درسنامه عربی یازدهم عمومی-مبحث جمله وصفیه
منطبق با آزمون6اسفند
نویسنده: سجاد باقری-رتبه114 کنکور انسانی1400
"اَلجُملَةُ بعدَ النَّکرة الجملة الوصفیة"
شناخت جمله وصفیه
جمله وصفیه ،جمله ای است که اسم نکره ای را توصیف می کند،(جُملَةٌ تَصِفُ نکِرَةً) ودر واقع صفتی است که از جنس اسم نیست ؛بلکه یک جمله است و نوع دیگری از صفت به شمار می آید که به آن جمله وصفیه گفته می شود.
مثال : الکتابُ صدیقٌ یُرشِدُک إلی طریقِ السّعادة کتاب دوستی است که تورا به راه خوشبختی راهنمایی می‌کند.
عبارت «یُرشدُک ....»اسم نکره «صدیقٌ» را توصیف می کند ،پس جمله وصفیه است و صفت صدیق به شمار می‌آید.
درهنگام ترجمه جمله وصفیه از یک حرف «که» استفاده می کنیم ؛پس ساختار جمله وصفیه به صورت کلی این گونه است :
اسم نکره ....( که )+ جمله وصفیه
یُعجِبُنی تلمیذٌ یُساعدُ زملاءَهُ ( از دانش آموزی خوشم می‌آید که به همکلاسی هایش کمک می‌کند.)
"چنـد نـکـتـه مـهـم"
1)جمله ای که با یکی از حروف ربط مانند «فَ ، وَ،ثمّ،حتّی ،أن ،إنَّ ،أَنَّ ،...» شروع شده باشد نمی تواند وصفیه باشد.
2)گاهی میان اسم نکره و جمله وصفیه فاصله می افتد.
3)جمله وصفیه می تواند یک جمله اسمیه باشد.
مثال: علینا الاجتنابُ من ذکر أقوالٍ فیها احتمالُ الکذب باید از گفتن حرف‌هایی که در آن احتمال دروغ هست خودداری کنیم.
(در این جمله ،اقوال اسم نکره ای است که به وسیله جمله اسمیه «فیها احتمال الکذب » مورد وصف قرار گرفته است.)
4)به این نکته توجه داشته باشید که هر جمله ای که بعداز یک اسم نکره بیاید،لزوماً جمله وصفیه نیست ،بلکه حتماً باید ببینید که آن اسم نکره با آن جمله پس از خودش ارتباط معنایی دارد یا خیر.
مثال :رایتُ الطائر علی شجرة یحملُ حبّةً پرنده را بر روی درختی دیدم در حالی که دانه ای حمل می کرد.
(با این که جمله «یحمل حبّة»بعد از اسم نکره «شجرة»آمده ،جمله وصفیه نیست چون ربطی به «شجرة»ندارد و به اسم معرفه «الطائر»ارتباط دارد.)
5) صفت در عربی به دوشکل «اسم»(مفرد) و «جمله وصفیه »وجود دارد و هنگام شمردن صفت ها باید هردو را در نظر بگیریم.
کــارگــاه تـرجمـه
در هنگام ترجمه جمله وصفیه ،باید چند نکته را رعایت کنیم:
1)در ابتدای ترجمه جمله وصفیه یک حرف « که» می آوریم.
2)وقتی می خواهیم جمله وصفیه را ترجمه کنیم باید به «زمان جمله قبل از آن »توجه کنیم . به این صورت که :
الف )اگر جمله قبل ماضی بوده:
جمله وصفیه با یک فعل مضارع شروع شده باشد آن فعل مضارع را به صورت ماضی استمراری ترجمه میکنیم.
جمله وصفیه با فعل ماضی آمده باشد فعل دوم را می توانیم به صورت ماضی ساده یا بعید ترجمه کنیم.
مثال: رایتُ (ماضی) مریضاً یبکی (مضارع) بشدّةٍ بیماری را دیدم که به شدت گریه می کرد.(ماضی استمراری )
ب)اگر جمله قبلی مضارع باشد وجمله وصفیه هم با فعل مضارع شروع شود : فعل دوم را به صورت مضارع التزامی ترجمه می کنیم.
مثال : اریدُ (مضارع) کتاباً یساعدنی(مضارع) فی فهمِ النّصوص: (کتابی را می خواهم که در فهمیدن متن ها به من کمک کند.(مضارع التزامی)
در مواردی که با ساختارهای بالا مطابقت نداشته باشد فعل هارا به صورت عادی ترجمه میکنیم.
