن این گزینه، منوط به وجود حقیقی همچنین نمکی میباشد، که با دانش کتابی به چنین اطمینانی نمیشود رسید. پس، میشود گفت سوال کمی مشکلدار تلقی میشود. قابل ذکر هست که در بسیاری از کتب مرجع زمین شناسی هم حرفی از سدیم سولفات به عنوان نمکی از نمکهای دریا به میان نیامده. پس به صورت جمعبندی باید بیان شود که وجود خارجی ماده مطرح شده در گزینه 1 زیر سوال میباشد. 105: منظور از روی سوال مبهم هست. منظور این بوده که " كوچكترين واحد سازنده‌ي سيليكاتها با يونهاي كدام عنصرها ميتوانند" همزمان در ساختمان بلورين يك كاني شركت كنند یا نیازی برای همزمان بودن نیاز نمیباشد! اکز منظور را همزمان بگیریم، جواب را در جدول آخر کتاب خواهیم یافت که همان KAl3Si3O10(OH)2 یا همان میکای سفید، و اگر غیر همزمان بگیریم، با توجه به شعاع یونی در شکل 9-5 کتاب سوم گزینه های 3 و 4 هردو صحیح خواهند بود.
120: سوال کلا مبهم میباشد. امکان تشکیل همچنین ساختاری در دنیای واقعی زمین شناسی زیر سوال میباشد. اگر نحوه تشکیل این ساختار را، ناپیوستگی آذرین پی و بعدا چین خوردگی دوشی از نوع تاقدیس بگیریم، جهت لایه های شیست، نادرست خواهد بود. و به دلیل عدم دیده شدن شکستگی و چین خوردگی تک شیب، تنها امکان وجود ناودیس باقی میماند. که بازهم جهتگیری لایه های شیست با آهک و همچنین شیست سمت راست با شیست سمت چپ همخوانی ندارد. شایان ذکر است که نحوه تشکیل و سنگ اولیه برای سنگ دگرگون شیست نیز در این میان از طریق دگرگونی مجاورتی زیر سوال میباشد.
121: این سوال بسیار سوال عالی و سخت و پیچیده‌ای میباشد! جواب نهایی سوال فقط وابسته به منظور نویسنده از صورت سوال و عبارت " براي مدت نسبتاً طولاني" میباشد. آیا منظور طراح محترم این بوده که این مدت آنقدر طولانی بوده که رسوب گذاری جدید روی اینها انجام بگیرد، یا اینکه منظور این بوده که مقدار رسوبات زیادی در این مدت جابجا میشوند و تبدیل به سنگ هم میشوند؟ با درنظر گرفتن حالت اول، در پسروی ماسه روی شیل و شیل روی آهک می آید. و با در نظر گرفتن طولانی بودن مدت پس روی، اکنون روی محلی که قبلا شیل سروب میکرد، ماسه رسوب میکند و روی محلی که آهک رسوب میکرد، شیل رسوب میکند. و حالا در بازگشت به حالت عادی که در نوبه خود یک پیشروی دریا محسوب میشود، مخلوط شیل و آهک به جای اولیه شیلها باز میگردند و مخلوط ماسه و شیل، به محل اولیه رسوب ماسه ها برمیگردند. و درحالت عادی نیز میزانی شیل در جای عادی خود رسوب میکند که جدیدترین شیلها محسوب میشود... پس زیر جدیدترین شیلها، مخلوطی از شیل و آهک وجود دارد. البته همچنان که گفته شد ممکن است طراح به هر نحو دیگه‌ای فکر کرده و جواب متفاوتی را کلید بزند... واقعا سوال مبهم و چند جوابی میباشد.
125: این جمله کتاب هست. از این جمله میشه به این نتیجه رسید که گزینه 4 هم میتواند درست باشد. جمله کتاب از صفحه 135 کتاب پیش: "تفریق ماگمایی در مرحله آخر سرد شدن نیز اهمیت دارد. این فرآیند، به ویژه درمورد ماگماهای گرانیتی مصداق دارد". پس نتیجه میشود در مورد ماگماهای بازالتی نیز مصداق دارد ولی نه به صورت ویژه! (درضمن تفریق ماگمایی در مراحل آخر سرد شدن، همان تشکیل بلورهای بسیار بزرگ هست) |
نکات قابل ذکر:
از مطالب جدید کتابهای درسی استفاده‌ای نشده، پس احتمالا در کنکور 94 رویشان توجه بیشتری خواهد شد. البته سوال 113 از شکلی که قبلا در فعالیت بوده و در کتاب 92 به متن منتقل شده، طرح شده بود که به نوعی میشود گفت، آمدن سوال به متن کتاب دست طراحان را برای طرح سوال مستقیم از این شکل باز کرده.
قابل ذکر است که سوال 111 را میتوان به عنوان سوال سوپر ترکیبی درنظر گرفت! یعنی این سوال، سوال ترکیبی هم بین فصلی و هم درون فصلی محسوب میشود. (بخش رنگ خاک مربوط به فصل 9، ساختارهای دایک و باتولیت و... مربوط به اوایل فصل 7 و جنس سنگ گابرو و بازالت و ... مربوط به فصلهای مختلف از جمله بخش دوم فصل 6 سال دوم) و همچنین این سوال یک سوال بسیار فنی هم محسوب میشود (یعنی بدون توجه به عبارت "ناحیه وسیعی" در صورت سوال، به پاسخ تله‌دار هدایت میشود یعنی گزینه 1)... بی شک جز بهترین سوالات امسال میباشد ولی بیش از اینکه جز سوالات سخت حساب شود، جز سوالات استاندارد حتی در سطح سوالات بین المللی، محسوب میشود که دانش کلی دان آموز را میسنجد (قطعا به تعداد بیشتری از این سوالات در کنکورهای سالهای آینده نیازمندیم). سوال 115 نیز ترکیبی درون فصلی محسوب میشود (دانش آموز باید بداند که عمیقترین خواستگاه ماگما همان اواسط استنوسفر میباشد. و در ضمن باید جنس استنوسفر را هم بلد باشد) ولی سوال ترکیبی محسوب نمیشود.
در سوال 107 نیز طراح زهر خود را در صورت سوال و در همان دومین کلمه صورت سوال میریزد که ابتدای سوالات چون معمولا توسط دانش آموزان با دقت کامل خوانده نمیشود (به دلیل درگیر بودن نسبی ذهن دانش آموز با سوال قبلی)، این سوال با تلفات زیادی همراه بوده.
دیده شدن چندین نکته در صورت سوال (مثلا: "ناحیه وسیع" یا بلورهای درشت" یا...) دانش آموزان سال بعد را به این سمت راهنمایی میکند که صورت سوالات را هم علاوه بر جواب سوالات، با دقت کامل بخوانند.
و حالا تحلیل نوع صورت سوالات:
|
سوالات بی شکل (متنی) خط به خط |
101 – 105 – 106 – 108 – 109 – 110 – 112 – 113 – 116 – 117 – 118 - 125 |
|
سوالات بی شکل (متنی) تحلیلی |
102- 103 – 107 – 111 – 115 |
|
سوالات شکل دار خط به خط |
104 – 114 – 119 – 122 |
|
سوالات شکل دار تحلیلی |
120 – 121 – 123 – 124 |
قابل ذکر هست که سوالات 101 و 102 و 103 و 105 و 113 و تا حدودی دو سوال 111 و 117
مستقیما از شکل کتاب طراحی شده بود ولی در روی سوال این شکلها نیامده بودند. پس
میتوان جز سوالات مربوط به شکل حساب کرد. با این حال، تعداد سوالات شکل دار ویا
مربوط به شکلهای کتاب، 15 تا یعنی 60% میباشد!! پس واقعا یک نتیجه عالی و کاربردی
که از این تحلیل حاصل میشود، این است که "شکلهای کتاب را کامل مطالعه و بررسی کنید و آماده مطرح شدن
شکلهای خارج از کتاب نیز باشید" که فقط با دانستن شکلهای کتابها در
کنکور 93 میشد 60% به راحتی زد...
سوالات 107 و 108 نیز از جداول کتاب طرح شده‌اند.
و در آخر تحلیل کمی بودجه بندی سوالات:
|
مقطع |
آزمون 93 |
آزمون 92 |
آزمون 91 |
آزمون 90 |
|
تعداد سؤال |
تعداد سؤال |
تعداد سؤال |
تعداد سؤال |
|
|
سوم |
12 |
12 |
13 |
13 |
|
چهارم |
13 |
13 |
12 |
12 |
|
جمع كل سؤالات |
25 |
25 |
25 |
25 |