سلام خدمت شما عزیزان در این مطلب به بررسی درسنامه ای از مبحث وابسته وابسته خواهیم پرداخت.
 | آرمین عبدالحسینی ، رتبه 29 کنکور 1400 ، دانشجوی رشته حقوق دانشگاه تهران |
گروه اسمی از (هسته) و (وابسته) تشکیل می شود. بعضی از وابسته ها می توانند وابسته ای دیگر داشته باشند.
1- ممیز
ممیز ، واحدی است که برای شمارش تعداد و اندازه و وزن و مقدار ، بین عدد و معدود می آید. ممیز وابسته عدد است ، مثلا: دو جلد کتاب (جلد وابسته دو ، دو وابسته کتاب در نتیجه جلد ، وابسته وابسته است.)
ممیزها: یک تن آهن ، دو کیلوگرم پرتقال ، سی گرم دارچین ، پنج من گندم ، سه سیر بادام ، دو کیلومتر جاده ، دو توپ پارچه ، دو طاقه پارچه ، یک فقره چک ، دو تخته فرش ، سه توپ پارچه ، دو عرّاده توپ جنگی ، یک دستگاه اتومبیل ، سه دهنه مغازه ، دو حلقه لاستیک ، شش جلد کتاب ، دو راس گاو ، سه شاخه تیرآهن ، چهار اصله درخت ، پنج فروند هواپیما ، سه مثقال طلا ، ده نفر شتر ، دو قطعه عکس ، یک قلاده سگ ، دو واحد آپارتمان ،
نکته: ممیز علاوه بر عدد می تواند وابسته صفت پرسشی یا صفت مبهم باشد ؛ چند قالی درخت (قالی وابسته چند است.)
نکته: اگر ممیز با کسره به واژه بعد بپیوندد ، ممیز نخواهد بود. مثلا چند تارِ مو ، تار چون کسره گرفته است ممیز نیست و وابسته وابسته وجود ندارد.
2- مضاف الیه مضاف الیه
مضاف الیه مضاف الیه در دو حالت است:
* اسم + اسم + اسم
* اسم + اسم + ضمیر
هر گاه در گروه اسمی بعد از مضاف الیه ، اسم یا ضمیری بیاید ، آن اسم یا ضمیر ، مضاف الیه مضاف الیه است.
مثال:
وسعت استان کرمان (کرمان : مضاف الیه مضاف الیه) محوطه میدان شهر (شهر : مضاف الیه مضاف الیه)
بار غمت (ضمیر پیوسته ـَ ت: مضاف الیه مضاف الیه) حقایق عالم معنا (معنا: مضاف الیه مضاف الیه)
کتاب تاریخ فرانسه (فرانسه: مضاف الیه مضاف الیه) دوران جوانی من (من: مضاف الیه مضاف الیه)
روزگار وصل خویش (خویش: مضاف الیه مضاف الیه) بیمارستان قلب رجایی (رجایی: مضاف الیه مضاف الیه)
3- صفت مضاف الیه
مضاف الیه می تواند وابسته پیشین یا پسین به خود بگیرد. اگر این وابسته ها ، در مورد مضاف الیه توضیحی بدهند ، به آن صفت مضاف الیه می گوییم.
* اسم + صفت پیشین + مضاف الیه
نکته: صفت پیشین باید یکی از صفت های شش گانه (اشاره ، پرسشی ، شمارشی ، تعجبی ، عالی ، مبهم) باشد و در صورتی که صفت بیانی باشد آنگاه وابسته وابسته نداریم مثلا چشم های درخشان لیلی وابسته وابسته ندارد.
مثال:
پیام این داستان (این: صفت مضاف الیه) فردای این سرزمین (این: صفت مضاف الیه)
تشخیص بهترین زمان (بهترین: صفت مضاف الیه) وجود برخی مسائل (برخی: صفت مضاف الیه)
موضوع کدام کتاب (کدام: صفت مضاف الیه) نشانی آن خانه (آن: صفت مضاف الیه)
بیان همه مشکلات (همه: صفت مضاف الیه) شرح این کتاب (این: صفت مضاف الیه)
* اسم + اسم + صفت
نکته: صفت می تواند ، صفت بیانی یا صفت شمارشی نوع دوم باشد.
مثال:
ناله مرغ اسیر (اسیر: صفت مضاف الیه) مکاتب قرن بیستم (بیستم: صفت مضاف الیه)
عرصه شعر فارسی (فارسی: صفت مضاف الیه) جامعه وکلای ایرانی (ایرانی: صفت مضاف الیه)
یادآوری خاطره دلپذیر (دلپذیر: صفت مضاف الیه) دفتر دانش آموز زرنگ (زرنگ: صفت مضاف الیه)
کلاس استاد خوب (خوب: صفت مضاف الیه) کتاب مفاهیم پرتکرار (پرتکرار: صفت مضاف الیه)
موفق باشید.
