بسم الله الرحمن الرحیم
در اين مطلب ميخواهم به بررسي درس پنجم جامعه شناسی دوازدهم انسانی (معنای زندگی) مطابق با آزمون 3 دی 1400 بپردازم.
 | آرمین عبدالحسینی ، رتبه 29 کنکور 1400 ، دانشجوی رشته حقوق دانشگاه تهران |
پرسش از معنای زندگی:
- همواره ذهن انسان ها و بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول کرده است.
- این پرسش ها در جهان متجدد و در میان صاحب نظران علوم اجتماعی نیز مطرح بوده است.
- مسئله معنا درباره کل زندگی انسان و همه پدیده های اجتماعی از جمله کنش ها مطرح است.
- این پرسش که چگونه می شود معنای زندگی و معنای کنش انسان را فهمید یکی از پرسش های مهم و کلیدی در علوم اجتماعی است.
پیچیدگی پدیده های انسانی و اجتماعی:
- بررسی و مطالعه پدیده های انسانی و اجتماعی ، بدون توجه به عمق آن ها ، به نتیجه گیری های اشتباه منجر می شود.
- وجود نظریات متفاوت نشانه پیچیدگی و عمق پدیده های اجتماعی و دشواری فهم آن ها است.
- برخی رویکرد ها برای دستیابی به پاسخ های ساده ، سرراست ، کاملا قابل پیش بینی درباره چرایی وقوع پدیده های اجتماعی پیچیدگی و عمق این پدیده ها را نشان می دهد و از پدیده های انسانی و اجتماعی هویت زدایی می کند.
- بخشی از پیچیدگی کنش های انسانی ، به سبب وابستگی این کنش ها به ویژگی های فردی و بخشی دیگر به ویژگی های اجتماعی اشاره دارد.
- لازمه شناخت پدیده های اجتماعی ، شناخت درست و توأمان تفاوت های فردی و اجتماعی و وجوه مشترک انسان ها است.
مقایسه شهادت طلبی ، فدا کردن جان برای وطن ، خودکشی
شباهت: دست شستن از جان و زندگی در دنیا و استقبال از مرگ
تفاوت: معنای متفاوت آن ها ، هویت آن ها را تعیین می کند.
* معنای شهادت طلبی: شوق به حیات جاودانه ، عشق به دیدار محبوب ، دفاع از دین و ...
* معنای فدا کردن جان برای وطن: دفاع از غرور ملی ، میهن دوستی ، غلبه بر دشمن ، حفظ میهن و ...
* معنای خودکشی: رنج گریزی ، احساس پوچی ، فشارهای اقتصادی ، بحران های اجتماعی و ...
رویکرد جامعه شناسی تفسیری به پدیده های اجتماعی |
- دیلتای و ماکس وبر معتقد بودند که هر چند جهان اجتماعی همانند جهان طبیعی است و نظم و قواعد خاص خود را دارد اما انسان ها مانند موجودات طبیعی نیستند.
- وبر هنوز علم را به علم تجربی محدود می دانست پس آنچه جامعه شناسان از مطالعه پدیده ها می فهمند باید با روش تجربی اثبات شود و گر نه ارزش علمی ندارد.
- وبر با بیان ضرورت اثبات تجربی شدن مطالعات دانشمندان ، تفهم را روش مستقل در علوم انسانی نمی دانست بلکه آن را مقدمه روش علمی که همان روش تجربی بود می انگاشت به همین دلیل وبر جامعه شناسی خود را تفهمی – تبیینی معرفی می کرد.
- از نظر وبر ، جامعه شناس فقط می تواند آرمان ها و ارزش های اجتماعی را توصیف کند ، اما نمی تواند آن ها را داوری علمی کند.
- در قرن بیستم ، نتایج این باور که مرز علم و غیرعلم را تجربه و تبیین تعیین می کند ، مورد تردید قرار گرفت و زمینه رونق و غلبه تفسیر و رویکرد تفسیری فراهم شد.
- فرهنگ های مختلف ، تفسیر های مختلفی از زندگی دارند و هر کدام دانش های خاص خود را تولید می کنند.
جامعه شناسي تفسيري | ||
موضوع | روش | هدف |
| کنش هاي اجتماعي و معاني آنها | تفسير (نگاه از درون به پديده ها) | معنابخشي و انسجامبخشي به زندگي اجتماعي |
ویژگی های جامعه شناسی تفسیری:
- پدیده های اجتماعی معنادار هستند.
- همه پدیده های اجتماعی نتیجه و برآیند کنش های معنادار هستند.
- کنشگران بر اساس معنایی که در ذهن دارند ، دست به عمل می زنند.
- برای فهم زندگی اجتماعی ، باید از ظاهر پدیده های اجتماعی عبور کرد و به معانی نهفته دست یافت.
- منظور از قصد و هدف کنش ، معنای کنش است و گاهی منظورمان چیزی است که کنش انسان ، نماد و نشانه ای از آن است.
- برای پی بردن به هدف کنش ، باید به ذهن کنشگر راه بیابیم و برای فهمیدن دلالت های کنش باید به زمینه فرهنگی ای که کنشگر در آن عمل می کند ، مراجعه کنیم.
- فهم هر کنشی مستلزم دسترسی به معنای ذهنی (فردی) و معنای فرهنگی (اجتماعی) نهفته در آن است.
- فعالیت و خلاقیت کنشگران ، موجب پیدایش معانی گوناگون و در نتیجه آن پدید آمدن خرده فرهنگ ها و گروه های مختلف ، درون هر جهان اجتماعی می شود.
- خلاق و فعال بودن انسان ها در تولید معانی موجب پیدایش فرهنگ ها و جهان های اجتماعی مختلف می شود.
روش های کیفی مطالعه کنش های انسانی
قوم نگاری:
- پژوهشگر برای مدتی با قومی که قصد تحقیق درباره آن ها را دارد ، زندگی می کند.
- پژوهشگر خود را در شرایط فرهنگی آن قوم قرار می دهد و کنش هایشان را تجربه می کند تا آن ها را بهتر بشناسند.
- نوعی پژوهش کیفی بر اساس مشاهده مشارکتی است.
مطالعه موردی:
- مطالعه همه ابعاد یک پدیده اجتماعی خاص ؛ مانند مطالعه یک فرد ، یک نهاد اجتماعی یا یک فرهنگ
- نشان دادن ابعاد پنهان و منحصر به فرد بودن پدیده های اجتماعی ؛ مانندم مطالعه یک نهاد اجتماعی مانند بیمارستان روانی و اثر آن بر بیماران.
- بر اساس مشاهده مشارکتی به تحقیق می پردازد.
موفق و پیروز باشید
براي ديدن مطالب بيشتر ميتونين به کانال تلگراممون مراجعه کنيد.
