تحلیل سوال های چالشی درس خلاقیت موسیقی آزمون 7 آبان
تهیه و تنظیم: سیدسپهر فرندی (رتبه 1 منطقه 2 کنکور 1400 – دانشجوی نوازندگی موسیقی جهانی دانشگاه تهران)
191) طول موج كدام نت از بقيه بيشتر است؟
1) «لا» بر روی خط دوم حامل کلید «دو» خط سوم
2) «دو» با یک خط بالای پنج خط حامل کلید «فا» خط چهارم
3) «می» بر روی خط اول حامل کلید «سل»
4) «دو» بالای پنج خط حامل کلید «دو» خط دوم
پاسخ: گزینه 1؛
تحلیل سوال) این سوال یک پرسش ترکیبی از مبحث صوت‌شناسی و نت‌نگاری است که تسلط بر روی هر دو مبحث را می‌طلبد. طول موج بیشتر، به معنای صدای بم‌تر و طول موج کمتر به معنای صدای زیرتر است. پس ما باید به دنبال بم‌ترین نت بگردیم:
در گزینه 1 چون پایین‌تر از کلید دو هستیم (کلید دو do4 را نشان می‌دهد) پس «لا»ی ما la3 خواهد بود.
در گزینه 2 چون بالاتر از کلید فا هستیم (کلید فا fa3 را نشان می‌دهد) پس «دو»ی ما do4 خواهد بود.
در گزینه 3 چون پایین‌تر از کلید سل هستیم (کلید سل sol4 را نشان می‌دهد) اما هنوز به do4 نرسیدیم، پس «می» ما mi4 است.
در گزینه 4 چون بالاتر از کلید دو هستیم پس «دو»ی ما do5 خواهد بود.
با این اوصاف شماره اکتاو «لا» در گزینه 1 از بقیه کمتر است پس به صراحت از بقیه بم‌تر بوده و طول موج بیشتری دارد.
192) فاصله پانزدهم افزوده از نت «سل» چیست؟
1) لا 2) لادیز 3) سل دیز 4) فا دوبل دیز
پاسخ) گزینه 3؛
تحلیل سوال) در اینگونه تست‌های فاصله که سوالات که شماره اکتاو مطرح نیست و فقط نام نت مد نظر است، بهتر است جهت سهولت ابتدا فاصله ترکیبی را به فاصله ساده تبدیل کنیم. برای اینکار کافی است عدد 7 را از فاصله مورد نظر چند بار کم کنیم تا جایی که به فاصله‌ای کوچکتر از 8 برسیم:
1 = 7 – 8 و 8 = 7 – 15
پس فاصله ساده شده اول افزوده خواهد بود. فاصله اول افزوده نیم‌پرده کروماتیک از نت فاصله دارد و همنام با آن نت است. بدین ترتیب «سل دیز» پاسخ درست است.
193) کدام گزینه معادل یک پنجم درست ترکیبی است؟
1) نوزدهم درست 2) یازدهم درست 3) بیست و پنجم درست 4) بیست و یکم درست
پاسخ) گزینه 1؛
تحلیل سوال) درست راهبرد سوال 192 اینجا نیز کاربرد دارد، فقط چون داریم فاصله ساده را به ترکیبی تبدیل می‌کنیم، باید 5 را چند بار با 7 جمع کنیم که به فاصله مورد نظر برسیم:
19 = 7 + 12 و 12 = 7 + 5
پس نوزدهم درست ترکیبی پنجم درست است.
194) گستره صوتی مقابل مربوط به کدام محدوده صوتی است؟
1) آلتو 2) تنور 3) سوپرانو 4) متسوسوپرانو
پاسخ) گزینه 1؛
تحلیل سوال) گستره های صوتی انسان به شرح زیر هستند؛ سعی کنید آنها را به خاطر بسپرید:
سوپرانو: از do4 تا la5 تنور: از si2 تا la4
متسوسپرانو: از la3 تا fa5 باریتون: از sol2 تا mi4
آلتو: از fa3 تا re5 باس: از mi2 تا do4
نت های نوشته شده روی حامل سل در سوال نیز به ترتیب fa3 و re5 هستند که با محدوده آلتو برابر است.
195) معکوس نیم‌پرده دیاتونیک چیست؟
1) هفتم کوچک 2) هفتم بزرگ 3) اکتاو کاسته 4) نهم کوچک
پاسخ) گزینه 2؛
تحلیل سوال) زمانی که نیم پرده دیاتونیک است یعنی حتماً نام دو نت با یکدیگر متفاوت است. برای مثال «دو» تا «ر بمل» یا «سل دیز» تا «لا». با این اوصاف ما با فاصله دوم کوچک مواجه هستیم.
بدست آوردن معکوس فاصله‌ها نیز تنها دو مرحله ساده دارد:
- بدست آوردن معکوس شماره فاصله؛ فرمول: «معکوس شماره فاصله = شماره فاصله – 9»
- بدست آوردن معکوس بُنیه فاصله؛ برای اینکار از جدول زیر استفاده کنید:
معکوس افزوده >> کاسته / معکوس بزرگ >> کوچک / معکوس کوچک >> بزرگ / معکوس کاسته >> افزوده
حال اگر تکنیک بالا را روی سوال پیاده کنیم خواهیم داشت: 1) 7 = 2 – 9 2) معکوس کوچک >> بزرگ. یعنی میشود هفتم بزرگ.
197) چنان چه در انتقال نظري بخواهيم كليد آلتو را با كليد سل عوض كنيم، نت نهايي چه تغييري ميكند؟
1) يك نت بالاتر خوانده مي شود. 2) يك نت پايين تر خوانده مي شود.
3) دو نت بالاتر خوانده مي شود. 4) دو نت پايين تر خوانده مي شود.
پاسخ) گزینه 2؛
تحلیل سوال) وقتی صحبت از انتقال نظری است، فقط نام نتهاست که مهم است. برای حل ساده پیشنهاد میشود یک نت با جای ثابت روی حامل در نظر گرفته شود و با هر دو کلید نت مورد نظر بدست بیاید؛ سپس میتوان تغییرات را بررسی کرد.
نت روی خط سوم را به عنوان مثال در نظر میگیریم: با کلید آلتو نت روی خط سوم «دو» خواهد بود و با کلید سل نت روی خط سوم «سی» خواهد بود. همانطور که میبینیم چون «سی» از «دو» یک نت پایین‌تر است پس یک نت پایین‌تر خوانده میشود.
199) هماهنگ سوم نت «سی» کدام است؟
1) سی 2) فا 3) فادیز 4) می
پاسخ) گزینه 3؛
تحلیل سوال) فاصله هارمونیک‌ها (هماهنگ‌ها) از هارمونیک اول تا ششم با نت پایه به قرار زیر است:
هارمونیک اول: یکم درست / هارمونیک دوم: هشتم درست / هارمونیک سوم: دوازدهم درست / هارمونیک چهارم: پانزدهم درست / هارمونیک پنجم: هفدهم بزرگ / هارمونیک ششم: نوزدهم درست
حال فاصله هارمونیک سوم از پایه دوازدهم درست است که همان ترکیبی پنجم درست است. فاصله دوازدهم درست از نت «سی»، نت «فا دیز» خواهد بود.
202) کدام یک از فواصل زیر مطبوع کامل نیست؟
1) یکم درست 2) هشتم درست 3) پنجم درست 4) چهارم درست
پاسخ) گزینه 4؛
تحلیل سوال) انواع فواصل از لحاظ مطبوع و نامطبوع به شرح زیرند:
مطبوع کامل: یکم درست – پنجم درست – هشتم درست / مطبوع ناقص: سوم کوچک – سوم بزرگ – ششم کوچک – ششم بزرگ / مطبوع مشترک: چهارم درست / نامطبوع جاذب: چهارم افزوده (تریتون) / نامطبوع: بقیه فواصل دیگر
204) کدام یک از فواصل زیر نامطبوع حساب نمی‌شود؟
1) فادیز – سل 2) لابمل – می‌بمل 3) فا – می‌بمل 4) سل دیز – رِ
پاسخ) گزینه 2؛
تحلیل سوال) اگر فواصل هر گزینه را بدست بیاوریم، میتوانیم با استفاده از روابط گفته شده در سوال 202 به راحتی فواصل مطبوع از نامطبوع را تشخیص دهیم:
گزینه 1؛ فادیز تا سل: دوم کوچک >> نامطبوع گزینه 2؛ لابمل تا می‌بمل: پنجم درست >> مطبوع کامل
گزینه 3؛ فا – می‌بمل: هفتم کوچک >> نامطبوع گزینه 4؛ سل دیز تا رِ: پنجم کاسته >> نامطبوع
208) اگر به فاصله سوم بزرگ یک نیم پرده دیاتونیک اضافه کنیم به چه فاصله‌ای تبدیل میشود؟
1) چهارم کاسته 2) سوم افزوده 3) سوم افزوده‌تر 4) چهارم درست
پاسخ) گزینه 4؛
تحلیل سوال)
راه حل 1) چون نیم‌پرده دیاتونیک است پس شماره فاصله بایستی یک عدد افزایش پیدا کند. بنابراین گزینه 2 و 3 رد میشوند. چهارم کاسته آنهارمونیک سوم بزرگ است، پس با اضافه شدن نیم‌پرده نمیتواند به آن تبدیل شود. پس گزینه 1 نیز در است و پاسخ بدست می‌آید.
راه حل 2) اگر بخواهیم سوال را راه حل پرده و نیم پرده نیز حل کنیم، میتوانیم بگوییم سوم بزرگ متشکل از دو پرده است و با اضافه شدن نیم پرده دیاتونیک، فاصله 5/2 پرده‌ای میشود و شماره آن نیز یک عدد افزایش می‌یابد. فاصله چهارم 5/2 پرده ای فاصله چهارم درست خواهد بود.
تحلیلی کلی بر سوالات آزمون: سوالات این آزمون مباحث صوت‌شناسی، نت‌نگاری و فاصله را در بر می‌گرفتند که در بین آنها شاهد سوالات ترکیبی از دو مبحث نیز بودیم. بطور کلی در مقایسه با سوالات کنکور، سوالات این آزمون از درجه دشواری متوسط برخوردار بودند و شباهت قابل توجهی میان زبان سوالات کنکور و سوالات این آزمون در مباحث ذکر شده به چشم می‌خورد.